ABD Başkanı Donald Trump geçen günlerde Çin’in büyük miktarlarda ABD tarım ürünü satın alma vaadini yerine getirmediği gerekçesiyle 300 milyar dolar tutarındaki Çin ürününe yeni gümrük vergisi getirme tehdidinde bulunmuştu.
Çin devlet televizyonu CCTV, Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu’ndan bir yetkilinin Trump’ın suçlamalarının asılsız olduğunu söylediğini aktarmıştı.
Çin’den gelen son adım Washington ve Pekin arasında kızışan ticaret savaşının en son aşaması. Çin ABD’nin en değerli ihracat tarım ürünü olan soya fasülyesini dünyada en çok ithal eden ülke konumunda.
Trump yönetimi Trump’a destek veren seçmen kitlesi arasında yer alan Amerikalı çiftçilerin ticari anlaşmazlıktan kaynaklanan kayıplarını tazmin etmek için 28 milyar dolarlık kaynak ayrıldığını duyurmuştu.
Çin Amerikan tarım ürünleri alımını durdurdu
Çin geçen hafta Trump’ın gümrük vergisi hamlesine yanıtı Pazartesi günü verdi.
Çin Ticaret Bakanlığı’nın internet sitesine konulan yazılı açıklamada “İlgili Çin şirketleri ABD tarım ürünlerinin alımını askıya aldı” denildi.
Açıklamada Çin’in Amerika’nın verdiği sözleri tutmasını ve ikili işbirliği için de gerekli koşulları oluşturmasını umduğu belirtildi.
Çinli yetkililere göre, Pekin ABD’den 19 Temmuz ve 2 Ağustos tarihleri arasında 130 bin ton soya fasülyesi, 120 bin ton sorgum, 60 bin ton buğday, 40 bin ton domuz eti ve ürünleri, 25 bin ton pamuk ithal etti.
Çin ABD ile ticaret savaşı patlak vermeden önce 2017 yılında ABD’den 32,9 milyon ton soya fasülyesi ithal ediyordu.
Çinli yetkililer daha önce ABD ile imzalanan anlaşmalara sadık kaldığını, Trump’ın G-20 Zirvesi sırasında Osaka’da Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmesinden bu yana Temmuz ayında 2,27 milyon ton soya fasülyesinin yüklenerek Çin’e nakledildiğini belirtti.
Ticaret savaşı Wall Street’i de vurdu
ABD ve Çin arasında ticaret savaşında karşılıklı adımlarla gerilimin tırmanması hem ABD borsasını hem de Çin’in para birimi Yuan’ın performansını olumsuz etkiledi.
ABD borsasında yüzde 3’e varan kayıplar yaşandı. Dow Jones Endeksi yüzde 3,26 oranında düşüş yaşadı.
Wall Street’in ekonomik veriler açısından en önemli üç endeksinde Çin ile yaşanan ticaret savaşında yaşanan kayıp 2019 yılında tek bir gün içinde en büyük düşüş olarak kayıtlara geçti.
Çin piyasalarının etkisi açık olan teknoloji şirketlerinin hisselerinden düşüş yaşandı. Apple’ın hisseleri yüzde 5,3 oranında kayıp gördü. Analistler önerilen yeni gümrük vergilerinin Iphone’a olan talepleri azaltabileceği uyarısında bulunuyor.
Çin’in para birimi Yuan da son 10 yıl içindeki en düşük seviyeyi gördü. Yuan’ın zayıf, Dolar’ın güçlü olması, Çinli müşteriler için ürünlerin fiyatını arttırdığı için Çin’de önemli düzeyde iş yapan şirketler açısından sorun yaratıyor.
Çok sayıda yatırımcı Çin’in Yuan’ın Dolar karşısında değer kaybetmesine müsaade etmesini Trump’ın Çin’den ithal edilen 300 milyar dolarlık ürüne ilave gümrük vergisi getirme kararına doğrudan bir cevap olarak görüyor.
Trump’tan Çin’e “manipülasyon” eleştirisi
ABD Başkanı Donald Trump Çin’i bir kez daha para birimini manipüle etmekle suçladı, bunun üzerinden ABD Merkez Bankası’na yüklendi. ”Çin para biriminin fiyatını en düşük seviyeye indirdi. Buna para birimi manipülasyonu deniyor. Duyuyor musun Merkez Bankası? Bu Çin’i zaman içerisinde büyük ölçüde zayıflatacak büyük bir ihlal” diye yazdı.
Trump Twitter mesajlarına “Çin her zaman para birimindeki manipülasyonu bizim işlerimizi, fabrikalarımızı çalmak, istihdamımıza zarar vermek ve çiftçilerimizin fiyatlarına zarar vermek için kullandı. Artık kullanamayacak!” şeklinde sürdürdü.
Trump “Çin adil olmayan ticaret uygulamaları ve para biriminde manipülasyon yaparak ABD’den yüz milyarlarca dolar almaya devam etmeye niyetli. Çok tek taraflı, bu yıllar önce durdurulmalıydı” ifadelerini kullandı.
