Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili yeni yasayla  şu an isteğe bağlı olarak girilen sisteme, bundan sonra çalışanların zorunlu olarak katılıacak. Peki böyle bir düzenleme çalışanlar için ne anlama geliyor? 1 - Neden zorunlu BES?  Adından da anlaşılacağı üzere zorunlu BES uygulaması, kişilerin isteğine bırakılmaksızın, BES’e prim ödemeyi mecburi hale getiriyor. Yapılacak düzenlemenin birkaç amacı bulunuyor; Yetersiz iç tasarruf miktarını artırmak, bankalar için yeni bir kazanç kalemi oluşturmak, kamu emekli aylıkları yıldan yıla eridiği için, emeklilikte ilave bir gelir kalemi oluşturmak. Bu amaçların ne ölçüde gerçekleşeceği, düzenlemenin son şeklini almasıyla biraz daha netleşmiş olacak. 2 - Kimler zorunlu BES’lenecek?  Bireysel Emeklilik Sistemine prim ödeme, kamu çalışanları dışındaki tüm özel sektör çalışanları için zorunlu olacak. Fakat taslağa göre 45 yaş üstü çalışanlar ile 50’den az işçi çalıştıran iş yerlerinde çalışanlar zorunlu BES dışında tutulacak. Dolayısıyla 45 yaşından küçük olup, 50’den fazla çalışanı olan işyerlerinde çalışanların tamamı zorunlu BES’e dahil olacak. Bu kapsama girenlerden belirli bir süre ücretinden BES primi kesilecek. 3- Ne kadar ödeme yapılacak?  Zorunlu olarak BES’e girişi yapılan sistemde prim işçiden kesilecek. Kesilecek prim aylık 50 veya 100 lira telaffuz edildi ancak prime esas ücretin yüzde 3’ü olacak, bu oran Bakanlar Kurulu kararı ile değiştirilebilecek. Bu da asgari ücretli için 49 lira demek. Ücreti daha yüksek olandan daha fazla kesilecek. 4- İşveren prim ödeyecek mi?  Hayır, mevcut taslağa göre işverenler zorunlu BES’e prim ödemeyecek. Prim kesintisi sadece işçinin ücretinden yapılacak. 5- Devlet katkısı olacak mı?  Şu an isteğe bağlı BES’te yüzde 25 devlet katkısı var. Zorunlu BES’te de yine devlet katkısı olacak. Devlet ilk girenlere bir kereye mahsus olmak üzere bin lira da katkı verecek. Sistemden 3 yılda çıkılırsa kesinlikle devlet katkısı alınamıyor. 3 ila 6 yıl arasında çıkanlar devlet katkısındaki birikimlerinin yüzde 15’ini, 6 ila 10 yıl arasında çıkanlar yüzde 35’ini, 10 yılı tamamlayanlar yüzde 60’ını alıyor. 6- Çıkmak mümkün mü?  Bireysel emekliliğin zorunlu olması, yaş ve iş yeri açısından kapsama giren herkesin zorunlu olarak sisteme katılması anlamına geliyor. Ancak önce 6 ay katılımla çıkış hakkı tanınan sistemde sonra cayma hakkı iki ay ile sınırlandırıldı. Yani katılımcı iki ay sonra sistemden isterse çıkacak ancak bin liralık devlet katkısını ve diğer katkıları alamayacak. 7- Ne zaman başlayacak?  Zorunlu BES’le ilgili taslak şu an ilgili tarafların görüşüne sunulmuş durumda. Ancak sonradan öğrenildik ki, sendikalar görüşlerini sosyal medyadan duyurduğu gerekçesiyle hükümet sendikaları dinlemedi. Uygulamanın 1 Ocak 2017’de başlaması planlanıyor. 8- Çalışana ne sağlayacak?  Zorunlu BES uygulamasına çalışanların nasıl bakacağı merak konusu. Zorunlu BES kesintilerinin işveren yerine sadece işçiden kesilecek olması en önemli sorun. Kesintiyle birlikte net ücretlerde düşüş yaşanacak olması da ayrı bir problem. 9- İşverende “50 çalışan” fobisi oluşur mu?  Diğer taraftan, zorunlu BES uygulamasının 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinde uygulanacak olması, belirli işverenlerde, çalışan sayısını 49’da tutma güdüsü oluşturabilir. Nitekim 50 ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinde engelli personel çalıştırma zorunluluğu bile işverenlerde direnç oluşturabilmektedir. Dolayısıyla düzenlemenin işgücü piyasası ve istihdama etkileri açısından da değerlendirilmesi yerinde olacaktır. 10- Maaş verilecek mi?  Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminde ödediğiniz primlerin karşılığı olarak ileride taksitler halinde geri ödeme veya tek seferde toplu ödeme yapılacak. Fakat bunun için belirli bir süreyi ve yaşı doldurmak gerekiyor. Şu an en az 10 yıl prim ödemek ve 56 yaşı doldurmak suretiyle BES’ten emekli olunabiliyor. Fakat zorunlu BES uygulamasında bu parametrelerde esneme olup olmayacağı düzenlemenin son halinde netleşmiş olacak. Bu arada BES’ten alınan emekli maaşını kamu emekli aylığı ile karıştırmamakta fayda var. Kamu emekli aylığı ömür boyu verilirken BES aylığı belirli süre verilir. Ayrıca kamu emekli aylığı kişinin vefatı halinde eş ve çocuklara kalırken, BES’te sadece ödenmeyen kısım varislere verilir.