Hükümetin, referandumdaki kararıyla tepkileri üzerine çeken YSK ile ilgili yeni bir yasa hazırlığında olduğu iddia edildi. Seçime kadar yapılması planlanan ve muhalefetten gizlenen çalışmayla YSK’nin teşkilat yapısının değiştirileceği, üyelerin bir bölümünün TBMM'de seçileceği öne sürüldü.
BirGün'de Nurcan Gökdemir imzasıyla yayımlanan habere göre, AKP, son olarak 16 Nisan Referandumu’nda aldığı tartışmalı kararlarla seçimin seyrini değiştiren Yüksek Seçim Kurulu’nu (YSK) 2019’da yapılması gereken yerel ve genel seçimlerle cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi yeniden yapılandıracak.
16 Nisan Referandumu sonrası geçilen yeni sisteme uyum amacıyla seçim yasaları ve Siyasi Partiler Yasası’nda değişiklik çalışmalarını yürüten hükümet, Yüksek Seçim Kurulu için de teşkilat yasası hazırlıyor.
Adalet Bakanlığı bürokratları, uzmanlar ve AKP’li siyasilerin sürdürdüğü ve muhalefetle paylaşılmayan çalışmalar YSK’yi bugüne kadar olmayan teşkilat yasasına kavuşturma bahanesiyle kontrolü ve yönlendirilmesi daha kolay, iktidar ağırlığının daha fazla olduğu yeni bir çerçeveye oturtacak.
‘Mühürsüz mü barkodlu mu’
Milletvekilleri Seçimi Kanunu ile kurulan, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’da da yer alan ancak bir Teşkilat Yasası bulunmayan YSK’nin yeniden yapılandırılması çalışmaları, 2013 yılında hazırlanan ve sonra rafa kaldırılan taslak üzerinden yürütülüyor.
Kurulun yeniden yapılandırılmasının yanı sıra 16 Nisan Referandum sonuçlarında etkili olduğu tartışılan mühürsüz oy pusulalarıyla ilgili sorunun da ‘pusulaların bundan sonra mühürsüz olması’ ya da ‘barkod taşıyan oy pusulalarının kullanılmasıyla’ aşılması tartışılıyor. Mühürsüz pusula uygulamasına seçimlerin güvenirliği tartışmalarına neden olacağı için olumlu bakılmadığı, ancak ‘barkodlu sandıklara barkodlu oy pusulası’ atılarak yeni bir seçim sistemine geçilmesinin de çok kolay olmadığı tartışılıyor.
Meclis’te üye seçimi
TBMM yeni yasama yılına başladıktan hemen sonra sunulması beklenen tasarıda yer alan yeni düzenlemelerden bazıları şöyle:
» Üyelerinin altısı Yargıtay, beşi Danıştay Genel Kurulları’nca kendi üyeleri arasından salt çoğunluğun gizli oyu ile seçilen YSK üyelerinin daha sonra belirlenecek sayıdaki bir bölümü TBMM Genel Kurulu’nda seçilecek.
» YSK Genel Kurulu dışında genel müdürlükler, daire başkanlıkları, il seçim müdürlükleri kurulacak.
» İlçe seçim müdürleri altı yılda bir rotasyona tabi tutulacak. Ancak Doğu ve Güneydoğu illerinde bu süre daha kısa tutulabilecek.
» Hukukçu olmaları şartı aranacak yeni ilçe müdürleri, doğum yerleri ve nüfusa kayıtlı oldukları yerlerde görev yapamayacak.
‘Uzlaşma aranmalı’
YSK Teşkilat Yasası çalışmalarının muhalefetle uzlaşma arayışına gidilmeden sürdürüldüğünden yakınan kuruldaki siyasi parti temsilcilerinin değerlendirmeleri ise şöyle:
•CHP Temsilcisi Hadimi Yakupoğlu: “2013 yılında beş siyasi partinin uzlaşmasıyla bir taslak hazırlanmıştı ancak şimdi iktidar bu çalışmayı büyük gizlilik içinde sürdürüyor. YSK’nin bir teşkilat yasasının olmaması büyük eksiklik, bunun olmasını biz destekliyoruz, geçmişte de destekledik. Ancak taslak metnin içine seçimlerde avantaj sağlamaya, kurumu siyasileştirmeye yönelik düzenlemeler konulacağından endişe ediyoruz.”
•HDP Temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki: “Hükümetin her zamanki alışkanlığı ile bu kurumu da tam olarak emrine sokması şaşırtıcı olmaz. Bunu yaparlarsa son olarak 16 Nisan Referandumu’nda halihazırda saygınlığı, güvenilirliği ayaklar altına alınan YSK’nin bundan sonra yapacağı her seçim daha da tartışmalı olur.”