Bu uygulama sayesinde bakan ya da milletvekili yakını, sınavsız bu kadroya alınıyor. Bu yöntemle memur olanların sayısı AKP döneminde ikiye katlandı.
Eş dost kadrolaşmasının kılıfı olan istisnai kadro atamaları AKP döneminde ikiye katlandı. Ballı maaşın olduğu kadrolara sınavsız atama yapılan bu yöntem, en çok valiliklerin özel kalem müdürlükleri üzerinden hayata geçiriliyor. Özel kalem müdürü olarak atanan bakan ya da milletvekili yakını, bu kadroda birkaç gün çalıştıktan sonra maaşı yüksek bir kamu kurumuna tayin ediliyor. Devlet Personel Başkanlığı verilerine göre 1993 ile 2003 yılları arasında 1.285 kişi istisnai kadrodan devlet memuru olurken, 2004 ile 2014 yılları arasında bu rakam 2 bin 91 kişiye yükseldi. TOKİ, 234 kişilik VIP torpil listesiyle başı çekerken, İçişleri Bakanlığı’nda 141 kişi, istisnai kadro üzerinden memur oldu. Yaklaşık 3,5 milyon kişi her yıl sınavlara girerek memur olmanın hayalini kurarken, hayatında bir kez bile KPSS’ye girmeden memur yapılanlar arasında lise mezunları ile henüz 18 yaşına yeni basan pek çok kişi bulunuyor.
İstisnai kadrolar aracılığıyla akrabalar ‘korunup kollanarak’ ballı devlet kadrolarına girmeleri sağlanıyor. 18 yaşındaki lise mezunu bir kişi, birinci dereceli özel kalem müdürlüğü kadrosuna istisnai memur olarak atanabiliyor. Böylece üniversite mezunu memurların iki katına yakın maaş alıyor. 2010 yılındaki KPSS üzerinden algı oluşturmaya çalışan iktidarın binlerce kişiyi ‘istisnai kadro’dan eğitim durumuna bakmadan ve sınavsız şekilde memur yaptığı ortaya çıktı. İstisnai kadrolaşmada özel kalem müdürlüğü, bakanlık müşaviri ve basın halkla ilişkiler müşaviri kadroları kullanılıyor. Kamuya alınmak istenen bakan ya da milletvekili yakını, bu kadrolardan birine atanıyor. Atandığı kadroda bir iki gün görev yapan kişi, torpili sayesinde istediği kuruma tayin oluyor.
2004 ile 2014 arasındaki on yıllık dönemde 2 bin 91 kişi istisnai yöntemle devlet memuru oldu. 1993 ile 2003 yılları arasındaki dönemde ise bu rakam 1.285 olmuştu. Bu veriler, koalisyon hükümetlerinin işbaşında olduğu, sık sık bakan değiştiği 90’lı yıllarda bile daha az kadrolaşma yaşandığını gösteriyor. Oysa her yeni bakanın kendi danışman, özel kalem ve basın müşaviri ile çalışması olağan kabul edilen bir durum. İstisnai kadrolar da bunun için ihdas edilmişti. Ancak aynı bakanların neredeyse 12 yıl görev yaptığı AKP döneminde istisnai kadrolara alınan kişi sayısının, bakanların 3 ayda bir değiştiği 90’lı yıllardan fazla olması dikkat çekiyor. Bu durum, istisnai kadroların akrabaları memuriyete sokmak için kullanıldığını gösteriyor. AKP’nin sınavsız memur yaptıkları arasında lise mezunları ile henüz 18 yaşına yeni basmış olan pek çok kişi bulunuyor. KPSS’ye girmeyen bir kişi müşavirlik kadrosuna atanmakta, burada bir ay çalıştıktan sonra da öğrenim durumuna göre istediği kadroya atanabilmektedir.
İstisnai kadrolar, başbakan, bakan, kurum başkanı ve valilere, yakın çalışma ekibini belirleyebilmeleri amacıyla tanınan bir hak. Bu kadrolara sınavsız atama yapılıyor. Ancak uygulamada istisnai kadroların amaç dışı kullanıldığı görülüyor. Devletin verdiği imkan suistimal edilerek akraba kadrolaşmasının önü açılıyor. Kısa aralıklarla bu kadrolara atama yapılıyor. Bu kadrolar aracılığıyla memuriyete başlayıp daha sonra yüksek maaşlı bir kuruma transfer olmak, sıradan bir hal aldı. Kurum bazında bakıldığında İçişleri Bakanlığı’ndan sonra en fazla Başbakanlık’ta istisnai atamanın yapıldığı dikkat çekiyor. TOKİ ise 234 kişilik VIP torpil listesiyle başı çekiyor. Savunma Sanayii Müsteşarlığı da 139 kişilik listeyle üst sıralarda.
ZAMAN
