Türkiye’de sistematik hale gelen işkence olaylarının uluslararası yargıya taşınması için önemli bir inisiyatif oluştu. 

Zorla kaybedilme, gözaltı merkezlerinde ya da hapishanede işkenceye maruz kalanların davalarını Birleşmiş Milletler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıyabilmeleri için Human Right Defenders (HRD) ücretsiz hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti başlattı. 

Dernek çoğu sicil numaralarıyla tespit edilmiş 412 kişilik işkenceci listesi hazırladı. Bu kişilerle ilgili başvuru dosyaları hazırlanıyor. Beş vaka için başvuru ise gerçekleşmiş durumda.

HRD Genel Sekreteri Oğuzhan Albayrak, “Evrensel Yargı” kapsamında ülkelerin, insanlığa karşı suçlar kapsamındaki yargılamaları suçlar başka ülkede işlenmiş olsa bile yargılayabildiklerini, bu çerçevede dernek olarak takip ettikleri yargı süreçleri olduğunu söyledi. Suriye’de işkenceye karışmış askerlerin Almanya’da yargılandığının altını çizen Albayrak, “Türkiye’de işkence sonucu hayatını kaybeden Gökhan Açıkkollu’nun dosyası bu çerçevede bizim takip ettiğimiz dosyalardan birisi.” dedi.

Bold Medya'dan Cevheri Güven'in haberine göre Albayrak, Türkiye’deki işkencecileri sicil numaralarına kadar tespit ettikleri bir veritabanı oluşturduklarını, bu kişileri uluslararası hukuk önünde yargılatmak için çalıştıklarını söyledi. 

İşkenceci listesini gösteren Albayrak şöyle konuştu: “Kim, nerede, ne zaman, nasıl işkence yapmış bunları tespit ettik. Bazı işkencecilerin sicil numaralarına kadar tespit ettik. Hatta bu işkencecileri değişen görev yerlerinde de takip ediyor, oradaki işkence olaylarını araştırıyoruz. 412 işkenceci listemizde var. Polisler sicil numaralarına kadar var ama mesela savcılar ve doktorlar da var. Örneğin işkence olmuş ama savcı kapatmış, ya da işkence izlerine rağmen adli tıp doktoru rapor tutmamışsa bunlar da işkence listemizde. Şikayetçi olduğumuz kişiler bunlar.”

Hak savunucusu Avukat Fikret Duran da, işkencecilerle mücadele edebilmek için her delile ihtiyaç olduğunu belirterek şunları söyledi: “İşkencenin, yeri, saati, ne şekilde olduğu, varsa isim, görüntü, işkence sırasında giyilen kanlı kıyafetler, işkence yerinin krokisi, tanık isimleri, işkencecilerin eşgalini anlatabilecek her türlü tanımlama, boyu, sakalı, dövmesi, yüzü gibi tanımlamalar, işkencecinin hangi görüşe yakın olduğu gibi toplanabilen ne delil varsa çok önemli. Ayrıca işkenceyle ilgili kişi avukatıyla konuşup, yaşadıklarını bir tutanak haline getirmeli. Barolara, insan hakları kuruluşlarına başvuru yapılmalı. Suç duyurusunda bulunulmalı. İç hukuk yolları tüketilmeye çalışılmalı.”

İşkence suçlarında savcılıkların takipsizlik kararı verdiklerinin altını çizen Duran, ancak iç hukuk yolunun tüketilmesini şart koşmayan uluslararası yargı mekanizmaları olduğunu, mağdurların kendilerine ulaşmaları halinde bu mekanizmaları kullanabileceklerini söyledi. Birleşmiş Milletler’in doğru bir adres olduğunun altını çizen Duran, ayrıca evrensel yargı mekanizmasını da kullandıklarını ifade etti. AİHM’in iç hukuk yollarının tüketilmiş olması konusunda katı olduğunu belirten Duran, BM’nin bu şartı aramayan mekanizmaları olduğunu ifade etti.

Oğuzhan Albayrak da Avrupa Konseyi bünyesinde İşkenceyi Önleme Komitesi’nin de iç hukukun katı şekilde tamamlanması şartı aramadığını ifade etti.

Albayrak, hangi başvuru yolunun kullanılacağını, kişinin yaşadığına göre belirlediklerini ifade ederek, bu konuda uzman hukukçu kadrolarının çalıştığını, dosyaya göre yöntem belirlenip uluslararası yargıya gidildiğini söyledi. Albayrak, uluslararası yargının oldukça zorlayıcı bir süreç olduğunu, kişilerin tek başına altından kalkmakta zorlanacaklarını söyleyerek, “Hukukçularımız, hangi kuruluşa başvurulacaksa onun sistemine göre dosyayı hazırlıyorlar ve başvuruyu gerçekleştiriyorlar. Müracaatı yaptıktan sonra, hukuki olarak sonuna kadar süreci hiçbir ücret talep etmeden takip ediyoruz.” dedi.

“Gökhan Açıkkollu’nun dosyası Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi’nde şu an görüşülmekte. Takibini HRD olarak biz yapıyoruz. Süreç yıl sonu itibariyle sonuçlanacak. Komite Türkiye’nin savunmasını istedi. Ve ihlal kararı çıkacağını bekliyoruz.”

Türkiye’de işkenceye uğrayan herkesin ücretsiz hukuk danışmanlığı ve avukatlık hizmeti alabilecekleri HRD’ye ait iletişim bilgileri:

Hohenstaufenring 62

50674 Köln – Almanya

HRD Genel Sekreteri

Twitter: @OAlbayrak06

Signal/Whatsapp/Telegram: +49 176 73 88 49 70

Hukuk Danışmanı

Twitter: @AvFikretDuran

HRD Dernek Başkanı

Twitter: @GBurtac