Anayasa Mahkemesi (AYM), kanun teklifine karşı kitlesel basın açıklamasına katılımın polis tarafından engellenmesini ve müdahale edilmesini 'toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlali' olduğuna karar verdi.

Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) ve Eğitim-Sen İzmir Şubesi'nin 4+4+4 eğitim sistemini protesto etmek için İzmir'den Ankara'ya hareket etmeleri sırasında yapılan polis müdahalesi ile ilgili kararı Resmi Gazete'de yayımlandı. Öğretmenler Özcan Çetin, Orhan Bayram, Veli Irmak, Tunay Özaydın, Deniz Doğan ve eğitim müfettişi Ali Rıza Özer 4+4+4 eğitim sistemi protesto etmek yapacakları için Ankara'da yapılacak basın açıklamasına katılmak için yola çıkacakları sırada İzmir'de polis tarafından orantısız güç kullanıldığı gerekçesi ile AYM'ye başvurdu.

Başvuruyu değerlendiren AYM, sadece sınırlı belli bazı durumlarda güvenlik güçleri tarafından fiziksel güce başvurulmasının kötü muamele olmadığının kabul edilebilmekte olduğunu belirtti. AYM, toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde yakalamayı gerektiren durumlarda ve gösteriye katılanların kendi tutumlarından dolayı fiziksel güce başvurmanın mümkün olduğunu kaydetti. AYM fiziksel güce başvurmanın kaçınılmaz hallerde ve orantılı olmak koşuşu ile yapılabileceğini vurguladı.

Biber gazının kullanımının bazı sağlık sorunlarına yol açabileceğini ifade eden AYM, gerekçeli kararında şunları belirtti: "Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde polisin müdahalesi esnasında ortaya çıkan panik ve karmaşada gösteriye katılan ancak müdahale edilmesi gerekmeyen kişilerin de müdahaleden etkilenmesi mümkündür. Bu durumda polisin kontrollü hareket etmesi ve müdahaleyi gerektiren durumu yaratan kişiler dışındakilerin müdahaleden etkilenmemesi için gerekli tedbiri alması beklenir. Ancak müdahalenin oluşturduğu karmaşa ve panik ortamında bu tedbirlerin polis tarafından mutlak olarak uygulanmasının zorluğu da kabul edilmesi gerekir."

'ŞİDDET İÇERMEYEN DAVRANIŞLARA SABIR VE HOŞGÖRÜ GÖSTERME ÇOĞULCU DEMOKRASİNİN GEREĞİ'

Barışçıl bir gösteri sırasında yapılanlar veya gösteri sonrası katılımcılara yönelik soruşturma ve cezalandırmaların da toplantı hakkının kullanılmasını sınırlayan davranışlar olarak kabul edilebilir olduğunu vurgulayan AYM, barışçıl amaçlarla bir araya gelmiş kalabalıkların toplantı haklarını kullanırken kamu düzeni açısından tehlike oluşturmayan ve şiddet içermeyen davranışlarına sabır ve hoşgörü göstermesinin çoğulcu demokrasinin gereği olduğuna atıf yaptı.

'POLİS DAHA SABIRLI VE HOŞGÖRÜLÜ OLABİLİR'

Çeşitli yöntemlerle kişilerin Ankara'da yapılacak protestolara katılmasının engellenmesinin çoğulcu demokratik bir toplumda makul kabul edilmesinin mümkün olmadığına vurgu yapan AYM, yasadışı dahi olsa barışçıl amaçla yapılan bir protestoda grubun dağılması yönünde polisin daha sabırlı ve hoşgörülü olmasının beklenebileceğinin altını çizdi.

AYM, başvurucuların tamamının Anayasa'nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleneme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. CİHAN