Türkiye’de binlerce kişinin ölümüne, yaralanmasına ve evsiz kalmasına neden olan Maraş depremi AKP iktidarını da enkaz altında bıraktı. 6 Şubat depreminin üzerinden daha üç hafta geçmemesine rağmen AKP iktidarı yaraları bir türlü saramıyor. Her geçen gün iktidarın depreme müdahalede ne kadar başarısız olduğunu daha da gün yüzüne çıkarıyor. AKP iktidarının en güçlü olduğu ve AKP lideri Erdoğan’ın deprem nedeniyle OHAL ilan ettiği 11 ilde iktidara yönelik öfke bir türlü dinmiyor. AKP iktidarının üzerinde tam anlamıyla bir travma oluşturan depreme müdahalede geç kalınması toplumda AKP iktidarına yönelik bir öfkeye neden oldu. Sadece deprem bölgesinde değil toplumun değişik kesiminde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP iktidarına yönelik tepkiler artık gizlenmiyor. Deprem bölgesine giden bütün AKP’li bakan ve milletvekilleri sert protestolarla karşılaştı. Protestoların AKP’ye yıllarca oy veren kesimden gelmesi ise AKP lideri Erdoğan’ı ciddi şekilde düşündürüyor. 

Deprem öncesinde 2023 seçimlerini almak için planlar yapan Erdoğan’ın tüm stratejisi çöktü. Erdoğan şimdi plan yapmakta ve bir anlamda oyun kurmakta zorlanıyor. Ekonomik krizin giderek derinleşmesi buna karşın depremin neden olduğu hem insanı kayıp hem de maddi kayıplar Türkiye’nin bütün kesimlerini derinden etkiledi.  Tüm bunların yanında Tayyip Erdoğan’ın AFAD’ı öne çıkarma çabası nedeni ile Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve diğer kurumları arama kurtarma çalışmalarında sahaya geç sürdüğünün ortaya çıkması toplumdaki öfkeyi daha da arttırdı. AKP iktidarında şimdi herkes bir şekilde suçu Erdoğan’ın üzerine yıkmak için dolaylı da olsa konuşmaya başladı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın TSK komuta  kademesini yanına alarak “TSK hazırdı ama görev verilmedi” anlamına gelebilecek açıklamalarını küçüksememek gerekiyor. Gerçi Akar’ın açıklamaları kendisinin depreme müdahalede inisiyatif almaması ile oluşan zafiyeti hafifletemez. 

İktidar bir yandan deprem sonrası yaşanan toplumsal gerginliği düşürmeye çalışırken bir yandan da normal gündemine dönmeye çalışıyor.  Deprem sonrasında halk arasında oluşan bu tepki nedeniyle AKP’de seçimlerin bir yıl ertelenmesi dahi tartışıldı. Anayasa’nın 78’inci maddesine göre seçimlerin bir yıl ertelenmesi ancak savaş halinde mümkün. Yani deprem gerekçesi seçimlerin ileri bir tarihe alınmasına ilişkin Anayasa’da bir hüküm bulunmuyor. 

AKP’de seçimlerin YSK eliyle ileri bir tarihe ertelenmesi ihtimali de konuşuldu. Erdoğan siyasi geleceği açısından seçimlerin zamanında yapılmasının mı yoksa ertelenmesinin mi daha isabetli olacağı konusunda bir karar veremedi henüz. Erdoğan’ın bu kararsızlığı da AKP ve AKP’yi destekleyenlerin de kararsız kalmasına neden oluyor o nedenle bir anlamda herkes farklı görüşler ifade ediyor.  Şunu unutmamak gerekiyor Erdoğan seçimlerin ertelenmesinin siyasi geleceği açısından olumlu bir sonuç getireceğine inandığı anda seçimlerin ertelenmesi için bütün ihtimalleri kullanacak. Anayasa’nın 78’nci maddesindeki “savaş hali” gerekçesi engeli nedeniyle seçimlerin YKS üzerinden ertelenir. 

