ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yedi ülkeyi kapsayan Avrupa ve Ortadoğu turu kapsamında Türkiye’yi de ziyaret edecek. Pompeo’nun Türkiye programında, diplomatik teamüllere aykırı bir şekilde mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu başta olmak üzere Türk yetkililerle görüşme bulunmuyor. Pompeo’nun ziyaret programındaki diğer ülkelerin tamamında devlet başkanı ya da dışişleri bakanı seviyesinde görüşmeleri bulunurken, Türkiye programında sadece Fener Rum Patriği Batholomeos ile görüşme yer aldı. ABD Dışişleri Bakanlığı, Pompeo’nun 13 Kasım’dan itibaren 10 günlük bir Avrupa ve Ortadoğu turuna çıkacağını duyurdu.

Pompeo ilk olarak Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Dışişleri Bakanı Yves Le Drian’la görüşecek. Programa göre Paris’ten İstanbul’a geçecek olan Pompeo, burada Fener Rum Patriği Bartholomeos ile bir araya gelecek. Açıklamada Pompeo’nun, Bartholomeos ile “Türkiye ve bölgedeki dini meseleler ile ABD’nin inanç özgürlüğü konusundaki dünya genelindeki güçlü duruşu ve desteğini” görüşeceği kaydedildi.

ABD’li Bakan’ın İstanbul’dan sonra sırasıyla Gürcistan, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar ve Suudi Arabistan’ı ziyaret edeceği belirtildi. Bu ülkelerin tamamında devlet başkanı, başbakan ve dışişleri bakanı düzeyinde görüşmeler yapacağı açıklandı. Cumhuriyet’in Türk diplomatik kaynaklardan edindiği bilgiye göre, Pompeo’nun Türkiye ziyaretinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile bir görüşme planlanmıyor.

Öte yandan Dışişleri Bakanlığı, Pompeo’nun ziyaretine ilişkin açıklamada bulundu. “Farklı inançlara mensup vatandaşlarımızın ibadet özgürlüğü korunmaktadır. ABD Dışişleri Bakanı’nın ziyaretine ilişkin açıklamadaki ifadeler yersizdir. ABD’nin aynaya bakması, kendi ülkesindeki ırkçılık, İslam düşmanlığı ve nefret suçları gibi insan hakları ihlallerine hassasiyet göstermesi daha doğru olacaktır” denildi.

Emekli büyükelçi Onur Öymen, “Bu tavır, esasen ilişkilerin ne düzeyde olduğunu gösteriyor. Bu davranış ziyaret edilen ülkeye ‘Sizinle konuşacak bir şeyimiz yok’ mesajı içerir” dedi. Öymen, “Bütün bölge ülkelerinde resmi görüşmeler yapıp Türkiye’de sadece Fener Rum Patriği’yle görüşmesinin de bir anlamı var. Bu gibi durumlar, Türkiye-ABD ilişkilerinin, kabul edilebilir düzeyin altında olduğunu gösteriyor. Bu, normal ve şık bir davranış değil” ifadelerini kullandı.

Öymen, ABD’de Joe Biden’ın başkanlık seçimini kazanmasının ardından iki ay sonra görevi devredecek olan hükümette yer alan Pompeo’nun Avrupa ve Ortadoğu’ya kapsamlı bir ziyarette bulunmasının da olağan olmadığını kaydetti. Öymen, “Gidici bir hükümetin dışişleri bakanının nereye gittiği, kiminle görüştüğü çok da bir anlam taşımıyor, bu ancak bir veda ziyareti olabilir.

Dolayısıyla buna çok da büyük anlam yüklememek lazım. Yeni gelen Biden yönetimi böyle tavır koyarsa o zaman başka türlü değerlendirilir ancak Pompeo’nun bu ziyaretini özel bir ziyaret olarak görmek gerekiyor. Türkiye’de kimseyle görüşmemesinin ilişkilerin geleceği açısından büyük önemi yok” diye konuştu.

Pompeo’nun son olarak Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ni (GKRY) ziyaret ettiğinde Türkiye’ye gelmediğini anımsatan Öymen, “Bu, yakın dönemdeki tavrın bir devamıdır. Şimdi yeni döneme odaklanmak lazım” dedi.