ABD'de ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği endişesi ve Japonya Merkez Bankasının (BoJ) daha fazla faiz artırabileceğine ilişkin haber akışına, Ortadoğu'da artan jeopolitik gerilim ve ABD'de tarım dışı istihdam artışının beklenenin altında kalması eklenince, birçok ülke borsasında sert düşüşler görüldü.
Günün ilk sert düşüşü, Japonya'dan geldi. Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 5,81 düşüşle günü kapatırken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3,80, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,30, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,8 geriledi.
Avrupa'da gösterge endeks Stoxx Europe 600, günü yüzde 2,73 değer kaybıyla kapatırken, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 2,33, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,61, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,31, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,55 düştü.
ABD'de resesyon endişelerinin artmasıyla borsalarda günlük düşüş Dow Jones endeksinde yüzde 1,51, S&P 500 endeksinde yüzde 1,84, Nasdaq endeksinde yüzde 2,45 oldu.
ABD Merkez Bankasının (Fed) çarşamba günü eylül ayından itibaren faiz indirimlerine yeşil ışık yakmasına karşın ülkede açıklanan verilerin, ekonominin öngörülenden daha sert yavaşlayabileceğine dair endişeleri artırması, borsalardaki negatif seyirde etkili oldu.
ABD'de tarım dışı istihdam artışı temmuz ayında 114 bin kişide kalarak beklentilerin altında gerçekleşti. Ülkede işsizlik oranı ise aynı dönemde yüzde 4,1'den 4,3'e çıktı. Art arda 4 aydır artış gösteren işsizlik oranı, bu dönemde Ekim 2021'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Verilerin ardından faiz beklentilerinde de tüm hesaplar değişti ve para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in eylülde politika faizini 50 baz puan indirme ihtimali yüzde 70'in üzerine çıktı.
Resesyon korkusunun güvenli liman varlıklara olan talebi desteklemesiyle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,79'a ve Aralık 2023'ten bu yana en düşük seviyesine geriledi.
İstihdam verilerinin ardından Fed yetkililerinden de ilk değerlendirmeler geldi. Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, Fed'in bir veriye aşırı tepki vermeyeceğini vurguladı ve bankanın bir sonraki toplantısı öncesinde birçok veri geleceğini belirtti. Goolsbee, işsizlik oranının yüzde 4,1'in üzerine çıkmasının, Fed'in yanıt vermesi gereken bir durum olduğunu ifade etti.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin de para politikasında nasıl tepki verileceğine dair bir karar vermek zorunda kalmadan önce bir istihdam raporunun daha açıklanacağına dikkati çekti.
Kurumsal tarafta ise şirketlerin finansal sonuçları da yatırımcıların odağında bulunurken, dün piyasaların kapanmasının ardından bilançolarını açıklayan ABD'nin teknoloji devlerinden Apple ve Amazon'un geliri nisan-haziran döneminde arttı, Intel'in geliri ise azaldı.
Intel'in hisseleri, şirketin gelirinin bu dönemde azalması ve işten çıkarmaya gideceğini duyurmasının ardından yüzde 26,1 değer kaybetti. Amazon'un hisseleri de şirketin gelirinin beklentileri karşılayamaması sonrası yüzde 8,8 düştü.
Apple'ın hisseleri ise gelirinin tahminleri aşması ve iPhone satışlarının hafif düşüş göstermesine karşın beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi sonrası yüzde 0,7 arttı.
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 3,01 değer kaybederek 10.473,47 puandan tamamladı.
Bankacılık endeksi yüzde 3,95 ve holding endeksi yüzde 3,14 değer kaybetti. Tüm sektör endeksleri gerilerken, Instagram'ın keyfi bir kararla kapatıldığı gün en çok kaybettiren yüzde 4,44 ile iletişim oldu.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.450 ve 10.400 puanın destek, 10.700 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
İş Yatırım Uluslararası Piyasalar Direktörü Şant Manukyan Şant Manukyan, dün borsalarda yaşanan gelişmeleri Sozcu.com.tr'ye değerlendirdi.
Dün ilk düşüşün Japonya'da başladığını ve BOJ'un daha fazla faiz artırabileceğine dair haberlerin endekslerde sert düşüş getirdiğini belirten Manukyan, yabancı yatırımcıların portföy ayarlamalarının Asya seansında başladığını belirtti.
Bunun üzerine resesyon endişesi eklendiğini, tarım dışı istihdam verisinin de resesyon korkusunu büyüttüğünü, bunu piyasaların bir tema arayışı olarak gördüğünü belirten Manukyan, önümüzdeki 72 saat içinde İran'ın İsrail'e misilleme yapabileceğine dair haberler de eklendiğinde yatırımcıların hafta sonuna borsada pozisyonlu girme isteğinin azaldığını, bu gelişmelerin düşüşte etkili olduğunu söyledi.
Manukyan, dün sert satışların olduğunu ancak gerçek fiyatlamaların hafta başında netleşebileceğini dile getirdi.
İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, "Jeopolitik gerginliklerim etkisi BIST 100'ü de vurdu" dedi.
Endekste bilanço beklentileri ile başlayan baskının jeopolitik gerginliklerle devam ettiğini belirten Toros, "Hafta sonu riskinin alınmaması algısı da piyasada panik satışlarını artırdı" dedi.
Yurt dışında korku endeksinin yükselmesinin de Borsa İstanbul'da satışları etkilediğini belirten Toros, "Haftaya yurt içinde enflasyon verileri ve enflasyon raporu toplantısı var. Gerginlikler azalırsa, enflasyondaki gelişmeler de olumlu seyre dönerse tepki alımları gelebilir" değerlendirmesinde bulundu.
