Semih Ardıç / Tr724
BANKALAR UÇURUMUN KENARINDA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) sermaye yeterlilik oranı yüzde 12’nin altında olan bankaların temettü (kâr payı) dağıtmamasını istedi.
Türkiye Bankalar Birliği’ne (TBB) gönderilen yazı üye bankalara iletildi. BDDK’dan gönderilen bahse konu yazı ağustosta patlak veren kur krizinden bu yana bankaların sermayesinin aşındığına dair iddiaları teyit etmiş oldu.
BDDK el konulacak kadar eksiye düşmüş bankalar olduğunu kendisini ikrar ediyor.
“ÖNÜMÜZ KIŞ, DİKKAT EDİN”
BDDK bankalara bu şekilde, “Önümüz kış, ambarda kalan tahılı sağa sola saçmayın.” imasında bulundu. BDDK benzer bir ikazı 2009 krizinde de yapmıştı.
“Zinhar temettü dağıtmayın” ikazının manası şu: Hepinizin durumunu ekrandan takip ediyorum. “Takipteki alacak” denilen batık krediler haftalık ortalama 1-1,5 milyar TL artıyor.
Hem dış ve iç borçlanma maliyetlerinin hem de batık kredi tutarının artması sermaye ihtiyacını da katladı. Nakitinizi muhafaza edin. Öz kaynakların risklere oranı yüzde 12’nin altına inmemeli.
BDDK’nın ikazını geçen ay İşsizlik Fonu’ndan Halkbank, Vakıfbank ve Eximbank’a aktarılan toplam 11 milyar TL ile beraber mütalaa etmek lazım.
İŞSİZLİK FONU’NUN PARASI İLE ÜÇ BANKA KURTARILDI
O gün “ana muhalefet” Cumhuriyet Halk Partisi’ne İş Bankası sopası gösterildiği için son senelerin en büyük kurtarma harekâtı soğan fiyatları kadar müzakere edilemedi.
İktidarın arayıp da bulamadığı fırsattı. İşsizler için biriktirilen ve farklı maksatlarla kullanılmaması icap eden fondan 11 milyar TL resmen gasp edildi.
O hamle yapılmasaydı Halkbank, Vakıfbank ve Eximbank’ın sermaye yeterliliğinin yüzde 12’nin altına indiği yüksek sesle konuşuluyor olacaktı.
İstanbul Havalimanı, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim ile Osman Gazi köprüleri gibi ballı ihalelere tahsis edilen krediler yüzünden sermayesi çarçur edilen kamu bankalarına İşsizlik Fonu kullanılarak tahkimat yapıldı.
Bütün muhalefet partileri de bu aleni gaspı sineye çekti.
BANKALARIN SERMAYE İHTİYACI ARTTI
BDDK’nın son yazısı batık kredilerin artmasına bağlı olarak bankacılık sektörünün tamamını içine alacak şekilde sermaye ihtiyacının arttığını gösteriyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre ocak ayında 61 milyar TL olan batık kredi tutarı 89 milyar TL’ye yükseldi. Haftadan haftaya kabarıyor batık faturası.
Büyümenin eksiye döndüğü, enflasyonun yüzde 25’e tırmandığı bir ekonomide kredi talebi de düşüyor. Bankalar son bir aydır geçen senenin gerisine düştü.
Kimse önünü göremiyor. Bu tablo daha da kararacak. Bankalar uçurumun kenarında.
Borsa İstanbul’da (BIST) hisseleri işlem gören bankaların temettü dağıtmayacak olması yatırımcıların da keyfini kaçıracak.
BORSA’YI BANKA HİSSELERİ SIRTLIYOR
Haddi zatında BIST’in lokomotifi bankacılık kâğıtlarıdır. Böyle bir sürpriz yatırımcının iştahını da kesecektir.
Bir tarafta bankaların sermaye ihtiyacını gidermek için frene basarken diğer tarafta piyasaya sermaye girişini azaltacak bir tablo. Kırk katır mı, kırk satır mı? Bollukta kıtlık hazırlığı yapmayının hali…
Bütün bunlar ne mânâya geliyor? Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) talimatla kredi verdirdiği bankalar elde avuçta ne varsa tüketti.
Konuta, arabaya, tatile derken bütün kaynaklar tüketime harcandı. Tüketim harcamalarının neticesi büyümenin matah bir iş olduğu zannedildi.
EN MUTEBER MÜŞTERİYE KREDİ VERMİYORLAR
Hatalı kararlar ve ranta dayalı büyüme modeli duvara toslayınca bankalar can derdine düştü. Bunun içindir ki bankalar en muteber müşterilerine bile kredi verirken bin dereden su götürüyor.
Risk faktörü hiç olmadığı kadar yüksek. Nasıl olsa Hazine de 2019 senesinde 150 milyar TL’den fazla borç alacak. Parayı Hazine’ye satarak krizi atlatmaya çalışacaklar.
Haliyle kredi ile ayakta duran ve öz kaynakları son derece düşük seviyelerde kalmış şirketlerimiz için bundan böyle kaynak temin etmek daha çetin hale gelmiştir.
HERKES İÇİN ZOR BİR DÖNEM
Kamu bankalarını İşsizlik Fonu ile ayakta tutmaya çalışan BDDK’nın özel bankaları da temettü dağıtmayın diye ikaz etmesi şirketleri, şahısları, hasılı kelam bütün ekonomik aktörleri zorlayacak.
Temettü dağıtmamak sermaye yeterlilik rasyosu düşük bankaları kurtarır mı? Mümkün değil.
Yakında BDDK sermaye zerkedilmesi için banka patronlarına sarı zarflar yollamaya başlar. Borsa’da bugünlerde bütün şirketlerin tek gündemi de bu zaten: Sermaye artırımı…
