Ankara, Demirtaş hakkında 22 Aralık 2020 tarihinde kesinleşen AİHM Büyük Daire kararının sadece tutukluluk sürecini kapsadığını, Demirtaş'ın bugün ise "hükümlü olduğunu" belirtti. Ankara, Demirtaş'ın hükümlü olarak 3 Kasım 2021 tarihinde mahkeme kararıyla "şartlı tahliye" edilebileceğini, bu gerçekleşmez ise cezasını 3 Ocak 2023 tarihine kadar çekeceğini bildirdi.
"Karar uygulandı" tezi
Demirtaş'ın 20 Eylül 2019'da başlayan tutukluluk süreci hakkında Anayasa Mahkemesi (AYM) ve AİHM önünde ayrı bireysel davalar bulunduğuna işaret eden hükümet, AYM ve AİHM'nin bu süreçle ilgili olarak henüz karar vermediklerini, dolayısıyla Demirtaş'ın "derhal tahliye edilmesi" için Bakanlar Komitesi tarafından dile getirilen talebin "hukuksal temelden yoksun olduğunu" savundu.
Dokunulmazlıkların kaldırılması
Demirtaş'ın 2018'de cumhurbaşkanı seçimine aday olarak parlamenter statüsünü sonlandırdığına dile getiren Ankara, böylelikle anayasanın 83/2 maddesi temelinde dokunulmazlıktan yararlanma hakkının ortadan kalktığını savundu. Ayrıca Bakanlar Komitesi'nin 14-16 Eylül günleri Demirtaş hakkında aldığı kararında bu konuda kullandığı ifadelerin "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Türk anayasası, AİHM içtihadı ve AİHM kararlarının uygulanışının denetimiyle ilgili ilke ve kurallarla bağdaşmadığı" görüşünü dile getirdi.
Bakanlar Komitesi ne diyor?
AİHM, Demirtaş davasında Venedik Komisyonu'nun görüşlerini temel almış ve gerekçeli kararında "Mahkeme, bir sefere mahsus, kişiye özel anayasa değişikliğinin Türkiye anayasa geleneğinde daha önce eşinin görülmediği görüşündedir. Anayasa değişiklikleri özellikle muhalif vekiller başta olmak üzere milletvekillerinin belirli beyanlarını hedef almıştır. Bu bağlamda, Mahkeme hazlihazırda özel kişileri hedef alan kanunların hukukun üstünlüğüne aykırı olduğunu belirtmiştir... Mahkemeye göre, Türkiye'nin meclis uygulaması ve geleneği göz önünde bulundurularak bir milletvekili, görev süresi esnasında Meclis üyelerinin ifade özgürlüklerine zarar verecek şekilde böyle bir usulün kabul edilmesini makul bir şekilde öngöremez" ifadelerine yer vermişti.
Bakanlar Komitesi konuyu 30 Kasım-2 Aralık tarihleri arasında Strasbourg'da büyükelçiler düzeyinde düzenlenecek toplantıda bir kez daha ele alacak. O tarihe kadar dosyada gelişme olmaması halinde Demirtaş kararıyla ilgili Ankara'yı uyaran bir ara kararın kabul edilmesi bekleniyor.