TÜRKMEN TERZİ- GÜNEY AFRİKA
Pazartesi günü Cape Town şehrinde başkonsolosluk binasını açarak, Osmanlı Devleti’nin 1862’de Güney Afrika’ya gönderdiği Ebu Bekir Efendi’nin kabrini ziyaret etti. Çavuşoğlu Salı günü ise idari başkent Pretoria’da meslektaşı Dr. Naledi Pandor ile yaptığı basın toplantısının ardından Maarif Vakfı’nın Pretoria Üniversitesi’nde açtığı Türkçe kursunun açılışına katıldı.
Basın konferansına, Güney Afrika Dışişleri Bakanı Dr. Naledi Pandor’a sıcak karşılama ve misafirperverliği için teşekkür ederek başlayan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, iki ülke arasındaki ilişkilerin 19. yüzyılın sonlarına dayandığını ifade etti. Cape Town şehrindeki başkonsolosluğun yeni binasının açılışını gerçekleştirdiğini ifade eden Çavuşoğlu, karşılıklı ilişkiler ve uluslararası konularda görüşmeler yaptıklarını söyledi.
İki ülke arasındaki ticaret hacminin yüzde 50 artarak, 2022 yılında üç milyar Doları aştığını belirten Çavuşoğlu, “2023 yılında ilk ikili komisyon toplantısını Türkiye'de gerçekleştirmeyi ve Güney Afrika ile ekonomik işbirliğimizi tüm yönleriyle görüşmek üzere Türkiye'de dördüncü bir karma ekonomi komisyonu toplantısı düzenlemek istiyoruz” dedi. Güney Afrika ile bir iş forumu oluşturmanın olanaklarını konuştuklarını ifade eden Çavuşoğlu, enerji ve altyapı alanlarındaki yatırım fırsatlarını görüştüklerini sözlerine ekledi. Bilim ve teknoloji alanlarında MOU imzaladıklarını ifade eden Çavuşoğlu, Türk Hava Yolları’nın Cape Town ve Johannesburg uçuşlarının artırılması ile turizm ve ticaretin pandemi öncesi dönemi de geçmesinin amaçlandığını söyledi. TİKA’nın 2017’de Pretoria’da ofis açarak, restorasyon, sağlık, eğitim, meslek edindirme alanlarında 50’den fazla proje gerçekleştirdiğini, Nisan’daki KwaZulu- Natal eyaletindeki sel felaketinde ise bölgeye ilk gıda yardımı yapan kuruluşlar arasına girdiğini belirtti. Vize ve çalışma izni konularının da konuşulduğunu söyleyen Çavuşoğlu, G-20’de iki ülkenin yakın işbirliği içinde çalıştıklarını açıkladı. BRICS’in dönem başkanlığını üstlenen Güney Afrika’yı kutlayan Çavuşoğlu, Güney Afrikalı meslektaşı ile Ukrayna, Etiyopya ve Afrika’nın bir çok yerindeki son gelişmeleri konuştuklarını sözlerine ekledi. Birleşmiş Milletler nezdinde İstanbul Tahıl Koridoru Anlaşması’nın devamı için çaba harcadıklarını söyleyen Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya barış görüşmeleri için Güney Afrika ile beraber gayret ettiklerini dile getirdi. Çavuşoğlu ayrıca Mart ayında düzenlenecek olan Antalya Diplomasi Forumu’na Pandor’u davet etti.
Çavuşoğlu ile olan görüşmesinin iki ülke arasındaki ilişkileri daha da geliştireceğine inandığını söyleyen Güney Afrikalı Bakan Pandor, iki ülke arasında düzenlenmesi kararlaştırılan ikili komisyon toplantısı ve ortak ekonomik komisyonun ikili ilişkilerde öncelik olması gerektiğini ifade etti. Pandor sözlerine şöyle devam etti, “ Ben aksiyonu seviyorum, ben konuşmayı sevmiyorum, bu yüzden taahhütlerimizi yerine getirmemizi bekliyorum...ekonomik, sosyal, kültürel, bilimsel işbirliğimizi ilerletelim...”. Pandor, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sona ermesi için üstlendiği arabuluculuk rolü için Türkiye’ye teşekkür etti ve Güney Afrika olarak barış görüşmelerinde üzerlerine düşen görevi yapmaya hazır olduklarını dile getirdi.
Çavuşoğlu bütün dış gezilerinde yaptığı gibi Güney Afrika’da da medya konferansında Hizmet Hareketi konusunda meslektaşını uyardı ve Cape Town’daki Türk komitesi ile yaptığı programda da ayrıştırıcı bir dil kullanarak Türk gurbetçileri Hizmet Hareketi gönüllülerine karşı birleşmeye çağırdı.
Çavuşoğlu bir gazetecinin Brezilya’daki şiddet olayları üzerine sorusuna ise, Güney Afrikalı meslektaşı ile Luiz Inacio Lula da Silva’nın yemin törenine beraber katıldıklarını hatırlatarak, Türkiye’nin Brezilya’daki şiddet olaylarını en sert bir dille kınadığını belirtti ve protestocuları seçim sonuçlarına saygı duymaya çağırdı.
Çavuşoğlu Güney Afrika’nın ardından Zimbabve, Ruanda, Gabon ve Sao Tome ve Prinsipe’ yi ziyaret edecek.