KIBRIS’ta Türk ve Rum liderler arasında devam eden müzakerelerde yeni kurulacak devletin özellikleri ortaya çıkmaya başladı. KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, yeni devlet için ‘Birleşik Kıbrıs Federasyonu’ adının gündemlerinde olduğunu belirterek, mayıs ayından bu yana devam eden müzakerelerde garantörlük sistemi dışında tüm konuları ele aldıklarını açıkladı. Yeni devletin, 2004’te Rumların reddettiği Annan Planı’ndaki adı, ‘Birleşik Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’ydi.
Akıncı Rumlarla kurulacak federasyonun özelliklerini, Kıbrıs Barış Harekâtı’nın 41’inci yıldönümü törenlerine katılmak üzere Ada’ya gelen yabancı gazetecilerle önceki gün buluşmasında anlattı. Müzakerelerin bu hızla devam etmesi halinde aylar içinde Kıbrıs sorununa çözüm bulabileceklerine dikkat çeken Akıncı, gizli yürütülen pazarlıklarda ilk kez ayrıntı verdi.
İŞTE YENİ KIBRIS
Yeni devletin belirgin hâle gelen özellikleri şöyle:
* Müzakerelerde Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin oluşturduğu garantörlük dışında her konu konuşuldu. Ancak hassas olan toprak konusunda Türk ve Rumlara bırakılacak yüzdelik oranlar ve paylaşılacak yer isimleri sona bırakıldı.
* Federasyonu Kıbrıs Türk ve Rum kurucu devletleri oluşturacak. Her kurucu devletin kendi içinde ayrı bir vatandaşlığı olacak.
* Yeni federal devletin alt ve üst olmak üzere iki parlamentosu olacak.
* Kıbrıslı Türk ve Rumlar istedikleri bölgede ikamet edebilecek.
* Türk kurucu devletine yerleşecek Rumlar ya da tam tersi Rum tarafında gidecek Türkler, yaşadıkları kurucu devlette, yerel ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde seçme ve seçilme hakları olacak. Ancak bulundukları kurucu devletten federal parlamentoya gidecek milletvekilleri için seçme ya da seçilme hakkı olmayacak.(Rumların nüfusu Türklerden 4 misli fazla)
* Nüfus çoğunluğuna sahip Rumların iki kesimliliği ve siyasi eşitliği bozmaması için konuşulan kısıtlama AB kurallarına aykırı. Bu nedenle varılacak anlaşma, AB mahkemelerine yapılacak bireysel başvurularla delinmemesi için üye ülkelerinin tümünde parlamento onayından geçmesi ve ‘AB’nin birincil hukuku’ olması gerekiyor.
MİLLİ ORDU OLMAYABİLİR
* Federal devletin polis gücü Türk ve Rumlar arasında yarı yarıya ya da %40 Türk, %60 Rum olacak. Oranlar henüz kesinleşmedi.
* Milli ordu olup olmayacağı müzakere ediliyor. Ordu olmayabilir.
* Taraflar, doğu Akdeniz’deki doğalgaz konusunda müzakereler devam ederken sorun çıkartacak, sondaj gibi adımlar atmama konusunda anlaştı.
* Federal devletin milli günleri (20 Temmuz Barış Harekâtı yıldönümü, KKTC’nin kuruluş yıldönümü gibi) konular henüz görüşülmedi. Her iki tarafta da benzer törenler bulunuyor.
TİYATRODAN SONRA KONSER
KIBRIS’ta Türk ve Rum liderler Akıncı ile Anastasiadis, bir yandan müzakere yürütürken, diğer yandan, Ada’nın her iki tarafında sosyal etkinlikler düzenliyor. Kıbrıs müzakere tarihinde geçmişte yaşanmamış ortak etkinlikler, iki liderin Mayıs ayında Lefkoşa’nın Türk ve Rum çarşılarını birlikte gezmesiyle başladı. Ardından 08 Haziran’da Güney Kıbrıs’ın Limasol kentinde Kıbrıslı Türklerin Türkçe ve Rumca tiyatro oyununu yan yana izlediler. İki lider 28 Temmuz salı akşamı bu defa KKTC’nin Gazimağusa kentinde iki toplumlu konsere katılma kararı aldı. Türk ve Rum sanatçılardan oluşan ‘Kyprogenia’ adlı grup, ‘Ay ışığı altında bizim müziğimiz’ adı altında Türkçe ve Rumca şarkılar söyleyecek.
