Suriye’deki son toprak parçasını 2019’da kaybetmesinin ardından çölde saklanan IŞİD, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu dokuz ülkede taban kazanmak için yeniden yapılanma sürecine girdi.

"Mekteb-i Furkan" adı altında gerçekleştirilen yeni yapılanmanın faaliyet gösterdiği ülkeler arasında Türkiye'nin yanı sıra Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Çeçenistan, Mali, Uganda ve Sudan bulunuyor.

Artı Gerçek'in haberine göre; Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın IŞID'in yeni yapılanması hakkında hazırladığı iddianamede yer verilen bilgilere göre, ismi geçen ülkelerde örgüte yeni eleman kazandırmak için propaganda çalışmaları, finansman sağlama, yeni militanlara silahlı ve askeri eğitim çalışmaları yapılıyor. Örgüte özellikle Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’dan kazandırılan tabanın, “silahlı ve askeri eğitimlerini” Gürcistan’da aldıkları ortaya çıktı...

IŞİD militanları, Suriye'de ellerinde tuttukları son nokta olan Bağuz'dan Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından temizlendikleri 2019'dan bu yana, çölde saklandıkları bazı yerleri korumaya devam ediyor. IŞİD, her ne kadar çölde bulunsa da Suriye’nin özellikle kuzey ve kuzeydoğusunda vur-kaç saldırılarını sürdürüyor.

Elbette, bu saldırılarda hâlâ Rakka ve İdlib'de saklanan eski militanların önemli bir etken olduğunu söylemek mümkün. Suriye ve Irak’ta binlerce yerli ve yabancı IŞİD militanı çatışma alanlarında ölmüştü. Bazıları ise hayatta kalmıştı. Aralarında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları da bulunan binlerce IŞİD militanı, bölgedeki cezaevlerinde ya da İdlib ve Rakka gibi bölgelerde saklanabilmiş; bazıları da komşu ülkelere geçiş yapmıştı.

Sözgelimi, bu yazı dizisini hazırlama sürecinde Ankara’da görüştüğüm bir IŞİD'li, yaklaşık üç yıl önce Suriye’den kaçak yollarla Türkiye'ye döndüğünü anlattı. Bu IŞİD’li, 2013’te örgüte katıldığında askeri eğitimi devam ederken ön cepheye giderek, Rus ve Çeçenlerden oluşan birliklerin yanında yer almayı tercih ettiğini söylüyor.

Gerekçesini şöyle aktarıyor: "IŞİD’e cihat için katıldım. Askeri eğitimi aldıktan sonra beni geri göreve verdiler. Cihat yolunda ölüme gitmek için IŞİD’e katıldım. Geri planda kalmak istemedim. Bulunduğum yerden kaçarak çatışma alanlarındaki Rus ve Çeçen birlikleri ile savaşmaya başladım."

Şu anda Türkiye’de bulunmasının nedeni ise tedavi olmak. Çatışma alanında el bombasının elinde patlaması sonucu bir uzvunu yitirmiş. Ağır yaralanma ve uzuv kaybının ardından uzunca bir süre Rakka’da tedavi görmüş, bölgede ileri tıbbi imkanlar olmadığı için yaraları kapanınca bir süre dini eğitim vermiş. Bu süreçte bağımlılık yapıcı maddelere alışmış.

IŞİD’linin aktardığına göre, bu süreçte WhatsApp üzerinden ailesi ile sürekli iletişim halindeydi. Küçük amcası, bölgede faaliyet gösteren insani yardım örgütlerinin desteği ile Suriye sınırını geçip yeğenini bulunduğu yere gitmiş; İdlib'de çeşitli grupların tardımı ile IŞİD’li yeğenini Suriye sınırından kaçak yollarla Türkiye’ye getirmiş. Antep’te IŞİD’linin babası ile buluşmuşlar; özel araçları ile karayolundan Ankara’ya gelmişler.

IŞİD'li, hakkında arama kararı ya da örgüt üyeliğinden açılmış bir dava olmadığı için hayatına kaldığı yerden devam etmiş. Fakat madde bağımlılığı iyice artıp yakınlarına fiziksel şiddet uygulayınca, ailesi bir sağlık kuruluşunda yardım almasını sağlamış. Şu anda bir devlet hastanesinde kaybettiği uzvun takılması için tedavi süreci devam ediyor. Bağımlılık yapan ilaç ve maddeleri kullanmaya devam ediyor. Ve, tedavisi tamamlandıktan sonra yeniden Suriye’ye gitmek konusunda kararlı. Nedenini "Ölümünün cihatta, cihat topraklarında olmasını istemesi" ile açıklıyor...

