Sayıştay'ın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2020 yılında gerçekleştirdiği denetimlerden çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Bakanlığın, Yapı Merkezi’ne verdiği Avrasya Tüneli ihalesi sözleşmesinde, kaçak geçişleri ödemeyi de garanti ettiği anlaşıldı.

Bu kapsamda Avrasya Tüneli’nin işletmeye alındığı 2016 yılından itibaren ücreti tahsil edilemeyen kaçak geçişler nedeniyle müteahhit firma Yapı Merkezi’ne 26 milyon 804 bin 423 lira 35 kuruş garanti ödemesi yapıldı. Sayıştay’ın tespitlerine göre 5 yılda, toplam 1 milyon 117 bin 591 kişinin geçişleri tahsil edilemedi.

Öte yandan, Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirilen Avrasya Tüneli projesine ilişkin olarak Bakanlıkla, Yapı Merkezi arasında imzalanan işletme protokolü gereği, kaçak geçiş yapan araçların muayenesinin, alım-satımının ve yurtdışına çıkışının önlenmesi için Bakanlığın söz verdiği ortaya çıktı.

Ancak bakanlığın bu kapsamda bir hazırlanan düzenlemeyi TBMM’ye sunduğu ancak 5 yıldır sonuçlandıramadığı tespit edildi.

Sayıştay raporunda, Yap-işlet-devret modeliyle gerçekleştirilen diğer otoyol, köprü ve tünellerden yapılan kaçak geçişlere ilişkin olarak benzer bir düzenlemeye yer verilmediği de vurgulandı.

Yap-işlet-devret modeliyle yapılan, geçiş garantisi nedeniyle Hazine’nin kasasından milyonlarca lira çıkmasına neden olan Avrasya Tüneli’nde dolar kuru yükseldikçe fatura kabarıyor. Her yıl iki kez güncellenen araç tek yön geçiş ücreti, 4.5 dolar + yüzde 8 KDV + 10 yıl birikimli ABD enflasyon artışı (yüzde 23) olarak hesaplanıyor. Sadece 2020 yılında şirkete ödenen garanti para 494 milyon 160 bin TL oldu.