BBC Rusça Servisi'ne konuşan kaynaklar, geçen hafta yaşanan ABD bombardımanı sırasında ölenlerden en az ikisinin Rus savaşçılar olduğunu söylediler.
Bu kişilerin, Suriye'de hükümeti destekleyen özel güvenlik şirketlerine bağlı paralı askerler olduğu ifade edildi.
Conflict Intelligence Team (CIT) adlı bağımsız ve kar amaçlı olmayan Rus araştırma sitesi, şu ana kadar bombardımanda ölenlerden 8 Rus'un kimlik bilgilerine ulaşıldığını söylerken, bazı Rus gazeteleri ölen Rusların sayısını 13 olarak veriyor.
CIT bu kişilerin varlığı resmen kabul edilmeyen Wagner Grubu adlı özel güvenlik örgütlenmesine mensup olduklarını öne sürüyor.
7 Şubat tarihinde ABD savaş uçakları Hişam yakınlarında Suriye hükümetine yakın grupların mevzilerini bombaladığında 100'ü aşkın kişinin öldüğü bildirilmiş ve Amerikan CBS televizyonu ölenler arasında Rus paralı askerlerinin de bulunduğu iddialarına yer vermişti.
Rusya hükümeti ve Savunma Bakanlığı yetkilileri ise şu ana kadar bu bilgileri ne doğruladı ne de yalanladı ve yetkililer bu tür haberleri veren kaynaklara 'birincil' yani güvenilir kaynak olarak bakılmaması gerektiğini söylediler.
Rus paralı askerlerinin Suriye'de savaştığı iddiaları özellikle Rus kaynaklar tarafından 2015 yılından bu yana dile getiriliyor.
Hava saldırısı: Kim kime saldırmıştı?
ABD askeri yetkilileri, 7 Şubat günü Suriye hükümetine bağlı yüzlerce savaşçının Fırat Nehri'ni geçerek, Deyr ez Zor vilayetindeki Hişam kasabası yakınlarında, Amerikan askeri danışmanlarının da bulunduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG) mevzilerine topçu saldırısı başlattıklarını, kendilerinin de buna hava saldırıları ve topçu ateşiyle karşılık verdiğini söylemişlerdi.
Saldırı ve bombardımanın yaşandığı bölge
Politico dergisinin Amerikan baskısında ABD'nin Rus tarafını hava saldırısından önce, hangi mevzilerin vurulacağı konusunda uyardığı kaydediliyor.
Suriye hükümetine bağlı medya, hava saldırısını "acımasız bir katliam" diye nitelemiş ve onlarca kişinin öldüğünü bildirmişti.
Rusya Savunma Bakanlığı ise olayı ABD kaynaklarından tamamen farklı anlatıyor.
Suriye yanlısı güçlerin yakındaki bir petrol rafinerisi civarındaki "uyuyan bir IŞİD" hücresine yönelik harekat yürütürken hava saldırısına uğradıklarını söylüyor ve bölgede Rus askeri personeli bulunmadığını kaydediyor.
Buna karşılık Rusya bu operasyonun bölgedeki Rus güçleri komutanlığı ile eşgüdümlü yapılmadığını da söylüyor.
ABD medyası ve yetkililer ne demişti?
Amerikan CBS televizyonu 9 Şubat günü bir Pentagon yetkilisine atıfla Suriye Demokratik Güçleri mevzileine saldıran Suriye hükümeti yanlısı güçler arasında Rus paralı askerlerin de bulunduğu iddialarına yer verdi.
CBS muhabiri David Martin "Eğer öldürülenler arasında gerçekten Ruslar da varsa, ilk kez Suriye'deki bir ABD hava saldırısında Ruslar öldürülmüş oluyor" dedi.
Televizyonun haberinde, bu kişilerin Suriye'de hükümet yanlısı güçlerin saflarında çarpışmak üzere Rus özel güvenlik şirketleri tarafından kiralandıkları iddiasına da yer verildi.
Saldırıda bazı Rusların ölmüş olabileceği İran haber ajansı Fars tarafından da verildi ama FARS bunların Rus askeri danışmanlar olabileceğini söylüyordu.
Amerikan Savunma Bakanı Jim Mattis, medyada yer alan haberlere karşın, bombardımanda ölenler arasında Rus paralı askerleri bulunduu yolunda bir bilginin kendisine ulaşmadığını söyledi.
Doğrulama Rusya'daki kaynaklardan
BBC Rusça Servisi, 7 Şubat günü öldürülen iki Rus savaşçının kimliğini, arkadaşlarına ulaşarak doğruladı.
Arkadaşları, ölenlerin Rusya'nın batısındaki Kaliningrad bölgesinden bir Kazak olan Vladimir Loginov ve Öteki Rusya üyesi Moskovalı bir radikal milliyetçi Kiril Ananyev olduğunu söylüyorlar.
Öteki Rusya, daha önce faaliyetleri mahkeme tarafından yasaklanan Nasyonal Bolşevik Parti'nin devamı olarak görülüyor.
Ekho Moskvy radyosuna mülakat veren Öteki Rusya hareketi sözcüsü Alexander Averin, Ananyev'in daha önce Ukrayna'nın doğusundaki Donbass bölgesinde ayrılıkçıların safında çarpıştığını ve havan tabur komutanlığına yükseldiğini, oradan Suriye'ye geçtiğini söyledi.