Yıllar içinde Irak ve Suriye’deki operasyonlarda öldürülen IŞİD'liler birkaç gruba ayrılıyor. Bunların hepsi farklı şekillerde, farklı zamanlarda çatışmalarda öldürüldü. Ankara’da görüştüğümüz IŞİD’li gibi binlerce kişi, örgüte “cihat” adına ölmek üzere katılmıştı. Gruba "tutkuyla" bağlı olanlar, intihar içerenler de dahil, en tehlikeli görevlere gönüllü olup çatışmalarda öldürüldü.

Öte yandan, bazıları da örgütün bizzat kendisi tarafından öldürüldü. Bazı üyeler mallarını mülklerini satıp, aileleriyle birlikte ülkelerini terk ederek "ütopik bir İslam devleti" olacağını düşündükleri Suriye’ye gitmek üzere yola çıkmıştı. Ancak oraya vardıklarında herhangi bir bağlantıları ve paraları olmadığından belirsizliklerle dolu bu ortamda kendilerini kapana kıstırılmış hissetiler. Musul ve Rakka IŞİD'den temizlendikten sonra Suriye sınırından kaçak yollarla Türkiye’ye geçtiler.

Kaçak geçişlerde insan kaçakçılarına ödenen ücret kişi başına 7 bin ila 10 bin Amerikan dolarıydı. Bu miktarda parası olsa dahi, kendisine yardım edecek kaçakçının IŞİD’in İç Güvenliği (Emni) adına çalışmadığının garantisi yoktu. Parasını, kendini kaçakçı olarak tanıtan kişiye verse dahi, eğer bu kişi IŞİD’in iç güvenliğinde yer alıyorsa, cihat bölgesinden kaçtıkları için hem kendisinin hem de ailesinin öldürülme ihtimali yüksekti.

IŞİD içindeki başka bir grup da, örgüt liderleri ile anlaşamadıkları için tehlikeli görülenlerdi. Bunlar arasında 'İslam Devleti’nin hayal ettikleri ütopya olmadığını fark ettikleri zaman IŞİD’i kafir olmakla (tanrının varlığını ve birliğini inkâr eden kimse) suçlayan ve son derece radikal Müslüman olan tekfirciler (kendileri gibi inanmayanları kafir olmakla itham eden Müslümanlar) yer alıyordu.

Tartışma yaratan kişiler, bilinçli olarak IŞİD’in kontrolünde olan yerlerden alınıp, Suriye ordusu tarafından yakalanacakları bölgelere bırakılıyordu. Suriye askerlerince ülkedeki cezaevlerine konulan IŞİD’liler, içerdeki militanlar tarafından öldürülüyorlardı.

Bir kısım IŞİD militanı da örgütün güç kaybetmesinin ardından Suriye sınırından Türkiye’ye geçti. Bu kişiler, Türkiye’de selefi cihatçı yapılanmaların da desteği ile yaşamaya devam ediyor.

IŞİD’in vilayetlerle yönetilen bir yapı olduğu düşünülürse, örgütün Suriye ve Irak’ta güç kaybetmesinin ardından bu vilayetler üzerindeki komuta ve kontrolü esnedi. IŞİD bir süre önce Şam Vilayeti’ne bağlı olarak taban kazanmak, cihatçı ideolojisini yaymak, kazanılacak tabana silahlı ve askeri eğitim vermek, finans sağlamak için yeni bir yapılanmaya gitti.

"Mektep-i Furkan" adı altında gidilen yeni yapılanmada ise Türkiye’nin yanı sıra Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Çeçenistan, Mali, Uganda ve Sudan yer alıyor.

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nca IŞID'in yeni yapılanmasına yönelik hazırlanan iddianamede yer verilen bilgilere göre, örgütün yeni yapılanması taban kazanmak için propaganda çalışmaları yapıyor; silahlı, askeri eğitimlerini Gürcistan’da alıyor. Bu bilgi, istihbarat birimlerine dayandırılıyor.

İddianamede ayrıca başta Ankara, Diyarbakır, Batman, Gaziantep ve Van’da emniyet ve istihbarat birimlerinin ortaklaşa gerçekleştirdiği operasyonlar sonrası yakalanan yerli ve yabancı militanların ifadelerine de yer verildi.