Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasına ilişkin aldığı iki önemli kararı uygulamamasını görüşmek üzere 7 Haziran’da toplanacak.

Komite, AİHM kararlarına saygı göstermeyen konsey üyesi bir devlete karşı tedbirler alma hakkına sahip olmakla birlikte, bugüne kadar bu tür kararlar nadiren alındı. Bu çerçevede bir karar ilk kez 2017’de Ilgar Mammadov adlı muhalif siyasetçiyi AİHM kararına rağmen serbest bırakmayan Azerbaycan’a karşı alındı.

Bakanlar Komitesi’nin üçte ikisi bir devletin yükümlülüklerini yerine getirmediği şeklinde oy kullanırsa, sözkonusu devletin Avrupa Konseyi Sözleşmesine uyma yükümlülüklerini göz ardı edip etmediği konusunda AİHM’de bir dava açılır. AİHM’in vereceği nihai karara bağlı olarak, Bakanlar Komitesi söz konusu ülkenin oy hakkını ve hatta Avrupa Konseyi üyeliğini askıya alabilir.

 

AİHM, Türkiye’nin 2016’dan beri tutuklu olan Demirtaş’ın ve 2017’den beri tutuklu bulunan Kavala’nın haklarını ihlal ettiğine karar verdi, fakat Türkiye onların başka davalardan tutuklanmalarını sağlayarak serbest bırakmadı.

İNSAN HAKLARI ÖRGÜTLERİ ORTAK AÇIKLAMA YAPTI

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Uluslararası Hukukçular Komisyonu ve Türkiye İnsan Hakları Dava Destek Projesi adlı önde gelen insan hakları örgütleri, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin Türkiye’ye ilişkin yapacağı toplantı öncesinde ortak bir açıklama yayınlayarak, Türkiye’nin yükümlülüklerine ve mahkeme kararlarına uymasını sağlamak için mevcut tüm önlemlerin kullanılması çağrısında bulundu.

Üç insan hakları örgütü, AİHM kararlarına uymadığı için Türkiye hakkında ihlal davası açması için Komite’ye Mart 2021’de yaptığı çağrıyı yineledi. İnsan Hakları İzleme Örgütü yetkilisi Aisling Reidy, “Komite, Türkiye’nin Kavala ve Demirtaş kararlarını uygulamasını sağlamak için her yolu kullanmalı. Bu yollardan biri Türkiye hakkında ihlal davası açılmasıdır” dedi.

Ortak açıklamada AİHM’in her iki davada da Türkiye’nin tutukluluğu siyasi amaçlarla kullanarak özgürlük hakkını ihlal ettiğini ve hükümetlere verilen takdir yetkisini gayrı meşru amaçlarla temel haklara sınırlamalar getirmek için kötüye kullandığını belirlediği kaydedildi.