Amerikan Tıp Birliği Dergisi'nde yayınlanan bir araştırmaya göre, ABD'li yetişkinlerin üçte birinden fazlası, potansiyel bir depresyon riski taşıyan reçeteli hormon, tansiyon ve mide ilaçları kullanıyor.

Araştırma, depresyon yan etkisi yaratabilecek olan birden fazla ilaç alan kişilerin depresyona girme olasılığının daha yüksek olduğunu, ancak araştırmacıların ilaçların depresyonun esas sebebi olup olmadığını ayırt edemediğini söylüyor. İlaçları almadan önce zaten tanı konmamış bir depresyon öyküsü olan insanlar sonuçların şiddetine katkıda bulunmuş olabilir. Çalışmada depresyon ve intihar da dahil olmak üzere olası yan etkileri listeleyen ilaçlar incelenmiş, ancak veriler, bu bağlantının her zaman iyi karakterize edildiği ya da insanların onlara yardım edebilecek bir ilacı almayı bırakmaları gerektiği anlamına gelmiyor.

Çalışma, polifarmasinin - aynı anda çoklu reçeteli ilaçların kullanımının - ABD'de nasıl arttığını belgeleyen provokatif ve büyüyen bir araştırmanın parçası. En az beş reçeteli ilaç alan ABD'lilerin sayısı 1999 ile 2012 arasında keskin bir şekilde artmış ve özellikle yaşlılar ilaçlar arasındaki tehlikeli etkileşimler açısından risk altında.

Illinois Üniversitesi'nde öğreti üyesi olan Dima Qato, depresyon riskini artıran sosyal faktörlere dikkat çekerken, ilaçların rolüne çok az vurgu yapıldığını söylüyor. Qato; “Polifarmasinin büyüdüğünü biliyoruz, hastaların her zaman sağlıklı ve uzun ömürlü olmadığının farkındayız ve birçok ilacın belirli olumsuz etkileri olduğunu biliyoruz - bunlardan biri depresyon ve intihar belirtileri. Bir eczacı olarak, bir hasta içeri girip depresif belirtileri bildirdiğinde, diğer ilaçların neler olduğunu sorgulamanın gerçekten önemli olduğunu düşünüyorum" diyor.

ABD'Lİ YETİŞKİNLERİN YÜZDE 37'Sİ DEPRESYON YAN ETKİSİ OLAN İLAÇLARI KULLANIYOR

Çalışmada, 2005 ve 2014 yılları arasında katılımcıların ilaç kutularını araştırmacılara son ay içinde aldıkları reçeteli ilaçları gösterecek şekilde açmasıyla, binlerce ABD'li yetişkin taranmış. Kişiler ayrıca depresyon açısından da değerlendirilmiş.

Sonuçlarda Qato ve meslektaşları, ABD'li yetişkinlerin ortalama yüzde 37'sinin depresyonla ilişkilendirilebilecek ilaçları aldığını görmüş.

Ekip ayrıca, 2005-2006 anketindeki yüzde 6,9 oranının, 2013-2014 yıllarında yüzde 9,5'e çıkarak, depresyonu potansiyel yan etki olarak taşıyan en az üç ilaç alan kişi sayısının arttığı sonucuna ulaşmış. Bu yan etkiyi taşıyan ilaçları almayanlara göre,  yan etkiyi içeren en az üç ilaç alan kişilerde, depresyon oranı üç katına çıkmış.

Araştırmacılar, antidepresan alan insanları çalışmanın dışında bıraktıklarında da aynı sonuca erişmiş. Depresyon riski taşımayan birden fazla ilaç kullanmak ise, artmış depresyon ile ilişkili bulunmamış.

Kaliforniya Üniversitesi'nde tıp profesörü olan Michael Steinman, birçok ilaç için, depresyonun bir yan etki olarak algılanmasının iyi anlaşılmadığını ve hatta tartışmalı olabileceğini söylüyor. Çalışmalar, örneğin beta blokerler (tansiyon ilaçları) ve depresyon arasındaki ilişkiye dair çelişkili sonuçlar veriyor. Ancak hekimlere, belirli bir ilacın depresyona yol açtığına dair kesin kanıtlara sahip olmasalar bile, ilaçların rolünü dikkate almaları gerektiğini hatırlatmak gerektiği belirtiliyor. 

Steinman şöyle diyor: “Her zaman düşünmek ve hatırlamak gerekiyor. Bu kişinin gerçekten bu ilaca ihtiyacı var mı?"