Amerika'nın Sesi'nin aktardığına göre ABD istihbaratının yöneticilerinin ifade verdiği senato oturumunda Türkiye de sıklıkla gündeme geldi. ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats oturumda yaptığı konuşmada Suriye’de muhalefeti büyük ölçüde yenilgiye uğratan Beşar Esad’ın Suriye topraklarında yeniden hakimiyet kazanmaya odaklanırken Türkiye ve İsrail ile çatışmadan kaçınmaya çalışacağını belirtti.
Dan Coats, “Türkiye PKK’yı ve onunla bağlantılı Kürt örgütleri egemenliğine yönelik temel tehdit olarak görmeye devam edecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan döneminde Türkiye ile ilişkiler önemli olmaya devam edecek ancak bu ilişkiler Ankara açısından çok da belirleyici olmayacak” ifadelerini kullandı.
Türkiye, Rusya’dan ABD’ye yönelik tehdit konusunun konuşulduğu sırada da gündeme geldi. Bazı ülkelerin sadece askeri olarak değil ekonomik ve ticari ilişkilerde Rusya’ya yöneldiğini belirten ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, “Türkiye NATO üyesi. Türkiye’nin NATO içinde kalmasını istiyoruz. Şu anda Türkiye ile bazı sorunlar yaşıyoruz” ifadelerini kullandı.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, ABD’ye yönelik dört büyük tehdit arasında Rusya, Çin, Kuzey Kore ve İran’ı saydı.
“Rusya seçimlere müdahale çabalarını arttıracak”
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, Rusya’nın 2020 seçimlerini etkilemek amacıyla toplumsal ve ırksal gerilimi tırmandırmak için sosyal medyadaki çabalarını arttırmasının beklendiğini söyledi.
Oturumda özellikle sosyal medyada bir kişiye aslında söylemediği şeyleri söyletebilen görsel/işitsel montaj tekniğiyle oluşturulan ve “deepfake” adı verilen video tekniğine dikkat çekildi.
“Çin ve Rusya ABD’ye karşı birleşmiş durumda”
ABD Adalet Bakanlığı’nın Çin teknoloji şirketi Huaweii hakkında iki iddianame hazırladığı ve iki ülke arasında ticaret savaşının yaşandığı bir döneme denk gelen oturumda, Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, Pekin’den ABD’ye yönelik tehditler konusunda “Pekin’in teknolojisini kullanarak ABD ve müttefiklerini izleme olasılığından endişeliyiz” diye konuştu. Çin ve Rusya’nın hiç olmadığı kadar ABD’ye karşı birleşmiş olduğunu vurgulayan Coats, Çin’in en çok ABD yönetimine ve şirketlerine karşı siber casusluk faaliyetlerinde aktif olduğunu söyledi.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, Çin’in teknoloji ve siyasette dünya sahnesinde “Tek Kuşak Tek Yol” projesiyle dünyadaki nüfuzunu arttırmaya çalıştığına dikkat çekti.
FBI Direktörü Christopher Wray de, Çin’in teknoloji alanındaki faaliyetleri konusunda ABD’nin müttefiklerini uyardığını, Çin’in teknoloji ürünleri konusunda Amerikalı şirketlerin yöneticileriyle temasta olduğunu, Amerikan şirketlerinin, üniversitelerin ve yabancı ortakların konunun önemini anlamayabaşladığını söyledi.
“Kuzey Kore nükleer silahlardan vazgeçmeyecektir”
Dan Coats, ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong Un arasındaki temasa dolaylı olarak değinerek, Pyonyang’ın nükleer kapasitesine dikkat çekti, “Kuzey Kore’nin nükleer silahlarından vazgeçmeyeceğini, nükleer silahların Kuzey Kore rejiminin ayakta kalması için kritik önemde olduğunu vurguladı.
ABD Maliye Bakanlığı, Rus oligark Oleg Deripaska ile bağlantılı olduğu bilinen üç Rus şirketi üzerindeki yaptırımları kaldırmıştı. Oturum sırasında CIA Başkanı Gina Haspel’a yaptırımların kaldırılmasına ilişkin kaygılarını dile getirip-getirmediği soruldu. Haspel, CIA’in yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili Maliye Bakanlığı’yla bu konuda endişelerini gündeme getirmediğini belirtti.
Haspel, CIA’in Rus oligark Deripaska ile ilgili istihbarat sağladığını söylemekle yetindi.
ABD istihbaratından Suriye ve IŞİD değerlendirmesi
Senatodaki oturumda ABD’nin Suriye’den çekilme kararı da senatörlerden gelen sorularla gündemdeydi. CIA Başkanı Gina Haspel’a ABD’nin Suriye’den çekilmesi sonrasında Esat rejiminin ülkenin kuzeyinde denetimi sağlaması halinde ABD’ye yönelik ne gibi tehditlerin yönelebileceği ve IŞİD’in tehdit boyutunun ne olduğu soruldu. CIA Başkanı Haspel, IŞİD’in sahada lider düzeyinde kayıplar yaşadığını ancak hala tehlikeli bir örgüt olduğunu vurguladı. “Bu misyonu tamamlamak için çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats da “IŞİD’in Irak ve Suriye’de uzun vadede yeniden toprak kazanmak amacıyla Sünni toplumu içindeki sorunları, toplumdaki istikrarsızlığı suistimal etmeye çalışacağını” söyledi.
“Venezuela’da çizilecek rotayı ordunun tavrı belirleyecek”
Senato’nun İstihbarat Komisyonu’nundaki oturumda Venezuela’daki Maduro rejiminin meşru olmadığını açıklayan ve kendisini geçici Cumhurbaşkanı ilan eden muhalefet lideri Juan Guaido’yu ülkenin yeni lideri olarak tanıyan ABD’nin Venezuela konusunda bundan sonra benimseyeceği strateji de gündeme geldi.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, Venezuela konusunda ABD’ye müttefik ülkelerden büyük destek geldiğini, ülke içinde durumun hala belirsizliğini koruduğunu, Venezuela ordusunun etkisinin ve duruşunun ABD’nin gideceği yönü belirlemede önemli bir unsur olacağının altını çizdi.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats “Küba, Rusya ve Çin’in Venezuela petrolüne erişim sağlamak amacıyla Maduro rejimini güçlendirmeye çalışma çabasında olmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