Yasaklı Nasyonal Bolşevik Parti'nin lideri Edvard Limonov da "cesur ve güçlü biri" diye tanımladığı Ananyev ile ilgili olarak Interfax ajansına "Onu daha çok Donbass'dan hatırlıyorum. Ne zaman Suriye'ye geçtiğini tam olarak hatırlamıyorum" diye konuştu.
Esas sayı kaç?
BBC İzleme Servisi'nin atıfta bulunduğu Rusya merkezli bağımsız bir araştırma oluşumu olan Conflict Intelligence Team, Facebook ve Telegram üzerinden öldürülenlere ilişkin detaylı notlar, tanıklıklar ve fotoğraflar yayınlıyor.
Bugün yayımlanan son notlarda 7 Şubat Amerikan bombardımanında ölen Rus savaşçılardan 8'ine ait olduğu söylenen kimlik bilgileri veriliyor.
Rus medyasında yer alan doğrulanamayan bazı haberlerde ise onlarca Rus savaşçının ölmüş olabileceği kaydediliyor.
Bağımsız Rus gazetelerinden Novaya Gazeta ölen Rus sayısını 13, Oryx blog ise 12 ölü 36 yaralı olarak veriyor.
Wagner Grubu'nun esrarı
Conflict Intelligence Team, Facebook ve Telegram kanallarından yer verdiği haberlerde, Suriye'de ABD hava saldırısında ölenlerin, resmi bir statüsü olmayan Wagner PMC ya da Wagner Grubu adlı bir Rus özel güvenlik yapılanmasının paralı askerleri olduğunu öne sürüyor.
Wagner Grubu, Ukrayna'daki çatışmalarda da ayrılıkçıların yanında yer alarak rol oynadığı iddiaları ile daha önce de gümdeme gelmiş olan bir kuruluş. Suriye'de de hükümet yanlısı mevzilerde yer aldıklarına ilişkin iddialar çıkmıştı.
2016 yılında St Petersburg'dan yayın yapan internet araştırma sitesi Fontanka.ru Wagner Grubu'nu "ağır piyade silahları ve zırhlı araçlarla donanmış fakat resmen varolmayan bir askeri birlik" diye tarif etmişti.
Gerçekten de Wagner Grubu'nun resmi bir statüsü yok çünkü bu tür bir örgütlenmeye Rusya yasaları izin vermiyor.
Fontanka.ru raporunda "Slav Birlikleri" temelinde örgütlendiğini söyleyen Wagner Grubu'nun Kırım ve Ukrayna'da da faaliyet gösterdiği ama 2015 yılından beri Suriye'ye odaklandığı kaydediliyordu.
Grubun komutanlığını yine bu rapora göre Rusya yedek kuvvetlerinde görev yapan yarbay Dimitry Utkin yürütüyor ve grup adını onun savaş çığlığı olarak attığı iddia edilen "Wagner" nidasından alıyor.
Dimitry Utkin, 9 Aralık 2016 tarihinde Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından Vatan Kahramanları Günü dolayısıyla verilen bir resepsiyonda fotoğraflanmıştı.
Bir kaç gün sonra Kremlin tarafından yapılan açıklamada Utkin'in Kahramanlık Madalyası ve Rusya Kahramanı madalyalarının verildiği bir resepsiyona Novgorod bölgesini temsilen katıldığı doğrulanmış ancak daha fazla bilgi verilmemişti.
Rusya kayıplarını mı gizliyor?
Rusya yetkilileri Suriye'de tam olarak kaç Rus askerinin öldüğü konusunda bilgi vermiyor.
Rus medyasındaki tahminlere göre 2015'te Rusya'nın aktif olarak askeri operasyonlara katılmaya başlamasından bu yana yaklaşık 40 Rus askeri öldü.
Savunma Bakanlığı Suriye'den sadece düzenli ordu mensuplarının ölüm haberlerini veriyor ama Suriye'de muharip olmayan güçleri ve ayrıca özel güvenlik oluşumlarına mensup Rus savaşçılar da olduğu tahmin ediliyor.
Resmi olarak bu insanlar Savunma Bakanlığı'na bağlı değiller ama medyada yer alan bazı haberlerde, Rus askeri istihbarat üslerinde eğitim gördükleri ileri sürülüyor.
Bu tür kişilerin ölümleri hatta varlıkları bile resmi makamlarca doğrulanmıyor.
Rus medyası ayrıca Suriye'de ölen bazı insanların gizlice gömüldüğü yolunda haberlere de yer verdi ama Rusya Savunma Bakanlığı bu haberleri kesin bir şekilde yalanladı.
BBC'nin Suriye'de öldüğü söylenen Rus paralı askerlerle ilgili ısrarlı sorularını Devlet Başkanı Vladimir Putin'in sözcüsü Dimitry Peskov, "Dünyanın en büyük nüfuslu ülkelerinden biri olarak bütün vatandaşlarımızla ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşmamızın zor olduğunu kabul edersiniz. Ama size tavsiyemiz, medyadaki haberlere birincil kaynak muamelesi yapmamanız" diye cevapladı.
BBC Türkçe
