Lozan Üniversitesi tarafından hazırlanan Avrupa’da Hapishaneler 2005-2015 başlıklı rapor Avrupa Konseyi'ne üye 47 ülkedeki cezaevlerine dair kapsamlı veriler sunuyor.
Avrupa Konseyi tarafından üye ülke cezaevlerinde düzenlenen bir araştırma, ülke nüfusuna göre kişi başına en çok mahkumun Rusya’da olduğunu, cezaevlerinin aşırı doluluğu açısından Makedonya ve Fransa’nın, cezaevi nüfusu artışında ise Türkiye’nin ilk sırada geldiğini ortaya koydu.
Avrupa Konseyi’nin üye ülkelerde 2005-2015 yılları arasındaki verileri temel alan cezaevi raporu bugün yayınlandı.
Raporda, 2016 yılındaki başarısız darbe girişiminin ardından çok sayıda kişinin tutuklanması ve bu verilerin yer almaması itibarıyla Türkiye’ye ilişkin son bilgileri diğer Avrupa ülkeleriyle sağlıklı bir şekilde kıyaslama imkanı bulunmuyor.
Nüfusa göre en kalabalık tutuklu ve mahkum Rusya’da
Bununla birlikte, 2015 yılı rakamlarının temel alındığı araştırmaya göre, 100 bin kişi içinde 440 tutuklu ve mahkum sayısı ile Rusya, bu sıralamada birinci.
Rusya’yı 277 tutuklu ve mahkumla Litvanya, 274 tutuklu ve mahkumla Gürcistan, 249 mahkum ve tutukluyla Azerbaycan izliyor. 2015 verilerine göre, Türkiye’de 100 bin nüfus içinde tutuklu ve mahkum sayısı 220 kişi.
Cezaevelerinde aşırı doluluk
2015 yılı rakamlarına göre, cezaevlerinin aşırı dolu olduğu ülkelerin başında ise Makedonya ve Fransa geliyor.
Makedonya’da 100 kişilik kapasiteli cezaevinde ortalama, 138 mahkum ve tutuklu kalırken, bu sayı Fransa’da 131, Macaristan’da 129, Belçika’da 127. Söz konusu yıl bu rakam Türkiye’de 101 olarak kaydedildi.
Mahkum sayısında artış
2005 ve 2015 yılı arasında cezaevine girenlerin sayısında en fazla artışın olduğu ülkeler sıralamasında da Türkiye ilk sıralarda yer alıyor.
Türkiye’de cezaevi nüfusu 2005 yılında yaklaşık 76 bin iken, bu rakam 2015 yılında yüzde 191 artarak 220 bine yükseldi.
Arnavutluk’ta 2005 yılında cezaevi nüfusu 109 bin iken 2015 yılında bu rakam 207 bine çıktı. Makedonya’da ise 2005 yılında 104 bin olan cezaevi nüfusu 2015 yılında 168 bine çıktı.
Türkiye ile ilgili veriler
2015 yılı rakamlarına göre, Türkiye’de kadın mahkumlar, toplam mahkumların yüzde 3,6’sını, yabancılar ise toplam mahkumların yüzde 2,1’ini oluşturuyor.
Türkiye’de cezaevi nüfusu içindekilerin yüzde 21,7’sini mahkumiyeti kesinleşmemiş tutuklular oluşturuyor.
Cezaevlerinde hayatını kaybedenlere bakıldığındaysa, 10 bin mahkum içinde ortalama 25 mahkumun hayatını kaybettiği, yine 10 bin mahkum içinde intihar edenlerin sayısının ise 3,7 kişi olduğu görülüyor.
Rapora göre, Türkiye’de mahkumların ve tutukluların cezaevinde ortalama kalış süreleri de son 10 yıl içinde önemli ölçüde arttı. 2005 yılında ortalama 6,7 ay olan süre, 2015 yılına gelindiğinde 25,9 aya çıktı.
Türkiye’de cezaevlerinin kapasitesi 70 bin kişiden yüzde 144 artışla, 2015 yılında 171 bine çıktı.
