Tek­no­lo­jik mo­bil ban­ka­cı­lık ya­yıl­dık­ça kla­sik ban­ka­la­rın işi gi­de­rek zor­la­şı­yor. Özel­lik­le çok şu­be­li ban­ka­la­rı, yük­sek ma­li­yet­le­ri ne­de­niy­le  önü­müz­de­ki 10 yıl için­de ye­ni bir dö­nü­şüm bek­li­yor.As­lın­da sa­de­ce Tür­ki­ye­’de de­ğil, tüm dün­ya­da ban­ka­lar, zor­lu bir kav­şa­ğa doğ­ru iler­li­yor. Me­se­la, ar­tık in­san­lar kre­di kar­tı ta­şı­mak ye­ri­ne akıl­lı cep te­le­fon­la­rı­na ek­le­ne­cek bir ap­li­kas­yon­la alış­ve­riş ya­pa­bi­le­cek ve o uy­gu­la­ma­yı ban­ka gi­bi yö­ne­ten tek­no­lo­jik şir­ket­le ile­ti­şi­me ge­çe­bi­le­cek.  

Bu bil­gi­le­ri ve­ren kü­re­sel fi­nans gu­ru­su Brett King, ban­ka­cı­lık pi­ya­sa­sın­da ya­şa­nan ve ya­şa­na­cak ge­liş­me­le­ri İs­tan­bu­l’­da açık açık an­lat­tı. 2012 yı­lın­da AB­D’­de yı­lın en ye­ni­lik­çi ban­ke­ri se­çi­len Brett King, bi­rey­sel ban­ka­cı­lık ve müş­te­ri de­ne­yim­le­ri ala­nın­da ye­ni­lik­çi, ez­ber bo­zan dü­şün­ce­le­riy­le ön­de ge­len bir kü­re­sel uz­man ola­rak ka­bul edi­li­yor.

İşte global an­lam­da ban­ka­cı­lık ve müş­te­ri dav­ra­nış­la­rı­nı ko­nu eden ki­tap­la­rıy­la “en çok sa­tan­lar lis­te­si”­ne gi­ren  Kin­g’­le il­ginç ko­nu­lar içe­ren bir söy­le­şi...

Ge­le­cek 10 yıl­da as­lın­da en bü­yük de­ği­şik­lik­ler­den bi­ri­si de cep te­le­fon­la­rıy­la “ö­de­me ya­pa­bil­me” im­kâ­nı­na ka­vuş­ma­mız ola­cak. Bu an­lam­da da ar­tık kart­la­rı­mız ol­ma­ya­cak.

Şu an­da kul­lan­dı­ğı­mız akıl­lı cep te­le­fon­la­rı­mı­zın kart ye­ri­ne ge­çe­ce­ği­ni söy­le­mek is­te­rim. Te­le­fo­nu­nu­za in­di­re­bi­le­ce­ği­niz akıl­lı, ze­ki tek­no­lo­ji­ler sa­ye­sin­de si­ze ih­ti­ya­cı­nız olan kre­di­yi ve­re­bi­le­cek bir tek­no­lo­ji­den bah­se­di­yo­ruz.

Ge­le­cek­te bu şöy­le ola­cak? Si­zin pa­ra­nı­zın ol­ma­dı­ğı­nı sü­per­mar­ke­te gir­me­den ön­ce ban­ka da bi­li­yor ola­cak. Di­ye­lim si­zin 100 do­la­rı­nız ya da 100 li­ra­nız var. “A­cil na­ki­te acil kre­di­ye ih­ti­ya­cı­nız var mı?” di­ye ban­ka­dan me­saj ge­le­cek.

Evet, bu doğ­ru. Akıl­lı kre­di ola­na­ğı gi­bi bir şey­den bah­se­di­yo­rum. İkin­ci ör­ne­ği ve­ri­yo­rum; Me­se­la App­le Sto­re­’a gi­di­yor­su­nuz. Ma­ğa­za­ya gi­ri­yor­su­nuz, ye­ni bir iPo­ne çık­mış, onu sa­tın al­mak is­ti­yor­su­nuz ama pa­ra­nız yok.  

