Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, Osman Kavala'nın müracaatını 29 Eylül’de gündemine almış, ancak hakkında yeni iddianame hazırlandığı gerekçesiyle görüşmeyi ertelemişti. Birinci Bölüm, 15 Aralık’ta müracaatı yeniden görüşmüş, bu kez de dosyanın Genel Kurul tarafından karara bağlanmasını kararlaştırmıştı.

Osman Kavala'nın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı çıkmadan önce yaptıkları, "tutuklama tedbirinin hukuki olmaması, soruşturma dosyasına erişimin kısıtlanması ve tutukluluk incelemelerinin hakim/mahkeme önüne çıkarılmaksızın yapılması sebebiyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği" iddialarıyla ilgili başvuru, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu tarafından 22 Mayıs 2019'da reddedilmişti. 

Genel Kurul kararı 5'e karşı 10 üyenin oyuyla, oy çokluğuyla almıştı. Ancak bu karardan bir süre sonra AİHM, Kavala’nın siyasi sebeplerle cezaevinde tutulduğunu belirterek, haklarının ihlal edildiğine karar vermiş, derhal serbest bırakılmasını istemişti.

Kavala, yargılandığı Gezi Davası'nda beraat edip, tahliye edildiği gün daha önce tahliyesine karar verilen 15 Temmuz dosyasından yeniden tutuklanmıştı. AİHM kararına rağmen cezaevinde tutulan Kavala, daha sonra yeniden tahliye edilmiş, ancak bu kez de aynı eylemler gerekçe gösterilerek casusluktan tutuklanmasına karar verilmişti. 

Kavala hakkında daha sonra bu suçtan dava açılmıştı.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, bir süre önce Kavala’nın AİHM kararı uyarınca serbest bırakılması için karar almış, Türkiye’nin tutumunun izlemeye alındığını bildirmişti. 

Anayasa Mahkemesi’nin kararı bu açıdan da önem taşıyor. Anayasa Mahkemesi’nin muhtemel bir hak ihlali kararı vermesi durumunda, yerel mahkemenin bu kararın gereği olarak Kavala’yı serbest bırakıp bırakmayacağı da ayrı bir tartışma konusu olacak. 

Daha önce Cumhuriyet Halk Partisi'ni (CHP) milletvekilliği düşürülen Enis Berberoğlu hakkında Anayasa Mahkemesi’nin verdiği “yeniden yargılama” kararı, yerel mahkeme tarafından uygulanmamış, tartışmalara yol açmıştı.