Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği (ÜNİVDER) son günlerde gündemin önemli konularından biri haline gelen AKP Lideri Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın üniversite mezunu olup olmadığı, kamuoyuna sunulan diploma örneğinin sahte olup olmadığı konuları üzerine kapsamlı bir değerlendirme metni yayınladı.

Erdoğan 4 Haziran 2016 tarihinde konuşmasında Marmara Üniversitesi Rektörüne yönelik, “Bugünlerde diploması var mı, yok mu diye tartışma başlattılar. Arşivden çıkart şunları yayınlayacak mısın? Ne yapacaksanız yapın da… Zaten benim söylediklerime inanmıyorlar belki rektör açıklarsa inanırlar” açıklamalarına atıfta bulunup, “Cumhurbaşkanı, Marmara Üniversitesi rektöründen rica ettikten sonra rektörün basın açıklaması yapması da üniversite özerkliği açısından düşündürücüdür. Ancak bu açıklamalarda ne Cumhurbaşkanı ne de rektör geçici mezuniyet belgesi veya diploma sunamamış Marmara Üniversitesi ve Cumhurbaşkanının diploma süreçlerine ilgili bilgi verilmiştir. Geçici mezuniyet belgesi veya diploma (duplikat da olabilir) sunulmadığı sürece bu tartışmalar devam edecektir. Diplomasını sunmak kişinin kendi yükümlülüğüdür.” dedi.

ÜNİVDER, Erdoğan’ın üniversite diplomasına ilişkin tespitlerde bulunmanın yanı sıra konuya ilişkin yapılan açıklamaları derledi ve cevaplanması gereken soruları sıraladı.

Bianet’in haberine göre, ÜNİVDER’den yapılan yazılı açıklama şöyle:

* Marmara Üniversitesi rektörü, Cumhurbaşkanının diploması ile ilgili bilgileri kamuoyuna basın açıklaması ile sunmuştur. Diploması sorgulanan sıradan bir kişi değil bu ülkenin cumhurbaşkanıdır.

* Rektörlükten kısa bir resmi yazı ve yazının ekinde de cumhurbaşkanın geçici mezuniyet belgesini sunması beklenirdi. Ancak rektör hamasi söylemler yanında üniversitenin tarihsel geçmişinden daha fazla söz etmiş, Marmara Üniversitesi kuruluşu ve ona bağlanan yüksekokul, akademi süreçlerine girerek konunun kamuoyunca anlaşılmasını güçleştirmiştir.

* Cumhurbaşkanı, 1991 yılında geçici mezuniyet belgesini teslim etmiş ve diplomasını üniversiteden almıştır. Yani diploma rektörlükte değil cumhurbaşkanının kendisindedir.

* Dolayısıyla sorumlu rektör değil bir birey olarak cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanı böyle bir durumda diplomasını ortaya koymalıdır.

* Aslında geçici mezuniyet belgesi veya diploma ilk işe girdiği kurumlarda, askerlik şubelerinde ve hatta daha sonra milletvekili olduğu ve sonrasında cumhurbaşkanı olduğu dönemlerde Yüksek Seçim Kurulu’nda da bulunmalıdır.

* Bu kurumların hepsine aslının verilmesi söz konusu olamayacağına göre noter tasdikli geçici mezuniyet belgesi veya 1991’de almış olduğu diplomasının noter tasdikli hali bulunmalıdır.

* Buradaki belgelerin hepsinin aynı belgeler olması gerekmektedir. Bu kadar polemik konusu yapılan bu durum, şimdi içinden daha da çıkılmaz bir hal almıştır. Marmara Üniversitesi soruna tam yanıt verememiştir.

* Marmara Üniversitesi, askeri darbe sonrası 1982 yılında 2547 sayılı yükseköğretim yasası ile kurulan bir üniversitedir ve tarihsel geçmişi 1982 yılına dayanmaktadır.

* Aşağıda 28.03.1982 tarihli KHK’nin 13. maddesi M.Ü. kuruluşunun dört fakülte ile gerçekleştiğini ancak bu kanunun (d) şıkkı ile de o dönem var olan bazı akademi ve yüksekokulların üniversiteye bağlandığını görmekteyiz.

* Bu tarihten önceki akademi, yüksekokul ve meslek yüksekokulu olarak anılan kurumların arşivleri de Marmara Üniversitesi bünyesindedir ve kurumsal belgeler özellikle kişisel bilgiler mutlaka korunmuştur.

