293 milyon metreküplük su sızıntısı tek başına Keban Barajı'nda meydana geldi. Sayıştay denetçileri, kayıp enerjinin ekonomiye verdiği zarara dikkat çekti. Su kayıplarının önlenmesi için türbin verimliliğinin artırılması gerekiyor.

Devlete ait barajlardan elektrik üretilmeden sızan ve boşa akan su 2013'te kayda değer oranda ekonomik kayba yol açtı. Sayıştay'ın 2013 Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) denetim raporuna göre; barajlarda sızan 503 milyon metreküp su karşılığında 26,4 milyon liralık enerji üretilemedi. Giresun'daki Doğakent Barajı'nda ise biriken 23,3 milyon değerindeki 351 milyon metreküp su elektriğe dönüştürülemeden boşa akıtıldı. Böylelikle, Türkiye'de 2013'te toplamda 50 milyon lira değerinde su, enerjiye dönüştürülemeden boşa aktı.

Kayıp enerjinin ekonomiye zarar verdiğine dikkat çeken Sayıştay denetçileri, su kaynaklarından daha verimli enerji üretilebilmesini için hidroelektrik santrallerindeki su kayıplarının önlenmesine yönelik çalışmaların hızlandırılmasını ve türbin verimlerinin artırılmasını önerdi.

Kamu elektrik üretim şirketi EÜAŞ'a bağlı bazı santrallerde kelebek vanaların olmaması ve baraj gövdelerinin bazı kotlarında oluşan kaçaklar gibi nedenlerle su kayıpları meydana geliyor. Bu kapsamda, EÜAŞ uhdesindeki barajlarda 2013'te toplam 503 milyon metreküp seviyesinde su sızıntısı oluştu. Bu miktarın yüzde 58,3'lük kısmını oluşturan 293 milyon metreküplük su sızıntısı tek başına Keban Barajı'nda meydana geldi. Ayrıca Batman HES'te 69,4 milyon, Kralkızı HES'te 63,1 milyon, Çatalan HES'te 31,5 milyon, Dicle HES'te 17,3 milyon, Demirköprü HES'te 14 milyon, Gökçekaya HES'te 11 milyon, Berdan HES'te 2,2 milyon ve Kemer HES'te 918 bin metreküp su sızıntısı gerçekleşti. Yapılan incelemelerde Keban ve Gökçekaya HES'lerde kelebek vana olmaması nedeniyle su kaçağının devam ettiği tespit edildi.

Keban HES'te kilovatsaat (kWh) başına özgül su tüketimi 2,8 metreküp. Sızan 293,3 milyon metreküp su karşılığında 104.8 GWh enerji kaybı yaşandı. EÜAŞ ortalama enerji fiyatı olan 147,26 TL/MWh değeri esas alındığında sadece Keban Barajı'ndan su sızdığı için kaybedilen 104,8 GWh enerjinin maddi karşılığı 15,4 milyon lira.

Keban dışındaki diğer barajlardaki 210 milyon metreküp su sızıntısı sebebiyle ortalama 11 milyon liralık elektrik üretecek su boşa aktı. Doğakent HES'te ise gelen aşırı suyu ünitelerin karşılayamaması sonucu salınan su miktarı 351 milyon metreküp oldu. Özgün su tüketimi kWh başına 2,23 metreküp olan santralin sızan su karşılığı üretmeden kaybettiği enerji karşılığı 157,9 GWh oldu. Bunun parasal karşılığı ise 23,3 milyon lira oldu. ZAMAN