Porto Riko, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bir ada ülkesidir. ABD'ye bağlı olsalarda yıllardır Başkanlık seçimlerinde oy kullanamadıkları ve sosyal yardımlardan yararlamamadıkları için 51. eyalet olmak için çabalıyorlar. Küçük bundan önce 5 kez ABD'ye bağlanmak için referandma gitti ama mutlu sona ulaşamadı.
Porto Rikolular, Kasım ayında ABD'nin bir eyaleti sayılmak için sandık başına gidecekler
Hükümet , referandumda tek ve basit bir soru soracak: Porto Riko derhal bir ABD'nin eyaleti kabul edilmeli mi?
Ancak referandum fikri bağımsızlık yanlılarını ve popülist ana muhalefeti kızdırdı
Hukuksal bağlayıcılığı da olmayan referandum için ABD Kongresinin onayı gerekecek. Bugüne kadar 5 referandum yapıldı. Enson 2017'de yapılan referandumda katılanları yüzde 97'si 51. eyalet olmaya evet dedi. Ancak referanduma katılım oranının yüzde 24'te kalması tartışmaları bitirmedi .
Atlantik Okyanusu'ndaki ada ülkesi Porto Riko, statüsünün değişmesi halinde "ABD'nin en yoksul eyaleti" olacak ve ülkede yaşayan çok sayıda kişi sosyal yardım için ayrılan federal ödeneklerden yararlanma hakkı kazanacak.
Amerikalı Kongre üyelerinin ise Porto Riko'ya eyalet statüsü vermek için istekli olmayacakları düşünülüyor.
Buna en önemli neden olarak, Demokrat Parti'ye yakın bir seçmen çoğunluğunun yaşadığı Porto Riko'nun eyalet statüsü alması durumunda, Kongre ve Senato'ya sokacağı temsilcilerle, buralardaki dengeyi Demokratlar yönünde değiştireceği ve Cumhuriyetçilerin mevcut çoğunluklarını kaybetmek istememeleri gösteriliyor.
Ayrıca eyalet statüsü kazanması halinde Porto Riko'ya yüklü miktarda federal fon aktarılması gerekecek.
Ekonomik krizin sürdüğü Porto Riko'nun borcu yaklaşık 72 milyar dolar.
Halkı ABD vatandaşı olmasına karşın ülke, eyalet statüsünde olmaması nedeniyle, ABD'nin iflas koruma yasalarından da yararlanamıyor.
Eyalet olmak neyi değiştiriyor?
Tüm Porto Rikolular doğuştan ABD vatandaşı sayılıyor ve ABD ana karasında da sınırlama olmadan yaşama hakkına sahipler ancak Başkanlık seçimlerinde oy kullanamadıkları gibi parlamenter düzeyinde Kongre'de de temsil edilmiyorlar.
Eyalet statüsü kazanmaları halinde, Porto Rikolular 50 ABD eyaletinde geçerli sosyal yardım haklarına sahip olacak.
Bunun yanında ada halkı federal gelir vergisini de ödemek zorunda kalacak.
