Cuma namazının ardından Irak, Lübnan ve İran'da düzenlenen gösteriler dün Bağdat'taki olayların aksine daha sakin geçti. Bağdat'ta göstericiler İsveç Büyükelçiliği binasını saatlerce işgal etmiş ve küçük çaplı bir yangın çıkarmıştı.

Büyükelçilik çalışanları gösteri öncesinde tahliye edilmişti. İsveç haber ajansı TT, çalışanların güvenlik nedeniyle Stockholm'e geri gönderildiklerini yazdı.

Cuma günü kavurucu sıcaklara rağmen binlerce kişi Bağdat'ın Sadr Şehri bölgesinde toplandı. Burası Iraklı Şii dini ve siyasi lider Mukteda el Sadr'ın kalesi. Sadr'ın destekçilerinin bir kısmı da büyükelçilik saldırısına katılmıştı. Ellerindeki Kuran'ları sallayan kalabalık

İsveç bayrağını ve LGBTQ bireyleri temsil eden gökkuşağı bayrağını yakarak "Kuran'a evet, İsrail'e hayır" sloganları attılar.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani protestoculara ve güvenlik güçlerine gösterilerin barış içinde sürmesini sağlamaları çağrısı yaptı.

Beyrut'un güneyinde İran'ın desteklediği milis grubu ve siyasi parti Hizbullah'ın çağrısıyla yapılan gösteride protestocular ellerindeki Kuran’ları salladı ve "Kuran'ı kanımızla koruruz!" sloganları attı. Bazı protestocular İsveç bayrakları yaktı.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, dün akşam video üzerinden yaptığı çağrıda Müslümanlar'a hükümetlerinden İsveç büyükelçilerinin sınırdışı edilmesini talep etmelerini söyledi.

İran'da ise devlet televizyonu başkent Tahran ve diğer kentlerde düzenlenen, binlerce kişinin katıldığı gösterileri yayınladı.

Eylemler, İsveç polisinin dün Stockholm'de yaşayan, kendini ateist olarak tanımlayan, Hristiyan kökenli bir Iraklı'nın Kuran'ı yakmakla tehdit ettiği bir gösteriye izin vermesinin ardından geldi.

İsveç'te kamuya açık alanda gösteri yapma hakkı anayasa tarafından korunuyor. Kutsala hakareti engelleyen yasalar ise 1970'lerde terk edildi. Polis genellikle güvenlik ya da çevreye büyük zarar verme riski taşımadıkça kamuya açık alanlardaki gösterilere izin veriyor.

Irak'ta dün yapılan gösteriler ise şiddet eylemine dönüşmüştü. Büyükelçilik çalışanları büyükelçilik binasında olmadığı için yaralanmadılar. Protestocular büyükelçilikten ayrıldıktan sonra diplomatlar ne zaman açılacağını belirtmeksizin elçiliği ziyaretçilere kapattı.

Irak devlet haber ajansı büyükelçiliğin yağmalanması olayıyla ilgili 20 kişinin gözaltına alındığını bildirdi. Tutuklananlar arasında Associated Press haber ajansının bir foto muhabiri ve Reuters haber ajansının iki çalışanı da vardı. Gözaltına alınan gazeteciler iki saat sonra başbakanlıktan gelen emirle haklarında suçlama yapılmadan serbest bırakıldı.

Irak Başbakanı Sudani, İsveç Büyükelçisi'nin sınırdışı edilmesi ve İsveç'teki Irak Maslahatgüzarı'nın da geri çekilmesi talimatını verdi.

Birçok Müslüman ülkenin liderleri Kuran'ın aşağılanması eylemlerini kınadı ve tepkilerini göstermek için İsveç'ten diplomatlarını çekti.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahyan, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'ne bir mektup yazarken, Pakistan Başbakanı Şehbaz Şerif 57 ülkeden oluşan İslam İşbirliği Teşkilatı'nı "Müslümanlar'ın sesini duyurma konusunda tarihi bir rol oynamaya" davet etti.

Öte yandan TT haber ajansına göre İsveç Dışişleri Bakanlığı, Irak maslahatgüzarına büyükelçiliğe saldırılmasının "kesinlikle kabul edilemez" olduğunu söyledi.

Perşembe günkü Kuran'a saygısızlık olarak algılanan olay, sosyal medyada Salwan Momika olarak tanınan İsveç'te yaşayan Iraklı'nın karıştığı ikinci olaydı. Geçen ay, yerel basında ve kendi sosyal medya hesaplarında Momika olarak tanımlanan kişi, Kurban Bayramı sırasında Stockholm'deki bir caminin önünde Kuran yakarak İslam dünyasının öfkesini çekmişti.

Aşırı sağcı aktivistler tarafından benzer bir eylem de bu yılın ilk zamanlarında Stockholm'deki Türkiye Büyükelçiliği önünde yapılmıştı. Protesto eylemi İsveç'in NATO'ya girme girişiminde Türkiye'yi ikna etme çabasını zorlaştırmıştı.

Sadr'ı destekleyen protestocular Haziran ayında da Kuran yakılması olayından dolayı İsveç Büyükelçiliği'ne saldırmıştı.