Şu an­da­ki mev­cut du­ru­ma gö­re “k­re­di kar­tı”y­la ödü­yor­su­nuz. Ge­le­cek­te ise o dük­kâ­na gir­di­ği­niz­de ve bir te­le­fon sa­tın al­mak is­te­di­ği­niz­de ban­ka­nız te­le­fo­nu­nu­za me­saj gön­de­rip di­ye­cek ki, “Si­zin bu­nu kar­şı­la­ya­cak pa­ra­nız yok. Ama pa­ra bi­rik­ti­re­bi­lir­se­niz, üs­tü­nü si­ze ve­ri­riz” gi­bi bir tek­lif­le ge­le­cek.

Za­ten ya­pa­maz­sı­nız. As­lın­da cep te­le­fo­nu­nuz si­ze te­le­fon al­ma­nız için iyi ve­ya kö­tü tav­si­ye­ler­de bu­lu­nu­yor. Bu­gün eğer kre­di kar­tı­nız var­sa is­te­di­ği­niz ka­dar li­mi­ti­ni­ze gö­re pa­ra har­ca­ya­bi­li­yor­su­nuz. Eli­ni­zi tu­tan hiç­bir şey yok. Ama ile­ri­de da­ha akıl­lı har­ca­ma­lar yap­ma­nız için cep te­le­fo­nu­nuz­dan si­ze akıl­lı tav­si­ye­ler ge­le­cek ban­ka­cı­nız­dan.

Şu an­da za­ten dün­ya­nın fark­lı ül­ke­le­rin­de 20 bi­ne ya­kın “fin­tech” ya­ni fi­nan­sal tek­no­lo­ji şir­ke­ti var. Bun­lar ban­ka de­ğil ama ban­ka iş­lem­le­ri ya­pı­yor. Me­se­la AB­D’­de 8 bin mo­bil ban­ka­cı­lık şir­ke­ti var. Dün­ya­nın fark­lı ül­ke­le­rin­de de mev­cut. ABD üze­ri­ne ko­nu­şa­cak olur­sak fi­nan­sal tek­no­lo­ji şir­ket­le­ri­nin sa­yı­sı nor­mal ban­ka­lar­dan da­ha faz­la. Bun­lar, ban­ka­lar­dan da­ha fark­lı dü­şü­nü­yor. Ama ge­le­cek­te ban­ka­lar ya on­lar­la bir­lik­te ça­lı­şa­cak­lar, ya da yer­le­ri­ni fi­nan­sal tek­no­lo­ji şir­ket­le­ri­ne bı­ra­ka­cak­lar.

Sa­nı­rım, bir­kaç yüz adet böy­le şir­ket var. Bu ye­ni ku­rul­muş şir­ket­le­re yö­ne­lik bir sı­nıf­lan­dır­ma bi­çi­mi. On­la­rın bir ban­ka­cı­lık li­san­sı yok ama as­lın­da iş yap­ma bi­çi­mi açı­sın­dan ban­ka­la­ra ben­zi­yor­lar.

Bit­me­ye­cek ama sa­yı­la­rı çok aza­la­cak. Da­ha az ban­ka, da­ha az ban­ka şu­be­si ve da­ha az na­kit.10 yıl için­de böy­le ola­cak.

Ban­ka­la­rın prob­le­mi şu; Müş­te­ri­le­ri­ne çok faz­la ürün su­nu­yor­lar. Bu ne­den­le kâr marj­la­rı aza­lı­yor. Bu an­lam­da ürün­le­rin müş­te­ri­ye su­nul­ma bi­çi­mi ve ulaş­tır­ma ma­li­yet­le­ri de ar­tı­yor. Ay­nı şe­kil­de da­ğı­tım, iş­le­me ma­li­yet­le­ri de ar­tı­yor ve iş­le­me hız­la­rı da dü­şü­yor. Fin­tech, sa­de­ce uy­gu­la­ma­lar su­nu­yor. Bu ne­den­le da­ha ve­rim­li ça­lı­şı­yor­lar ve ap­li­kas­yo­nu cep te­le­fo­nu­nu­za in­di­re­rek bu hiz­met­ler­den fay­da­la­na­bi­li­yor­su­nuz. Bu an­lam­da da ta­bi­i ki ban­ka­lar­dan da çok ve­rim­li­ler.

