Almanya'da halihazırda istihdam piyasasında yüz binlerce nitelikli işçi açığı var ve demografik değişim bu sorunu daha da derinleştiriyor. Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'den (FDP) oluşan koalisyon hükümeti, ülkeyi nitelikli yabancı iş gücü için daha cazip hale getirmeyi amaçlayan yeni göç yasası ile bu sorunu aşmak istiyor. Mart ayında oluşturulan ve hükümetin üzerinde son olarak bazı iyileştirmelere gidilmesi konusunda uzlaştığı yasa tasarısının bugün Federal Meclis'te oylanarak kabul edilmesi bekleniyor. Peki, göçmenlik konusundaki reform neleri öngörüyor?

AB Mavi Kartı, nitelikli iş gücü göçünde merkezî bir unsur olmaya devam edecek. Bu kart, Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayan ülkelerden gelen ve üniversite eğitimini tamamlamış kişilere verilen özel oturma izni. Nitelikli iş gücünün Almanya'ya göçünü kolaylaştırmayı hedefleyen yasa tasarısı ile, Almanya'da bir işe girmek için mevcut maaş eşikleri belirgin bir şekilde düşürülecek. Mavi Kart ile Almanya'ya gelecek üniversite mezunlarından istenen asgari brüt gelir ayda 3 bin 500 euroya düşürülecek. Mavi Kart sahiplerinin işverenlerini değiştirmeleri, aile birleşimi ve AB'de daimi ikamet izni almaları da kolaylaşacak.

Yasa taslağı ayrıca, nitelikli işçilerin "herhangi bir nitelikli mesleği", yani asıl niteliklerinin dışındaki bir mesleği de icra edebilmelerine imkan sağlanmasını öngörüyor. Örneğin, büro yönetimi alanında iş gücü olarak tanınan nitelikli bir eleman, lojistik alanında nitelikli bir eleman olarak da istihdam edilebilecek. Bilişim uzmanları için ise başka niteliklerini kanıtlayabilmeleri halinde üniversite diploması olmadan da AB Mavi Kartı alabilmeleri öngörülüyor.

Koalisyon hükümeti ayrıca eğitim amaçlı göçü, yani Almanya'ya meslek eğitimi ya da yüksek öğrenim için gelip sürekli olarak kalma imkanını güçlendirmek istiyor. Bunun için, örneğin yabancı öğrencilerin geçimlerini sağlamak üzere burada stajyer öğrenci olarak çalışmalarına izin verilmesi mümkün kılınması hedefleniyor.

Buna ek olarak, bir eğitim yeri aramak amacıyla ikametin, ikamet unvanı verilebilecek azami yaşın yükseltilmesiyle önemli ölçüde kolaylaştırılması öngörülüyor. Yasa tasarısı kabul edildiği takdirde, ikamet izni için azami kalış süresi dokuz aya çıkarılacak ve istihdam ve deneme istihdamına izin verilecek.

En az iki yıl süreli yabancı bir mesleki eğitim ya da üniversite diplomasına sahip kişiler için puan sistemine dayalı bir "Fırsat Kartı" uygulaması öngörülüyor. Benzer bir model halihazırda Kanada'da kullanılıyor. Fırsat Kartı başvurusu yapmak için yerine getirilmesi gereken kriterler arasında dil becerileri, iş deneyimi, yaş ve Almanya ile bağlantılar yer alıyor. Fırsat Kartı'nın göçmenlere deneme çalışması ya da yarı zamanlı istihdam için fırsatlar sunması amaçlanıyor.  

Nitelikli çalışanlar için aile birleşimi

Federal Meclis'te kabul edilmesi beklenen yasa tasarısı ile yurtdışından gelen nitelikli çalışanlar için aile birleşimi olanaklarının genişletilmesi hedefleniyor. Mart ayında oluşturulan yasa tasarısı "çekirdek aile" birleşimini mümkün kılarken, hükümetin üzerinde uzlaştığı bazı iyileştirmelere göre, örneğin yabancı bir nitelikli işçinin ebeveynleri de Almanya'ya gelebilecek.

Prosedürleri devam etmekte olan sığınmacılar, yasa tasarısının kabul edilmesi halinde mesleki eğitime başlama imkanına sahip olacak. Ancak bu, düzensiz göç için "yanlış teşvikler" yaratmamak amacıyla sadece geriye dönük olarak mümkün olacak ve bu imkan yeni sığınmacılara tanınmayacak. Yasa tasarısına göre bu imkandan sadece 29 Mart 2023 tarihinde iltica işlemleri halihazırda devam eden kişiler yararlanabilecek. 

Şu ana kadar İkamet Yasası, Almanya'ya girişin her zaman belirli bir amaca yönelik vize ile yapılmasını şart koşuyordu. Bu, örneğin Almanya'ya turist vizesiyle giriş yapan ve kısa süre içinde Almanya'da bir iş teklifi alan bir kişinin önce ülkeden ayrılması ve yeni, amaca özel bir vize için başvurması gerektiği anlamına geliyor. Gelecekte buna gerek kalmayacak ve vize Almanya'da kalınan süre içinde uygun şekilde değiştirilebilecek.