Son olarak Eylül ayında dönem başkanı Avusturya'nın Salzburg kentinde toplanan 27 AB lideri, İngiltere ile 'boşanma tarihi' olarak belirlenen 29 Mart 2019 hedefine ulaşabilmek için, İngiltere Başbakanı Theresa May üzerinde baskı oluşturarak, Ekim ayında toplanacak zirvede sonuç alınmasını hedeflemişti. Ancak Salzburg hedefleri, geçtiğimiz Pazar günü yaşanan uzlaşma girişimlerinin de başarısızlıkla sonuçlanması nedeniyle suya düştü. Pazar gününden bu yana müzakerler askıya alındı.
Zirve akşam yemeğine katılmayan Başbakan Theresa May, Brüksel'de AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk ile bir araya geldi. Görüşme öncesi basın mensuplarına açıklama yapan May, "Kuzey İrlanda için oluşturulması planlanan 'güvenlik ağı' konusunda hala farklı görüşler var. Yoğun bir şekilde birlikte çalışarak bu sorunları aşacağımızı umuyorum" dedi.
Tıkanıklığın aşılması için, Michel Barnier'nin Salı akşamı, 31 Aralık 2020'de tamamlanması öngörülen geçiş sürecini 1 yıl uzatarak, bu süreç içerisinde, ticaret anlaşmasının koşullarının belirlenmesi için daha fazla zaman verilmesini gündeme getireceği bilgisi kulislerde dile getirildi. Bu öneriyle, hem İngiltere hem de İrlanda'da krize dönüşen sınırda bir güvenlik ağı oluşturulmasından kaçınılmış olacak.
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Donald Tusk, liderleri çağırdığı davet mektubunda, "Bir anlaşma sağlanamaması ihtimali oldukça güçlü" diyerek yaşanan tıkanıklığı açıkça dile getirdi. Tusk, zirve öncesi, "Theresa May'e bu çıkmaza son vermek için elinde somut bir çözüm önerisi olup olmadığını soracağım. May yaratıcı olduğunu göstermek zorunda. AB değerlerini koruyan, ama aynı anda İngiltere'nin egemenliği ile ortak pazarı da uyumlu hale getirebilen yeni bir çözüm düşünmek zorundayız" dedi.
Kasım zirvesi
Ancak bu akşamki zirveden her iki tarafın da pozisyonunda ısrar etmesi nedeniyle tıkanıklığın aşılması beklenmiyor. May'in sürpriz bir adım atarak herkesi şaşırtma ihtimali dışında, bu akşamki ziveden bir sonuç çıkmayacağı belirtiliyor.
Elysee diplomatları uzlaşma ihtimalinin çok düşük olduğunu belirterek, "Fransa'nın, Çarşamba akşamki zirve toplantısının hemen ardından, AB ile İngiltere arasındaki müzakerelerin Kasım ayına kadar derhal yeniden başlamasını istediğini" dile getirdi.
İrlanda sınırı krizi aşılamıyor
Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasında 30 yıl süren çatışmaların ardından 1998'de imzalanan barış anlaşmazıyla kaldırılan fiziki sınırların yeniden kurulmasını her iki taraf da istemiyor. Ancak Brexit tartışmaları bu sınırda yaşanan derin yaraları ve tartışmaları yeniden ortaya çıkarmaya başladı.
İngiltere, sınırda ticaret kontorlünden kaçınmak için, daha geniş bir ticaret anlaşması üzerinde uzlaşmaya varılana kadar, AB Gümrük Birliği kurallarıyla uyumlu kalmayı öneriyor. Ancak AB, sadece Kuzey İrlanda'yı Gümrük Birliği'nde tutmayı istiyor. İngiltere ise, ülkenin birliğini tehlikeye atacak bu öneriyi "kabul edilemez" görüyor.
Ancak, 'resmi boşanma tarihi' olarak belirlenen 29 Mart'a, 6 aydan kısa bir süre kalırken, zaman AB'den çok İngiltere'nin aleyhine işliyor. Karşılıklı bilek güreşine dönüşen müzakerelerde AB liderleri bu zirvede, Kasım ayında yapılacak yeni bir zirve kararı alarak, May'e baskı yapmayı sürdürebilir.AB başkentleri, bir taraftan müzakereleri izlerken diğer taraftan da 'No Deal' yani anlaşma olmadan ayrılma ihtimaline de hazırlanıyor.
