Yüksek geçiş ücretleri, doğayı tahrip eden projesi, ismi, kamu ihalelerinin büyük bölümünden pay alan şirketlere verilen geçiş garantileriyle tartışma konusu olan Osmangazi köprüsü ve bağlantı yolları ile 3. Boğaziçi Köprüsü’nün bütçeye yükü Sayıştay raporları ile ortaya çıktı. Karayolları Genel Müdürlüğü, Sayıştay’a bugüne kadar araç sayısı ile ölçülen garantilerin parasal karşılığının yapım maliyetlerinin iki katından daha fazla olan 57 milyar TL olduğunu bildirdi.
Garantiler 2015 kayıtlarında yok
Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM)2015 hesaplarına ilişkin denetim raporunda, kamu özel işbirliği modeli ile yürütülen projelerden Gebze Orhangazi İzmir Otoyolu olarak isimlendirilen İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Projesi ile 3. Boğaziçi Köprüsü dahil Kuzey Marmara Otoyolu Projesinin muhasebeleştirilmesi ile ilgili geçiş garantilerinin muhasebe kayıtlarına yansıtılmadığı yer aldı. Verilen garantilerin hesabının bakiyesinin, ay sonlarında Merkez Bankası döviz kuru üzerinden değerlemesi sonucunda oluşan kur farklarının da aynı hesaplarda izlenmesi istendi.
Raporda, bu projeler kapsamında verilen talep garantilerine ilişkin herhangi bir kayıt yapılmadığı dolayısı ile verilen talep garantisi tutarlarının da mali tablolara yansıtılmadığı belirtildi. Bu durumun da mali tablolarda kurum taahhütlerinde 56 milyar 800 milyon 875 bin liralık eksikliğe neden olduğu bildirildi.
56.8 milyarı alacaklar
Sayıştay denetçilerin bu tespitleri karşılığında, KGM 31 Aralık 2015 itibariyle kamu özel işbirliği modeline göre yürütülen projelerin işletme süresi ile toplam talep garantisini bildirdi. Bugüne kadar sadece araç geçiş sayısı ile ölçülen garantilerin parasal karşılığının, Gebze Orhangazi İzmir Projesi için 15 yıl 4 ay süresiyle 40 milyar 99 milyon 924 bin 500 TL, Kuzey Marmara Otoyolu Projesi için de 7 yıl 8 ay 22 gün süreyle 16 milyar 700 milyon 951 bin 95 TL olmak üzere toplamda 56 milyar 800 milyon 875 bin 595 TL’lik garanti verildiği bildirildi.
2 katı garanti
Buna göre, maliyeti 6,9 milyar dolar olan köprü ve otoyol için Nurol- Özaltın-Makyol-Astaldi Yüksel-Göçay Grubu’nun sahibi olduğu Otoyol AŞ’ye 13 milyar 741 milyon 792 bin 433 dolar, 3 milyar dolara mal olduğu açıklanan 3. Boğaziçi Köprüsü’nü kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi için de IC İçtaş-Astaldi JV’ye 5 milyar 723 milyon 227 bin 812 dolar olmak üzere toplam19 milyar 465 milyon 20 bin 251 TL geçiş garantisi verildi. (Birgün)