Seçim süreci Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan AKP Merkez Karar Yönetim Kurulu’nun (MKYK) 16 Şubat 2023 tarihli toplantısında ele alındı. MKYK’da AKP’nin YSK temsilcisi Recep Özel, YSK’nın seçim konusundaki tavrını anlattı. Özel’e göre YSK üyeleri seçimlerin ertelenmesine sıcak bakmıyor. Ancak şunu unutmamak gerekiyor ki YSK üyelerinin tamamın Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından belirlendi. Erdoğan’ın talep etmesi halinde YSK üyeleri seçimleri yapmak için şartların uygun olmadığı yönünde bir karar alır. Erdoğan’ın istemiş halinde YSK’da seçimlerin ileri bir tarihe ertelenmesi kararına karşı çıkacak bir üye bulunmuyor.  YSK’nın yeni üyelerinin daha bir ay önce belirlediği ve hepsinin YSK’ya üye seçilmeden önce Saray’a davet edilerek kendileri ile birebir görüşüldüğünü de unutmamak gerekiyor.  

Tayyip Erdoğan’ın YSK’nın tavrı konusunda bir endişe içinde olduğunu düşünmüyorum. Bütün sorun Erdoğan’ın seçimler konusunda bir türlü karar verememesi. Erdoğan alacağı bu karar ile bir anlamda kendi siyasi kaderini de belirleyecek. Son anketlerde ise AKP’nin oy oranı yüzde 29-31 arasında bulunuyor. Depremin neden olduğu sarsıntı nedeniyle oy oranında 1-3 puan düşüş mümkün. İşte Erdoğan bu nedenle depremin yaralarının sarılması için en az bir yıl süre istiyor. Kaygısı bir yıl içinde deprem konutlarının bitirilmesi değil Erdoğan’ın kaygısı yeni oyun kuramamakta ve bunun için zamana ihtiyacı var. Bunun için seçimlerin ertelenmesi Erdoğan için büyük önem taşıyor. Seçimler zamanında yapılır mı? Bu mümkün. Ancak bu defa Türkiye’nin çok sert bir seçim sürecine gireceğine hesaba katmak gerekiyor. Erdoğan kaybetmemek için her şeyi yapacaktır ama her şeyi. “Erdoğan ne yapabilir?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Bende tek cümlelik cevabı var:  AFAD’ı öne çıkarma adına depreme müdahalede geç kalarak binlerce kişinin ölümüne neden olan Erdoğan, kendi istikbali için ülkeyi ateşe atmaktan çekinmez. İşin özü Erdoğan ya seçimleri erteleyerek ya da seçimleri kaybetmemek için kaos çıkartacak. Acı ama gerçek bu!

Ve MHP’nin tavrı… MHP Lideri Bahçeli’nin partisinin bütün oy kaybına rağmen AKP’den ayrılmayacağı artık iyice su yüzüne çıktı. Seçim barajının yüzde 10’dan yüzde 7’ye düşmesi de MHP’nin TBMM’ye girmesinde yeterli olmayabilir. Zira son anketlerde MHP’nin oy oranı yüzde 6’lara kadar düştü. MHP lideri Bahçeli’nin deprem sonrasındaki tavırları da kendi tabanında bile tepkiye dönüştü. Bahçeli deprem sonrasında yapılan yardımların yöntemi ve şekli konusunda kendi milletvekilleri ile bile ters düştü. Gelinen noktada Erdoğan da Bahçeli de çaresiz durumda. Erdoğan ve Bahçeli’nin depremden çıkardıkları “ilahi mesajın” ne olduğunu bilemem ama her iki lideri de deprem enkazının altında kaldıkları kesin. Depremle sadece Türkiye ve bölge coğrafyasının fay hatları değil siyasetin fay hatları da hareketlendi. Seçimin olacağı güne kadar artçı siyasi sarsıntıların sürmesi muhtemel…