Birleşmiş Milletler Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu, 26 Kasım 2020 tarihindeki 88. Oturumunda, Osman Karaca'nın 14 Ekim 2019'da Kamboçya'da tutuklanmasının, gözaltına alınmasının ve zorla deport edilmesinin keyfi olduğu ve bunun uluslararası insan hakları normlarına ve standartlarına aykırı olduğu kararına vardı. Çalışma Grubu, Kamboçya ve Türkiye Hükümetleri adına hareket eden ajanlar tarafından işlenen ciddi insan hakları ihlallerini de tespit etti.

BM Çalışma Grubu, öncelikli olarak, Osman Karaca davasının Gülen hareketiyle bağlantılı olduğu iddia edilen ve son üç yılda Çalışma Grubu'nun önüne gelen kişilerle ilgili en son dava olduğuna dikkat çekti. Çalışma Grubu, Türkiye hükümetine, devlet-destekli v sistematik özgürlükten yoksun bırakmanın ve hapis cezasının uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve insanlığa karşı suç teşkil ettiği uyarısında bulundu. 

İnsan hakları ihlalleri ile ilgili olarak, Osman Karaca'nın özgürlüğünden yoksun bırakılmasının İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 2. maddesi (ayrımcılık yapmama hakkı); 3. maddesi (yaşam, özgürlük ve güvenlik hakkı); 6. maddesi (yasa önünde kişi olarak tanınma hakkı); 7. maddesi (kanun tarafından eşit korunma hakkı); 8. maddesi (etkili başvuru hakkı); 9. maddesi (keyfi tutuklama ve gözaltına alınmama özgürlüğü); 10. maddesi (adil yargılanma hakkı); 11.1. maddesi (suçlu olduğu ispatlanana kadar masum sayılma hakkı); ve 13.1. maddesi (dolaşım hakkı) ve 13.2. maddesi (ayrılma hakkı) ile 2.1. maddesi (ayrımcılık yapmama hakkı) ile Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nin 2.3. maddesi (etkili başvuru hakkı) maddeleri; 9.1. maddesi (özgürlük ve güvenlik hakkı), 9.2. maddesi (tutuklanma ve suçlamaların nedenleri hakkında bilgilendirilme hakkı) ve 9.4 (mahkemede dava açma hakkı); 12.1 (serbest dolaşım) ve 12.2. maddesi (ayrılma hakkı); 13. maddesi (yabancıların hakları); 14.1. maddesi (mahkemeler ve mahkemeler önünde eşitlik hakkı), 14.3 (b) maddesi (kendi seçeceği bir avukatla iletişim kurma hakkı) ve 14.3 (d) maddesi (kendisini şahsen veya kendi seçeceği hukuki yardım yoluyla savunma hakkı); 16. maddesi  (kanun önünde kişi olarak tanınma hakkı) ve 26. maddesine (kanun önünde eşitlik hakkı) göre Çalışma Grubu keyfi olduğuna ve I, III ve V kategorilerine girdiğine karar verdi.

Çalışma Grubu, Kamboçya ve Türkiye Hükümetlerinden Osman Karaca'nın durumunu gecikmeksizin düzeltmek için gerekli adımları atmalarını ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'nde belirtilenler de dahil olmak üzere ilgili uluslararası normlara uygun hale getirmelerini talep etmektedir. 

BM Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu kararına göre, (a) Türkiye Hükümetinin Osman Karaca'yı derhal serbest bırakması ve (b) Türkiye ve Kamboçya Hükümetlerinin kendisine uluslararası hukuka uygun bir tazminat vermesi isteniyor. Çalışma Grubu, COVID-19 salgını ve gözaltı yerlerinde oluşturduğu tehdidi dikkate alarak Osman Karaca'nın derhal serbest bırakılması için Türkiye Hükümeti'ni acilen harekete geçmeye çağırıyor.

Çalışma Grubu, Kamboçya ve Türkiye Hükümetlerinden, Osman Karaca'nın özgürlüğünden keyfi olarak yoksun bırakılmasını tam ve bağımsız bir şekilde soruşturulmasını ve haklarının ihlalinden sorumlu olanlara karşı gerekli önlemleri almasını istedi. BM Çalışma Grubu bu davayı: (i) Kamboçya'daki İnsan Haklarının Durumunu inceleyen Özel Raportör, (ii) Yargıçların ve Avukatların Bağımsızlığına ilişkin Özel Raportör ve (iii) Terörizmle mücadelede Insan Hakları ve Temel Ozgürlüklerin geliştirilmesi ve korunmasına ilişkin Özel Raportör ’ün dikkatine sunmuştur.

Bu konuda Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı bir çalışma başlattı. Türkiye ve Kamboçya hükümetlerini, Birleşmiş Milletler Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu'nun Osman Karaca lehine verdiği kararı uygulamaya çağıran vakıf sosyal medyadan da konuyu duyurmak için bir kampanya yapıyor .

Osman Karaca, Meksika pasaportuyla bir iş gezisi için Kamboçya'da bulunduğu 14 Ekim 2019 günü yerel saatle 14.00 sularında Türk yetkililerin talebi üzerine Kamboçya terörle mücadele polisleri tarafından Phnom Penh'deki Aba Bank'ta tutuklandı.

Osman Karaca her ne kadar hâksiz yere tutuklanmasına karşı çıksa da polis tarafından zorla gözaltına alındı. Tutuklandığı sırada kendisine yöneltilen suçlamalar hakkında bilgilendirilmeyen Osman Karaca daha sonra İçişleri Bakanlığı'na götürüldü. Kamboçya Hükümeti tarafından işletilen gizli bir gözaltı tesisinde 18 Ekim 2019 tarihine kadar gözaltında tutulan Osman Karaca’nın nerede olduğunu ailesinden ve avukatından gizlendi. Kamboçyalı yetkililer, Osman beyi yerel mahkemeler tarafından hukuk, savunma ve kanun koruması dışında da bırakmıştır. 

Kamboçya Hanoi'deki Meksika Büyükelçiliği Osman Karaca'nın serbest bırakılmasını için, kendisinin Meksika vatandaşı olduğu, konsolosluk koruması ve yardımı sağlamalarını talep etmek için acilen bir diplomatik nota (note verbale) gönderdi. Meksika Büyükelçiliği ayrıca Kamboçya makamlarından vatandaşının hukuki durumu hakkında bilgi vermesini istedi. Kamboçyalı yetkililer böyle bir bilgi vermedi. Osman Karaca, 14 Ekim 2019 tarihinde tutuklandığı andan itibaren kimseyle görüşülmemiştir ve meslektaşlarına, insan hakları kuruluşlarına veya Meksika yetkililerine herhangi bir erişim veya bilgi verilmemiştir.

18 Ekim 2019 tarihinde Türk makamlarına teslim edilen Osman Karaca, işkence, kotu muamele ve hayatı tehdit eden risklere rağmen ertesi gün özel bir uçukla Türkiye'ye 19 Ekim 2019 tarihinde teslim edildi.