Suriye'de yaşanan savaş nedeniyle zor durumda olan sivil halka yönelik insani yardımların devamına ilişkin tasarının Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Rusya ve Çin tarafından veto edilmesinin ardından, konunun çözüme kavuşturulması için diplomatik çabalar devam ediyor.
İnsani yardımların devamı için yoğun çaba sarfeden Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Dışişleri Bakanlığı'nın Twitter hesabından yayınladığı mesajında, Almanya'nın BMGK'de çıkan ve Suriye'nın kuzeyinde yaşayan milyonlarca insan için acı bir haber olan veto kararından üzüntü duyduğunu ancak müzakerelerin bugün de devam ettiğini ifade ederek, "Herkesi anlaşmanın önünü daha fazla tıkamamaya davet ediyorum" dedi.
BMGK'ye sunulan karar tasarının Rusya ve Çin tarafından yine veto edilmesinin ardından dönem başkanı Almanya ve Belçika'nın ortak açıklamasında, "Biz 24 saat boyunca çalışmaya hazırız. Başkalarını da, Güvenlik Konseyi'nin kaderleri üzerinde vereceği kararı bekleyen Suriye'deki milyonlarca insanı düşünmeye davet ediyoruz" ifadesi kullanıldı.
Söz konusu iki ülkenin son üç günde BMGK'ye getirdiği iki karar tasarısının da Rusya ve Çin'in vetosuna takılması sonucu Suriye'ye yönelik uluslararası insani yardımların hukuki zeminini oluşturan ve 2014 yılında yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler kararının süresi Cuma geceyarısı itibarıyla sona erdi.
Süresi dolan eski karar, BM'ye yardımları sınır kapılarından geçirerek Suriye hükümetinin kontrolünde olmayan bölgelere de ulaştırma hakkı tanıyordu. Batı kaynaklarına göre Suriye'de halihazırda 2,8 milyon insan bu yardımlara muhtaç durumda. Rusya'nın vetosu nedeniyle BM'nin geçiş yaptığı sınır kapılarının sayısı Ocak ayında dörtten ikiye indirilmiş ve bu durum, bölgedeki insani yardım örgütlerinin ifadelerine göre bazı yerlerde ikmal ve iaşe durumunun kötüye gitmesine neden olmuştu.
Rusya-Suriye işbirliği
Karar tasarısının BMGK'de bloke edilmesi sebebiyle, halen Türkiye-Suriye sınırındaki iki kapıdan yapılan uluslararası insani yardım sevkiyatı tamamen kesilmesi gündeme geldi. Mevcut sisteme göre yardımlar Türkiye'nin Öncüpınar sınır kapısı karşısındaki Babüsselame ve Cilvegözü sınır kapısı karşısındaki Babülhava'dan Suriye'ye ulaştırılıyordu. Uluslararası gözlemcilere göre BM yardımlarının kesintiye uğraması, Rusya'nın müttefiki olan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın konumunu güçlendirebilir.
Moskova ise Suriye hükümetinin etki alanının genişlediğini ve şu ana dek BM kararı doğrultusunda yapılan yardımların "adım adım azaltılabileceğini" savunuyor. Rusya son olarak Cuma günü akşam saatlerinde, insani yardımların sadece Babülhava sınır kapısından ve 12 ay boyunca devam etmesini öngören bir taslağı BM Güvenlik Konseyi'ne sundu. Ancak söz konusu tasarı Konseyin pek çok üyesi tarafından kabul edilemez olarak nitelendirilerek reddedildi.
Çok sayıda uluslararası insani yardım kuruluşu yardım sevkiyatı ve açlık gibi konuların bazı ülkeler tarafından bir silah gibi kullanıldığını ifade ederek buna tepki gösterirken, Almanya Kalkınma Bakanı Gerd Müller, "Sığınmacıların son derece dramatik olan durumları dikkate alındığında, dünya toplumunun, Pekin ve Moskova'dan duyulacak şekilde isyan etmesi gerekiyor" dedi.