Alman Anayasa Mahkemesi, dış istihbarat servisi BND'nin yurt dışındaki izleme faaliyetleri nedeniyle gazeteciler ve hak örgütlerinin yaptığı başvuruyu karara bağladı. Mahkeme, BND'nin yurt dışındaki yabancıların "ülke güvenliği gerekçesiyle” telefon ve elekronik posta gibi ileşitim araçlarını izlemesini anayasaya aykırı buldu. Anayasa Mahkemesi, düzenlenemenin 2021 sonuna kadar güncellenmesini istedi.
Başvuru 2016 yılı sonunda yeniden düzenlenen BND yasasının Alman Anayasası ile çeliştiği iddiası üzerine yapılmıştı. Çok sayıda yabancı araştırmacı gazeteci, Alman istihbaratının telefon görüşmeleri ve elektronik postalarını izlemesinden endişe ederek davacı olmuştu.
Bağımsız bir kurul inceleyecek
Mevcut uygulamaya göre Alman istihbaratı somut gerekçe aranmaksızın Almanya dışındaki yabancıların telefonlarını dinleyebiliyor, elektronik postalarını inceleyebiliyordu. Ancak izleme faaliyetleri kişilerin temel hakları gözetilmek suretiyle yapılabiliyordu.
Kararda uygulamanın bu haliyle geçerli olamayacağı vurgulandı. Anayasa Mahkemesi, BND'nin izleme faaliyetlerinin bağımsız ve özerk bir organ tarafından daha kapsamlı denetlenmesi gerektiği de belirtti.
Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün yanı sıra birçok yabancı gazeteci, BND yasasında yer alan ve yurt dışındaki yabancıların haberleşmelerinin izlenmesine olanak tanıyan düzenlemeye itiraz ediyordu. Alman Özgürlük Hakları Cemiyeti (GFF) de itiraz eden kuruluşlar arasında.
Gazeteciler karardan memnun
Karar gazeteci meslek örgütlerini memnun etti. Alman Gazeteciler Birliği (DJV) Başkanı Frank Überall, kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek bu kararın basın özgürlüğü açısından bir zafer olduğunu ifade etti. BND yasasının şimdi anayasaya uygun hale getirilmesi gerektiğine işaret eden Überall, "Demokrasiyi koruması gereken bir istihbarat servisi, demokrasinin temel değerlerini ayaklar altına alamaz" şeklinde konuştu.
Ne olmuştu?
BND yasasında 2017 yılında yapılan değişikliklerle Alman dış istihbaratına yurt dışındaki yabancı ülke vatandaşlarının iletişim araçlarının izlenmesi imkanı tanınmış, muhalefet partileri dayanak olmaksızın kitlesel izlemeye imkân tanıyacağı gerekçesiyle düzenlemeye karşı çıkmıştı.
Düzenlemenin anayasaya aykırı olduğuna ilişkin şikâyet ise 2017 yılı sonunda Anayasa Mahkemesi'ne yapılmıştı.
