ABD Dışişleri Bakanlığı 2020 yılı Dini Özgürlükler Raporu’nu yayınladı. 200 ülke ve bölgedeki durumun tek tek değerlendirildiği yıllık kapsamlı raporun Türkiye bölümünde, hükümetin Müslüman olmayan dini azınlıkların haklarını kısıtlamaya devam ettiği belirtildi.

Bu grubun arasında özellikle, “Hükümetin 1923 Lozan Anlaşması’nın kapsamına girmedikleri şeklinde yorumladığı, Ermeni Apostolik Ortodoks Hıristiyanlar, Yahudiler ve Rum Ortodoks Hıristiyanları’nın bulunduğu” kaydedildi.

Medya ve hükümetten bağımsız örgütlerin, Protestan toplulukların Türk vatandaşı olmayan liderlerine yönelik ülkeye giriş yasağı ve sınır dışı uygulamalarında artış olduğunu bildirdiğine değinilen raporda, hükümetin, azınlık dini grupların kendi din adamlarını eğitme çabalarını kısıtlamaya devam ettiği ve Heybeliada Ruhban Okulu’nun da hala kapalı olduğu belirtildi.

Türkiye'de özellikle Alevi vatandaşların, kamu eğitim sistemindeki uygulamalar ve dini içerikler konusunda sıkıntılar yaşadıklarını dile getirdikleri de, raporda değinilen bir diğer unsur oldu.

Raporda, hükümetin Aleviler’i Müslümanlığa aykırı bir kesim olarak görmeye devam ettiği ve 2018 yılındaki Yargıtay kararına rağmen cemevlerini hala ibadet yeri olarak kabul etmediği belirtildi.

Raporda, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, ilk haliyle bir Ortodoks kilisesi olan ancak sonra 1453’te camiye ve 1935’te de müzeye çevrilen İstanbul’daki Ayasofya Müzesi ile aynı şekilde Kariye Müzesi’nin de camiye çevrilmesi kararları da yer aldı.

ABD Dini Özgürlükler Özel Temsilcisi ve ABD Dışişleri Bakanı’nın, Ayasofya’nın dünya çapında farklı dinlere mensup milyarlarca inanan için muazzam bir ruhani ve kültürel öneme sahip olduğuna işaret ederek, hükümetin ülkenin dini geleneklerine saygı göstermeye olan bağlılığının bir örneği olarak Ayasofya’nın müze statüsünü koruma çağrısında bulundukları hatırlatıldı.

Fener Rum Patriği Bartholomeos’un da konuyla ilgili, “Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi dünya genelindeki milyonlarca Hıristiyan’ı hayal kırıklığına uğratacak” şeklindeki açıklamasına yer verildi.

ABD Dışişleri raporunda, ibadet yerleri ve mezarlıklara karşı münferit nitelikte vandalizm eylemlerinin devam ettiğine değinilerek, Ermeni kiliseleri, Hıristiyan mezarlıklarının bu tip saldırıların hedefi olduğu bazı örnekler sıralandı. Yahudi karşıtı ve nefret söylemlerinin de hem sosyal medyada hem yazılı yazılı basında yer almayı sürdürdüğü belirtilen raporda, sosyal medyada koronavirüs salgınını Yahudiler’le ilişkilendiren söylemlere dair haberlerin çıktığı da kaydedildi.