AKP 31 Aralık 1993 tarihinden önce doğanların bedelli askerlik düzenlemesinden yararlanabileceği uygulamayı hayata geçiriyor. Bedelli askerlik yapacaklar için 25 günlük temel eğitim süresi öngörüldüğü bildirilirken bunun teklif sunulduğunda 28 gün olabileceği de belirtildi.

Ancak “Bedelli Askerlik Platformu” gibi gönüllü örgütlenmeler çatısı altındaki gençlerden sosyal medya aracılığıyla temel eğitim şartı bulunmasına tepkiler geldi. Gençler, 25 veya 28 gün olması söz konusu temel eğitim şartından vazgeçilmesini ve bedeli karşılığında hiç askere gitmeden bu zorunlu hizmeti yapmış sayılmayı talep ediyor. Temel eğitim şartına karşı çıkılmasına gerekçe olarak zaten çalışma hayatı nedeniyle bedelli askerlik istediklerini söyleyen gençler, iş yerlerinden izin alamayacaklarını veya işe ara verdiklerinde işlerini kaybedeceklerini öne sürüyor. Gençlerden bazıları da düzenlemenin 24 yaşı yani 1994 yılında doğanları da kapsayacak şekilde olmasını istiyor.

Son olarak Cumhurbaşkanlığı kararıyla yeni Milli Savunma Bakanı ve Eski Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’a bağlanmış olan Genelkurmay Başkanlığı’nınsa temel eğitim şartında ısrarcı olduğu belirtiliyor. Eski Milli Savunma Bakanı Nurettin Canikli ise, seçim öncesinde bedelli askerlik için “Hiçbir askerlik hizmetinde bulunmayacaklar” demişti.

Ayrıca sosyal medyada bedelli askerliğe karşı çıkanlarla destekleyenler farklı paylaşımlarda bulunuyor. Bedelli askerlik bazıları tarafından “askerlikten, vatani görevden kaçış” olarak eleştiriliyor. Paylaşımlarda ''Anlatacak askerlik anınız, Instagrama koyacak fotoğrafınız olur fena mı?'' ifadesi kullanılıyor.

AKP’nin bugün TBMM’ye sunulacağını açıkladığı bedelli askerlik yasa teklifi arkasında, konuya ilişkin Tayyip Erdoğan’ın seçim vaadinde bulunması yatıyor.

Erdoğan, Nisan ayı başında bedelli askerlik taleplerini kapıyı kapatarak, “Gündemimizde bedelli askerlik yok” demişti. O dönemki Başbakan Binali Yıldırım ise, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) “sözleşmeli er” şeklinde maaşlı askerlik sürecine geçildiği için zorunlu hizmet konusunda bedelli askerlik düşünülebileceği sinyalini vermişti. Yıldırım, 27 Nisan’da "Bedelli askerliğe bakış açımız olumlu. Orada istismar olmamalı sadece. Dikkate alınması gereken bir talep. Bedelli toplumsal talep, yavaş yavaş biz askerlikte profesyonelliğe geçtik. Profesyonel askerliğe geçtiğimiz için bu dikkate alınacak bir konu” demişti. Ancak hemen ertesi günü Erdoğan, “Bedelli askerlik şu anda hükümetimizin gündeminde değil, böyle birdurum yok. Hele hele bir tarafta Afrin, bir tarafta malum Fırat Kalkanı Harekatı.Bunların olduğu bir dönemde bunu gündemimize almak şehitlerimize, özelliklegazilerimize, onlara karşı bir saygısızlık olur” açıklaması yapmıştı.

Sonrasında 24 Haziran erken seçim günü yaklaştığındaysa Erdoğan’ın görüş değiştirdiği gözlendi. Erdoğan, “Seçimden sonra bedelli konusunu Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığı ile konuşuruz, eğer gerekli diyorlarsa hiç bu noktada tereddüdümüz olmaz, önünü açarız” diyerek bedelli askerliğe yeşil ışık yaktı.

Bedelli askerlik konusunda kaç kişi başvuracak şimdiden merak ediliyor. Konuya ilişkin detaylı rakamları açıklayan isimse Eski Başbakan Yıldırım olmuştu. Yıldırım, seçim öncesinde Haziran ayı başında yaptığı açıklamayla 5,5 milyon vatandaş için bedelli askerlik beklentisinden söz edilebileceğini belirtilmişti.

Türkiye’deki askerlik çağı/yaşı, Şubat 2014 yılından beri 21 yaş olarak kabul ediliyor. Yoklama zamanı gelmesine rağmen mazaretsiz şekilde yerleşim yeri veya nüfus kaydına göre kayıtlı bulunduğu askerlik şubesine giderek muayene olmayan ve askere gitmek için gerekli yasal işlemleri başlatmayan kişiler “yoklama kaçağı” olarak adlandırılıyor. Askerlik yoklamasına katılmayan ya da askerlik yoklamasına katıldıktan ve askerlik yerleri açıklandıktan sonra askeri birliğine teslim olmayanlar içinse “bakaya kalma” ifadesi kullanılıyor. Her iki durumda Askeri Ceza Kanunu’nun cezai hükümleri dolayısıyla cezai yaptırımlar söz konusu.

Yıldırım’ın verdiği rakamlara bakıldığındaysa; Haziran 2018 itibariyle askerlik çağına gelmiş erkek sayısı 585 bin 210. Yoklama kaçağı konumundaki erkek sayısı, 570 bin 422 iken; bakaya kalma durumundaki erkek sayısı 56 bin 947. Ayrıca 5 bin 772 kişi firarda görünüyor. Askerliğini öğrencilik dışındaki çeşitli nedenlerle ertelemek üzere mazereti olanlar 2 milyon 930 bin 279 kişi. Öğrenim hayatı nedeniyle askerliğini erteleyenler ise 1 milyon 885 bin 438 kişi. Dolayısıyla toplam 6 milyon 34 bin 68 kişi bir şekilde askerlik ile ilişkili durumda.

Türkiye’de 2019 yılında silah altına alınmayı planlanan kişi sayısı ise 345 bin 993. Dolayısıyla 2018 yılı içerisinde askerliğini yapanlar hesaptan düşüldüğünde ve 2019 yılında askerliği yapacaklar düşünüldüğünde 5,5 milyonu aşkın erkek açısından ise zorunlu askerlik durumu geçerliliği koruyor.

Türkiye tarihinde Turgut Özal’ın başkanlığı sırasında 1987 yılında bedelli askerlik uygulaması ilk kez gündeme taşındı.

Bugüne değin bedelli askerlik uygulaması gündeme geldiğinde, sadece 1999 yılında 17 Ağustos 1999’da yaşanan Marmara Depremi gerekçesiyle “ülke ekonomisi” doğrudan adres gösterildi. Şimdi de askerlik çağı gelmiş-geçmiş çok sayıda vatandaş gerekçe gösterilmekle birlikte Türkiye’de son aylardaki döviz kuru artışları, kredi derecelendirme kuruluşlarınca yapılan yatırım notu düşürmeleri gibi emareler nedeniyle de işin ekonomik boyutu da konuşuluyor.

Keza bedelli askerlik uygulaması tarihine bakıldığında 15 bin Türk Lirası bedel “en ucuz” olarak nitelendiriliyor.

Habertürk Gazetesi’nin haberine göre; düşük bedel dolayısıyla “rekor başvuru” olabileceği belirtilerek, döviz kuru dalgalanmaları kenarda tutulduğunda bu sefer için belirlenen 15 bin Türk Lirası’nın en düşük bedel olduğu da vurgulanıyor. 

Amerikaninsesi.com