* 1982 öncesi var olan ve rektörün de sözünü ettiği yüksekokulların, meslek yüksekokulları ve akademilerin kiminin iki yıllık, kiminin üç yıllık, kiminin de dört yıllık yükseköğretim kurumları olduğunu biliyoruz.

* Cumhurbaşkanının mezuniyeti ile ilgili iki okulun adı geçmektedir. Birincisi İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi, diğeri Aksaray Yüksek Ticaret Okulu’dur. Cumhurbaşkanının kendisi de bu okuldan mezun olduğunu söylemektedir.

* Bu her iki okul ile ilgili olarak rektörün yapmış olduğu açıklama ile Vikipedi’deki Marmara Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Mezunlar Derneği’nin web sitelerinden 19.08.2011 tarihinde alınan kaynaklardaki bilgiler çelişmektedir.

* Vikipedi’ye göre, 1977-1978 eğitim ve öğretim yılında Akademi bünyesinde “Ekonomi”, “İşletme” ve “Siyasal Bilgiler” bölümleri açıldı. Oysa rektör bunların ayrı ayrı fakülte olduğunu belirtmektedir.

* 2547 sayılı yasada fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu ve bölümler açık biçimde tanımlanmaktadır. Yani bu okullar 1983’te çıkarılan KHK ile Marmara Üniversitesi bünyesine katılmışlardır ve fakülte olmuşlardır.

* Cumhurbaşkanı 1981’de (rektörün de belirttiği gibi) Aksaray Yüksek Ticaret Okulu mezunudur. Bu okulun Marmara Üniversitesine kabulü 28.03.1983 tarihindedir.

* Yani Cumhurbaşkanının Marmara Üniversitesi mezunu olarak gösterilmesi akademik bir yanlıştır. Bu kurumlar Marmara Üniversitesi’ne bağlanmış olsa da geçici mezuniyet belgesi veya diploması Aksaray Yüksek Ticaret Okulu Müdürlüğü’nce veya dekanlığınca (rektörün ifadesi) verilmiştir.

* Bu okul 1983’te Marmara Üniversitesi’ne bağlanmıştır. Bu tarihten sonra kaybolan veya çalınan, hasar gören mezuniyet belgesi veya diploma yerine duplikat diplomayı Marmara Üniversitesi verebilir. Ancak Marmara Üniversitesi mezunu olarak gösterilemez.

* Rektörün açıklamalarında cumhurbaşkanına “Mezuniyetleri nedeniyle, 03.04.1981 tarihinde düzenlenen ve dönemin dekanı Doç. Dr. Sinan Artan tarafından imzalanan 440-678 numaralı geçici mezuniyet belgesi kendilerine verilmiştir” denmektedir.

* Yani rektör cumhurbaşkanının dönemin İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi’ne bağlı Ticari Bilimler Fakültesi mezunu olduğu ve geçici mezuniyet belgesinin bu kurumca kendisine verildiğini belirtmektedir. Oysa Cumhurbaşkanı bile Aksaray Yüksek Ticaret Okulu mezunu olduğunu televizyondan tüm kamuoyuna açıklamıştır.

* Daha sonra Rektör aynen şöyle devam etmektedir: “Diploması, talepleri üzerine, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Lisans Diploma Defterinin 4694 kütük numarası kaydına bağlı 8345 diploma numarası ile İşletme Bölümü mezunu olarak düzenlenmiş, zamanın dekanı ve rektörü tarafından imzalanarak, 01.11.1991 tarihinde, geçici mezuniyet belgesi teslim alınmak suretiyle kendilerine verilmiştir”.

* 31.03.2011 tarihinde duplikata talebinde bulunulması üzerine, kendilerine daha önce verilmiş olan diplomasının duplikatası, 01.04.2011 tarihinde düzenlenerek teslim edilmiştir.

* Cumhurbaşkanı, 31.03.2011 tarihinde duplikata talebinde bulunmuş ve 01.04.2011 tarihinde de kendisine duplikata diploma verildiği belirtilmiştir. Ancak hangi şarta dayanarak verildiği belirtilmemektedir. Duplikata diplomanın hangi şartlarda verilmesi yönergede açık olarak belirtilmektedir. Dolayısıyla diploma ya yırtık olacak, kullanılmayacak kadar hasar görecek veya zayi olması yani kaybedilmiş olması gerekecektir. Bu hükümlerden yırtık ve hasarlı ise teslim edilmesi gerekir. Kayıp ise kayıp olduğuna dair gazete ilanı verilmesi ve bunun ibraz edilmesi şarttır. Hangi gazetede hangi tarihte zayi ilanı çıkmıştır? Bu durum açıklanmalıdır.