Gelecek 10 yılda 2 milyar insan ilk defa banka hesabını cep telefonunun üzerinden açacak. Hindistan ve Afrika ülkeleri, Endonezya ve Çin gibi ülkeler bankaya hiç gitmeyecekler, şubeye de gitmeyecekler.

Plastik yani manyetik kartları kullanmak zorunda kalmayacaklar. İlk kez bu 2 milyar insan banka işlemleriyle cep telefonlarından tanışmak durumunda kalacaklar. Cep telefonu bize tavsiyeyi, ödeme imkanını ve krediyi aynı anda sunabilecek.

AB­D’­de­ki kre­di kart­la­rın­da çip yok, ar­ka­sın­da man­ye­tik bir bant var. Bu da­ha gü­ven­li ve pin no.su­nu gi­re­rek öde­me ya­pı­yor­su­nuz. Bu kart­lar için çok di­ren­dik ama hâlâ ye­ni­len­me­di. Av­ru­pa sis­te­mi di­ye ona ge­çil­mi­yor. Oy­sa dün­ya­da ya­pı­lan kre­di kar­tı ve ATM iş­lem­le­ri­nin yüz­de 22’si AB­D’­de ger­çek­leş­ti­ri­li­yor. Ama dün­ya­da kul­la­nı­lan kre­di kar­tı yol­suz­luk­la­rı­nın yüz­de 48’i de yi­ne AB­D’­de ger­çek­leş­ti­ri­li­yor. Çün­kü ha­la es­ki tek­no­lo­ji kul­la­nı­lı­yor.  

Me­se­la alış­ve­riş­ler­de kart için ben­den ne za­man im­za is­ten­se Mi­ki Mau­se ya­za­rak im­za­mı atı­yo­rum. Şöy­le bir so­run var; kar­tı­nız çip­li de ol­sa, im­za at­ma­nız ge­re­ken kart da ol­sa fark et­mez. Kar­tın üze­rin­de­ki nu­ma­ra­yı bi­ri­si bi­li­yor ve de kop­ya­lı­yor­sa yi­ne hır­sız­lık ya­pa­bi­li­yor.

New Yor­k’­ta “Mo­ve­n” di­ye fi­nan­sal tek­no­lo­ji şir­ke­ti kur­dum. Mo­bil bir ban­ka­cı­lık ap­li­kas­yo­nu ama as­lın­da bir ban­ka­cı­lık he­sa­bı. Ci­ha­zı­nı­za in­di­ri­yor­su­nuz bu ap­li­kas­yo­nu, iki da­ki­ka­nı­zı alı­yor. AB­D’­de bir he­sap aç­mak için ban­ka­ya gi­de­cek­si­niz kâ­ğıt­la­rı im­za­la­ya­cak­sı­nız, öy­le çok şart­lar öne sü­rü­yor­lar ki si­ze.

As­lın­da he­sap aç­mak için AB­D’­de bir ban­ka­ya git­mek ya­sal bir sü­reç ve zo­run­lu­luk de­ğil ama in­san­lar öy­le alış­mış­lar ve de­ği­şi­me çok ya­vaş ayak uy­du­ru­yor­lar. Or­ta­la­ma bir Ame­ri­kan ban­ka­sın­da müş­te­ri he­sa­bı aç­tır­ma­nın ma­li­ye­ti 350 do­lar, be­nim­ki gi­bi şir­ket­ler­de ise 5 do­lar.

Her şey gerçek zamanlı aplikasyonlar üzerinden yapılıyor. Bir sürü maliyetin değeri çok düşük. Bir banka mesela Bank of Amerika, medyaya “Gelin müşterimiz olun” diye ilanlar, reklamlar veriyor. E – posta mesajları gönderiyor. Yani milyonlarca dolarlık reklamlar verip, mesajlar iletmek zorunda. Moven içinse Facebook’un yanında bir reklam yani “edin” dedikleri reklamlardan çıkıyor. Facebook sayfanızda gezerken o reklamın üzerine tıkladığınızda kayıt olabiliyorsunuz, hemen de indirebiliyorsunuz.