Avrupa Parlamentosunda, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp Üyesi Milorad Dodik’in ayrılıkçı söylemleri gündeme geldi. Avrupa Halk Partisi grubunun Üyesi Milletvekili Andrey Kovatchev, “Bu çok yanlış bir sinyal veriyor; yeniden çatışma ve etnik şiddete yol açabilir” dedi.

Euronews’ün haberine göre Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, durumun endişe verici olduğunu belirterek, “Ülke liderlerini gerilimi azaltmak, diyaloğu sürdürmek ve gerilimi körükleyen konuların özünü ele almak için adımlar atma konusunda desteklemeye kararlıyız” diye konuştu.

Kasım ayı sonuna kadar kendi ordu ve yargı sistemini kuracaklarını duyuran Sırp Cumhuriyeti Bölgesinin Lideri Dodik, Batı’nın planlarına müdahale etmeye çalışması halinde Bosnalı Sırp “dostlarını” yardıma çağıracağı konusunda uyarmıştı.

Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakından Pedro Marques, “100 binden fazla insanın hayatını kaybettiği iç savaştan yirmi beş yıl sonra Bosna-Hersek yine çöküşün eşiğinde. Bu, ’90’ların şiddetine bir dönüşü işaret edebilir.” diye konuştu. Marques, Avrupa Birliği’ni, gerekirse Bosna’nın toprak bütünlüğünü korumak için yaptırım uygulamaya çağırdı.

Eski Yugoslavya’nın dağılmasının ardından 1990’ların ilk yarısında Bosna İç Savaşı’nda 100 binde fazla insan hayatını kaybetti. 1995’teki Dayton Anlaşması Bosna’yı Sırpların yönettiği Sırp Cumhuriyeti ve Boşnak-Hırvat Federasyonu olarak ikiye ayırdı.

Dodik ve Sırp yetkililerin, Eski Yüksek Temsilci Valentin Inzko’nun 23 Temmuz’da soykırım inkarını suç sayan bir yasa çıkartmasını boykot etmeleri kararıyla başlayan siyasi kriz, Sırp Lider Dodik’in RS’nin bağımsızlığını ilan edeceğini söylemesiyle giderek büyüdü.

Yüksek Temsilcilik Ofisinin (OHR) yürürlüğe koyduğu tüm yasal değişiklikleri inkar eden Dodik, savaşı sonlandıran Dayton Antlaşması’nın özüne dönülmezse ordu, yargı ve vergilendirme sistemlerinde radikal adımlar atacağını ifade etti. Dodik, ulusal düzeyde yetkili Bosna Hersek İlaç ve Tıbbi Malzeme Kurumunun yetkilerini, RS bünyesinde kurulacak yeni bir kuruma devretmeye ilişkin kanun teklifinin RS Meclisinde kabul edilmesini sağladı.

Entite düzeyinde kurulacak bir kurumun varlığı, “RS’nin ‘paralel’ bir devlet hazırlığında olduğu” şeklinde nitelendirilirken, Dodik’in bu ayrılıkçı söylemleri ve hareketleri “Bosna Hersek’te yeniden savaş olur mu?” sorularını gündeme getirmişti.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de önceki gün yaptığı açıklamada Bosna Hersek’in birliğini desteklediklerini, Sırp Cumhuriyeti’ndeki kışkırtıcı söylemin ise ciddi endişe konusu olduğunu söylemişti. AA’nın haberine göre, NATO’nun Brüksel’deki karargahında Karadağ Başbakanı Zdravko Krivokapic ile görüşmesinin ardından konuşan Stoltenberg,“Müttefikler, Bosna Hersek’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü güçlü bir şekilde desteklemektedir. Dolayısıyla Sırp Cumhuriyeti’ndeki kışkırtıcı söylem ciddi bir endişe konusudur. Bosna Hersek’in birleşik yapıları, ülkenin istikrarı için önemlidir. Özellikle, ülkenin en güçlü çok etnikli kurumlarından biri olan Silahlı Kuvvetler bu anlamda önem taşıyor. NATO, Bosna Hersek ile güçlü siyasi diyaloğuna ve pratik iş birliğine bağlılığını sürdürüyor ve ülkenin reform çabalarını desteklemeye devam edecek” ifadelerini kullanmıştı