* Rektörün yukarıdaki açıklamalarına dayanarak Marmara Üniversitesi, başvuru üzerine diploma verebilmesi için ilgili yönergede belirtildiği gibi geçici mezuniyet belgesinin teslim edilmesi gerekmektedir. Rektör de açıklamasında 01.11.1991 tarihinde geçici mezuniyet belgesinin teslim alındığını ve Cumhurbaşkanına Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü mezunu olarak diploma verildiğini belirtmektedir. Bu hatalı bir uygulamadır. Çünkü Cumhurbaşkanı Marmara Üniversitesi mezunu değil “Aksaray İktisadî ve Ticarî İlimler Yüksekokulu” mezunudur ve diploma bu şekilde düzenlenmelidir. Ayrıca rektör, 3.04.1981 tarihinde düzenlenen ve dönemin dekanı Doç. Dr. Sinan Artan tarafından imzalanan Cumhurbaşkanının geçici mezuniyet belgesinin diploma verilirken yasa gereği alındığını da belirtmiştir. İşte bu belgeyi rektör arşivden çıkarıp kamuoyuna sunmalıdır.

* Duplikat diploma düzenlenmesi şartları ilgili yönergede açıkça belirtilmiştir. Bu şartlara göre 01.11.1991 tarihinde geçici mezuniyet belgesi teslim alındığına göre bunun kopyası tarzında düzenlenmelidir. Bu durum duplikata basımı madde 13’te açık biçimde belirtilmiştir. Yani cumhurbaşkanı Marmara Üniversitesi mezunu değil “Aksaray İktisadî ve Ticarî İlimler Yüksekokulu” mezunudur şeklinde olmalıdır. Bu belge 01.04.2011 tarihinde görevli olan yöneticilerin imzaları ile hazırlanır (Duplikata basımı madde 13’te belirtildiği gibi) ve talep edene verilir.

* Cumhurbaşkanının duplikat diploma için başvurusu 31.03.2011 tarihidir. Rektör diplomasının 1.11.1991 tarihinde verildiğini belirttiğine göre Cumhurbaşkanının milletvekili olmak için 2002’den itibaren her seçim öncesi adaylığı için Yüksek Seçim Kurulu’na noter tasdikli diploma örneğini vermiş olması gerekmektedir. Hatta cumhurbaşkanlığı için de yasa gereği diplomasının noter tasdikli örneğini YSK teslim etmiştir. Yüksek Seçim Kurulu’nun bu belgeleri noter sayı numarası ve tarihi ile açıklaması halinde kamuoyu doğru bilgilendirilmiş olur. Ve bu belgelerin bugün ibraz edilen duplikat diploma ile eşleşmesi gerekir. Askerlik şubesinde de bu belge bulunmalıdır.

* Marmara Üniversitesi Mezuniyet Belgelerine İlişkin Yönerge (Duplikat diploma ile ilgili şartlar bu yönergenin 12 ve 13. maddeleri) 14 Mayıs 2013 te yayınlanmıştır. Duplikat diploma 2011 tarihinde verildiğine göre 2013 tarihinden önceki eski yönergedeki duplikat diplomaya ilgili maddeler geçerli olmalıdır. Eski yönerge kamuoyuna sunulmalıdır.

* Bir diğer önemli konu Cumhurbaşkanı TV ekranlarından “Bugünlerde diploması var mı, yok mu diye tartışma başlattılar. Arşivden çıkart şunları yayınlayacak mısın? Ne yapacaksanız yapın da… Zaten benim söylediklerime inanmıyorlar belki rektör açıklarsa inanırlar” demiştir. Cumhurbaşkanı, Marmara Üniversitesi rektöründen rica ettikten sonra rektörün basın açıklaması yapması da üniversite özerkliği açısından düşündürücüdür. Ancak bu açıklamalarda ne Cumhurbaşkanı ne de rektör geçici mezuniyet belgesi veya diploma sunamamış Marmara Üniversitesi ve Cumhurbaşkanının diploma süreçlerine ilgili bilgi verilmiştir. Geçici mezuniyet belgesi veya diploma (duplikat da olabilir) sunulmadığı sürece bu tartışmalar devam edecektir. Diplomasını sunmak kişinin kendi yükümlülüğüdür.