SAMANYOLUHABER | ANALİZ- Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerine göre fakirleşmeye devam ediyoruz.
Sık sık "Krizde en kötü geride kaldı. Dengelenme başladı." diyen Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ı kendisine bağlı TÜİK resmen tekzip etti.
YİNAL YAĞAN'IN ÖNLEMEYEN YÜKSELİŞİ
Albayrak, ekonomik kriz patlak verince enerji bakanı olduğu dönemde sağ kolu olarak bilinen ve TÜİK ile uzaktan yakından alakası olmayan Yinal Yağan'ı TÜİK'in başına getirmişti.
Yağan'ın TÜİK'in başına getirildiği mayıs ayından beri "resmi enflasyon rakamlarının sokaktaki enflasyonu aksettirmediğine" dair eleştiriler zirveye çıktı.
Yağan'ın başkanlık döneminde 2'nci defa milli gelir rakamları açıklandı. İkisinde de Türkiye küçüldü.
Milli gelir 2019 yılının nisan-mayıs-haziran aylarında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1,5 azaldı.
TÜRKİYE "SLUMPFLASYON" ÇUKURUNA DÜŞTÜ
Türkiye’de yıllık büyüme 2018 yılının son çeyreğinden itibaren üst üste üç çeyrektir geriliyor. GSYH 2018'in son üç ayında da yüzde 3, 2019'un ilk üç ayında yüzde 2,6 azalmıştı.
Büyümenin yerini küçülme alırken, son dokuz ayda enflasyon hızla yükseldi. Bu açıdan Türkiye "Slumpflasyon" çukuruna düştü.
FERT BAŞINA GELİR 8 BİN 806 DOLAR SEVİYESİNE İNDİ
TÜİK’in formül değişikliğine rağmen durdurulamayan daralma sebebiyle fert başına gelir 9 bin doların indi. 31 Haziran 2019 itibarıyla milli gelir 722 milyar dolara geriledi.
Fert başına gelir ise 8 bin 806 dolar seviyesine düştü. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin 2020 yılında fert başına geliri 13 bin dolar seviyesine çıkarmayı hedefliyordu.
Fert başına gelirin 2009 yılında 8 bin 980 dolar olduğu dikkate alındığında 2019 bitmeden 2009 yılındaki kriz rakamları bile geride kaldı.
Bir başka ifade ile Türkiye son 10 yılda kazandıklarını 2018 yılının ağustos ayında patlak veren krizde heba etmiş oldu.
İNŞAAT VE SANAYİ TOPARLANMADIKÇA
Krizden çıkış için bir umut ışığı da görünmüyor. 2019'un nisan-mayıs-haziran döneminde sadece tarım (yüzde 3,4) büyüdü.
Sanayi yüzde 2,7 ve inşaat yüzde 12,7 daraldı. Bir dönem büyümenin lokomotifi inşaat 2019'in ilk üç ayında yüzde 10'a yakın daralmıştı.
Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri de yüzde 0,3 azaldı.
Takvim etkisinden arındırılmış milli gelir 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 1,4 azaldı. Bu da gösteriyor ki iktisadi faaliyette toparlanma emaresi yok.
SERMAYE MUM GİBİ ERİYOR
En vahim tablo ise gayrisafi sabit sermaye teşekkülünün yüzde 22,8 azalması. Kur ve faiz artışı sermayeyi mum gibi eritiyor.
Bu da gösteriyor ki önümüzdeki dönemde yatırım yapmak istesek de sermaye bulmak mümkün olmayacak.
Türkiye çeyrekler itibarıyla üst üste üç dönemdir küçülüyor. AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan'ın ifadesi ile eksi büyüyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümeti krizin sebeplerini ortadan kaldırmak yerine sadece bütçe açığını artırma pahasına kamu harcamalarını (yüzde 3,4) artırıyor.
Bu şekilde ekonomiyi krizden çıkılacağını zanneden AKP hükümeti özel kesimin tüketim ve yatırım harcamalarını niçin azalttığı sorusuna cevap vermeden bir arpa boyu yol alamayacak.
