Kişi “doktor oruç tutma dedi” diyerek tüm sorumluluğu üzerinden atmış mı oluyor? İlahiyatçı Yard. Doç. Dr. Aykut Avcı’ya göre doktor kadar hastaya düşen sorumluluklar da mevcut.

Avcı, bu konuda dine karşı bir tutumu bilinmeyen bir doktorun görüşünün yeterli olabileceği gibi, hastanın tam emin olamadığı durumlarda imkânı varsa başka bir doktora sorması gerektiğini söylüyor.

Yani, hasta doktorun verdiği kararı kuvvetlendirmeli. Bu da başka bir doktora daha gidip danışmakla mümkün. Yahut mümkünse doktor kontrolünde ilaç saatlerini düzenleyebilir. Oruç tutmayı deneyebilir, eğer herhangi bir sıkıntı yaşamıyorsa bunu diğer günlerde de devam ettirebilir.

“Doktorlar özellikle ibadetle ilgili mükellefiyetleri ilgilendiren konularda daha hassas olmalı hemen oruç tutma veya namaz kılma gibi sözleri söylememelidirler. İleri derecede risk taşıyan hastalıklarda doktorun sözleri büyük önem taşır.

Dolayısıyla bu tür durumlarda sorumluluk doktora yüklenir. Ancak ileri derecede risk taşımayan hastalıklarda doktorlar orucun tutulmaması gerektiğini söylese de hasta olan mükellef, Allah Resûlü’nün (sav), ‘Müftüler sana fetva verse de sen vicdanından fetva iste’ hadisi gereğince hastalık konusunda müftü konumunda olan doktorların bu hususî fetvalarına karşılık kendi vicdanlarına danışmalı ve ona göre bir karara varmalıdır.”

“Herhangi bir hastalık anında orucun tutulup tutulmamasında bütün sorumluluğu doktora yüklememek gerekir. Özellikle kişinin sağlığını ileri derecede etkilemeyen hastalıklarda doktorlardan görüş alınabilir. Nihaî kararı ise kişi kendi vicdanına göre vermelidir. Zira kendi sağlığını, oruca güç yettirip yettiremeyeceğini kendisi daha iyi bilir.

Ancak bazı hastalıklar da vardır ki bu tür durumlarda doktorun bütün sorumluluğu üzerine alması gerekir. Çünkü hastanın oruç tutması durumunda sağlığının veya hayatının tehlikeye girme durumu varsa bunu doktor daha önceki tecrübelerinden ve meslekî bilgi birikiminden istifade ederek tespit edebilir. Böyle bir tespit durumunda da hastaya düşen doktorun söylediğine tabi olmaktır. Bu tür durumlarda doktorun teşhisi fetva yerine geçer.”

“Hasta, hastalığı hakkında vicdanıyla karar vermeli, daha çok orucu nasıl tutabilirim konusunda kendini zorlamalıdır. Zira Ramazan orucunun sevabı, başka hiçbir amelde bulunmamaktadır. Ancak hasta, böyle bir hesap yaparken hastalığı kendi sağlığına zarar verecek veya hayatî bir risk taşıyacak durumda ise dinimizde beş zaruretten biri kabul edilen canını korumaya öncelik vermelidir. Zira bazen zaruret durumlarında insan hayatı her şeyden önemli hale gelir ve farz olan dinî mükellefiyetlerin bile önüne geçer.”