Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), eski sistem yerine güçlendirilmiş ve yetkileri artırılan yeni parlamenter sistem teklifinde bulunacak. CHP'nin modelinde Cumhurbaşkanlığı makamı "sembolik" olacak.
CHP yönetimi, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’e dair tekliflerini ihtiva eden raporunu bitirdi.
CHP Hukuk Birimi tarafından hazırlanan çalışmada Millet İttifakı’nın iktidara gelmesi durumunda hayata geçirilmesi halinde eski parlamenter sisteme dönüş öngörülmüyor.
Parlamentonun 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi sonrasında şekillenen hâli ile yıllarca hüküm sürdürdüğünü, ancak bu sistemin demokratik olmadığını ve geçerliliğini kaybettiğini kaydeden CHP, bunun yerine Cumhurbaşkanı'nın yetkilerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) devredildiği bir sistemi hedefliyor.
YÜKSEK YARGI ÜYELERİ TBMM TARAFINDAN SEÇİLECEK
CHP’nin güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışması ana başlıkları ile şöyle:
> Parlamenter sistem tanımı yapılırken kasıt, 1982 Anayasası ile getirilen, 2017'de değiştirilen sistem olmayacak. TBMM'nin eşit temsil ile hareket etmesi sağlanacak.
> Cumhurbaşkanı tarafsız olacak. Partisi ile bağı varsa kesmeden göreve başlayamayacak. Cumhurbaşkanlığı makamı, sembolik bir makam olacak. Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin çoğu TBMM’ye devredilecek.
> Ülke idaresi, TBMM çatısı altında gerçekleştirilecek.
> Bu sistemde yargı bağımsızlığı en önemli konular arasında yer alacak. Yargının bağımsızlığı için özel çalışmalar yapılacak. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay üyeleri, TBMM tarafından seçilecek. Organ uyuşmazlığı konusunda ya bir mahkeme kurulacak ya da Anayasa Mahkemesi'ne bu görev verilecek.
> Yüksek Seçim Kurulu, siyasi etkiden arındırılacak ve üyeleri yüksek yargı tarafından seçilecek. YSK kararları yargı denetimine açılacak.
> Seçim barajı büyük oranda düşürülecek. TBMM’de çok seslilik hedeflenecek.
> Yürütmeyi denetleyen güçlü yasama, güçlü ve sorumlu bakanlardan oluşan, Meclis’e karşı sorumlu, siyasi kriz ve istikrar sorunu doğmaması için kolay kurulabilecek ama zor düşürülebilecek kabine sistemi oluşturulacak.
> Başta 1982 Askeri Darbesi olmak üzere, tüm otoriter etkilerden arındırılmış demokratik hukuk devletini tesis edecek siyasi parti, seçim ve diğer kurum ve kuruluşlara dair mevzuat hazırlanacak.
> Baroları bölen yasa, yürürlükten kaldırılacak. Çoklu baro sistemi terk edilecek ve eskiden olduğu gibi her ilde bir baro olacak. Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile kurumların yapısı bu yolla da tesis edilecek.
