Çin'de neredeyse üç yıldır süren "Sıfır Covid" politikasının Aralık ayında gevşetilmesiyle ülkede koronavirüs vakaları artıyor.
Halk, kısıtlamaların bir anda, plansız bir şekilde sonlandırıldığını ve bu yüzden şimdiye kadar sarf edilen tüm çabanın boşa olduğunu söylüyor.
Çin, kısıtlamaları kaldırma kararının son hamlesi olarak Pazar günü sınırlarını uluslararası seyahatlere açtı.
Bununla birlike kitlesel test uygulamaları, karantina mecburiyeti ve zorunlu bölgesel kapanmalar da sonlandırıldı.
Ülkede vakaların ve hastane tedavilerinin arttığı bildiriliyor.
BBC'ye konuşan Çen, 85 yaşındaki babası Aralık'ta Covid'e yakalandığında ambulans bulmalarının imkansız olduğunu anlatıyor.
Pekin'deki Chaoyang Hastanesi'ne giden Çen ailesine farklı bir hastaneyi denemeleri veya bir serumla hastanenin koridorunda oturmaları söylendi.
Çen, "Yatak, solunum cihazı ve tıbbi ekipman yoktu" diyor.
Virüse yakalandıktan sonra ciddi bir akciğer enfeksiyonu geçiren Çen'in babası artık iyileşti, ancak oğlu ikinci kez virüse yakalanmasının daha da tehlikeli olabileceğinden endişeleniyor.
Kısıtlamaların kaldırılmasının yaşlıları nasıl etkileyeceği konusunda endişeler var
Çin "sıfır Covid" politikasından döndü ve üç yıldır çeşitli kısıtlamalarla yaşayan halk arasında davranışlarda büyük farklılıklar gözlemleniyor.
Çin'de BBC'ye konuşan ancak isimlerini vermek istemeyen gençler virüse yakalanmak için uğraştıklarını söylüyor.
Şanghay'da yazılımcı olarak çalışan ve Covid'e karşı aşı olmayan 27 yaşındaki bir genç, kendisini virüse maruz bırakmaya çalıştığını anlatıyor:
"Tatil planlarımı değiştirmek istemiyorum. Eğer Covid'e yakalandığım zamanı kontrol edebilirsem ve tatil zamanına kadar iyileşirsem iptal etmek zorunda kalmam diye düşündüm" diyen bu genç, virüsün yol açtığı eklem ağrılarının beklediğinden daha şiddetli olduğunu ancak çoğu semptomun sıradan olduğunu söylüyor.
Şanghay'da BBC'ye konuşan 26 yaşındaki bir kadın ise "Covid'e yakalanmak için" testi pozitif olan bir arkadaşını ziyaret ettiğini söylüyor.
Ancak kendisi de Covid'e yakalanan bu kadın iyileşme sürecinin zor geçtiğini, "Sıradan bir nezleden çok daha sancılı" olduğunu paylaşıyor.
Zhejiang eyaletinin kuzeyindeki Jiaxing merkezli bir devlet işletmesinde çalışan 29 yaşındaki bir başka kişi ise sınırların yeniden açıldığını duyduğunda çok heyecanlandığını, konserlere gitmek için Çin'in farklı bölgelerine tekrar seyahat edeceğini anlatıyor:
"Seyahat etmek için müdürümden izin almam gerektiği dönemlerde hayat gerçekten gülünçtü. Ben sadece hayatın normale dönmesini istiyorum ama tabii ki yaşlılar için endişeleniyorum."
Dedesi Covid'e yakalandığında hastaneye gitmeyi reddettiğini anlatan kadın, hastanelerin ve krematoryumların baskı altında olduğuna ve cenaze salonlarının üst üste yığılmış cesetlerle doldurulduğuna dair duyumlar aldığını söylüyor.
Normal zamanlar geri döndü mü?
Tüm endişelere rağmen insanlar restoran ve alışveriş merkezlerine geri dönüyor
Çin'in büyük kentlerinde halk yeniden alışveriş merkezlerine, restoranlara, parklara ve vize başvuru merkezlerine doluşuyor.
Devlete ait Global Times gazetesi, Çinliler ile yapılan röportajlara dayandırdığı "Normal zamanlar geri döndü" başlığını attı.
Ancak bazı kişiler için bu oldukça zorlu bir süreç.
Örneğin Liu adlı bir kadının ileri seviye diyabet hastası olan ve Covid aşısı yaptıramayan eşi, dikkatli davranmaya çalışsalar da virüse yakalandı.
Çiftin kızları Pekin'in dört köşesinde Pfizer üretimi Paxlovid adlı Covid ilacını arayıp bulamadıktan sonra son çareyi kara borsada buldu ve 7500 CNY'ye (yaklaşık bin dolar) ilacı bulabildi.
Liu, "Eşim rahatça iyileşti ama ikinci dalga geldiğinde ne olacağını bilmiyoruz" diyor.
Bazı kişiler Paxlovid ilacı, oksijenatör ve nabız ölçme cihazı gibi tıbbi malzemeleri evlerinde depoluyor.
Diğer yandan büyük şehirlerin ötesinde, kırsal bölgelerde insanların ne durumda olduğuna dair çok fazla bilgi yok.
Pekin'de yaşayan 52 yaşındaki Li, hükümetin kısıtlamaların ilk iki yılında "doğru kararı verdiğini" ancak "sıfır Covid" politikasını 2022'nin başlarında sonlandırması gerektiğini düşünüyor:
"Sonunda kısıtlamalar kaldırıldı ama çok ani oldu. Hükümet bunu aşama aşama, bölge bölge yapmalıydı. Bir de bunu kışın yapmak çok kötü bir fikir, neden baharı beklemediler? Ayrıca hükümet kısıtlamaları kaldırırken neden alt yapı ve teçhizat çalışması yapmadı? 2022 bizim için en zor bir yıldı, umarım 2023 daha kötü olmaz."
