ABD, askeri gözlem amaçlı uçuşlara imkan veren Açık Semalar Antlaşması'na yeniden dahil olmak istemediğini bildirdi.
Diplomatik kaynaklara göre, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman Rus muhataplarına, Joe Biden yönetiminin, Açık Semalar Antlaşması'na geri dönmeme kararı aldığını bildirdi.
Washington'ın Açık Semalar Antlaşması'na taraf olmama kararıyla, iki nükleer güç arasında Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (New START) dışında silahların karşıklı kontrolüne imkan sağlayan başka önemli bir askeri anlaşma kalmamış olacak. Bu yılın başında süresi dolan START beş yıllığına yeniden uzatılırken, eski ABD Başkanı Donald Trump 22 Mayıs 2020'de Açık Semalar Antlaşması'ndan çıkma kararı almıştı.
Rusya'dan karşı adım
Geçen hafta Rus parlamentosunun alt kanadı Duma'da da anlaşmadan çıkma kararı alındı. ABD'li diplomatik kaynaklar, Biden'ın göreve gelmesinden bu yana Rusya'nın Açık Semalar Antlaşması'nın yürürülükte kalması için çaba harcamadığını aktardı.
Moskova, ABD'nin Açık Semalar Antlaşması'ndan çekilme kararını "küresel güvenliğini tehlikeye atacağı" gerekçesiyle eleştirmişti.
Antlaşma Rusya ile Batı arasında güven ve istikrarı inşa etme amacıyla 1992'de imzalanmıştı.
Açık Semalar Antlaşması'nı 30'dan fazla ülke imzalamış olsa da antlaşmanın asıl muhatapları Rusya ve ABD olarak görülüyordu.
Antlaşmanın geçmişi
İlk ortaya çıkış amacı Rusya ve ABD arasında güven tesis ederek çatışma riskini bertaraf etmek olan fikir, 1955’te ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından dönemin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği yönetimine sunulmuş, ancak teklif reddedilmişti. Antlaşmanın yürürlüğe girmesi ancak 2002’de mümkün olmuş ve Türkiye'nin de aralarında olduğu 34 ülke antlaşmayı imzalamıştı.
Antlaşmaya dahil olan ülkeler, askeri faaliyetlerde şeffaflığı teşvik etmenin yanı sıra silahlanma ve diğer antlaşmaların uygulanmasını denetleme amacına yönelik olarak toprakları üzerinde keşif uçuşlarına izin veriyor. Yalnızca Rusya, belirli bölgeler üzerindeki uçuşları kısıtlamıştı.
Antlaşma kapsamında taraflar arasında şimdiye kadar bin 500'den fazla keşif uçuşu gerçekleştrildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Joe Biden, 16 Haziran’da Cenevre’de bir araya gelecek.
