Türk Lirası'nda yaşanan değer kaybı, hac ve umre organizasyonlarını da etkiledi. Önceki yıllarda yaklaşık 40 bin lira olan hac-umre ücretleri, bu yıl 120 bin liraya kadar çıktı. Sektör uzmanları, fiyatlar nedeniyle hac organizasyonlarına talebin azaldığını söylüyor.

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açıkladığı bilgilere göre, 2022 yılında 37 bin 770 kişi hacca gitti. Diyanet İşleri Başkanlığı, hac ücretlerini 4 kişilik odalar için 16-18 bin riyal olduğunu belirtti. Bakanlığın verdiği rakamlara göre en düşük hac ücreti, 73 bin lira ile 82 bin lira arasında değişiyor. Bu fiyatlara uçak bileti, yemek, barınma ücretleri dahil. Bu ücretlerin dışında hacı adayları çoğunlukla aileleri ve dostları için hediye alışverişi yapıyor, hacda kurban kesiyor. Bunlar da mevcut fiyata eklendiğinde hacı adayları 100 bin lirayı aşan masraflarla karşı karşıya kalıyor.

20 yıla yakındır hac ve umre organizasyon işi yapan Eda Turizm yetkilisi Recep Kapçın, Türk Lirası'nın döviz kuru karşısında değer kaybetmesinin ardından hac organizasyon fiyatlarının üç katına çıktığını söylüyor. Kapçın, “İki yıl önce kişi başı 25 bin lira olan hac ücreti şimdi en az 80 bin lira oldu. Başvurucuların talepleri dolar kuru üzerinden alınıyor. Ve bu yıl hac organizasyon ücretleri kişi başı kalınan odaya göre 5-7 bin dolar arasında değişiyor. Talepte yüzde 60 oranında azalma var. Bu durumda hac sadece parası olana farz oldu“ diye konuşuyor.

Döviz kuruyla beraber artan girdi maliyetlerinin her şeyi etkilediğini söyleyen Kapçın “Bu durum böyle devam ederse hac vazifesini sadece zenginler yerine getirebilir. Eda Turizm olarak her yıl binlerce hacı ve umreci götürürdük. Bu yıl için toplamda sadece 300 kişi ancak götürebiliyoruz. Türkiye’de şu an için 2,5 milyon vatandaş hacca gitmeyi bekliyor fakat gidemiyor. Eskiden kota sıkıntısından gidemeyen hacı adayları şimdi parası yetmediği için gidemiyor. Arabistan yer yıl Türkiye’ye 90 bin hacı kotası uygulardı ve talep fazla olduğu için bu kota yetmezdi. Ama şimdi bu kota bile doldurulamaz. İsmi çıkan hacılar erteliyor ya da gidemiyor” diyor.  

HAC FİYATLARI DOLAR ENDEKSLİ
Hac ve umre organizasyonu yapan Hastanış Turizm yetkilisi Mustafa Semiz, insanların çok zor durumda olduğunu söylüyor. Semiz, “İnanan herkes hac vazifesini yerine getirmek istiyor. Eskiden toplumun yüzde 50’sinden fazlası gidebilecek koşullara sahipti. Şimdi toplumun sadece zengin kesimlerinin gidebileceği bir olay oldu. Hacca gitmek isteyen insanlar bizi arayıp fiyat istiyorlar. Biz mahcup bir şekilde mevcut fiyatları söyleyince insanlar telefon başında ağlıyor. Özellikle gitmek isteyen yaşlı insanlar mevcut fiyatlardan dolayı gidemiyorlar" ifadelerini kullanıyor.

Hac-umre fiyatlarının her zaman dolar bazında olduğunu ifade eden Semiz, şu bilgileri veriyor: “Önceden de 4-7 bin dolar arasındaydı. O zaman 30 bin liraya denk geliyordu. Şimdi de 4 bin lira ama TL olarak artık 70 bine tekabül ediyor. Bu fiyat en düşük fiyat ve 8 kişilik odalar için geçerli. İki kişilik odalarda 7 bin dolara kadar varabiliyor. O da 120 bin liraya yakın bir para ediyor.”

Hacca gitmek isteyen 55 yaşındaki İrfan Garip hacca gitmenin bir hayal olduğunu söylüyor. Her Müslüman gibi kendisinin de hacca gitmeyi arzuladığını dile getiren Garip “Evden çıkamaz hale geldiğimiz bir durumda nasıl hacca gideceğiz? Eskiden her yıl hac döneminde her köyden en az 10 kişi hacca giderdi şimdi toplasan on köyden on hacı gidemiyor. Bildiğim kadarıyla çevremden giden tek bir kişi yok. Ailemizde, çevremizde gitmek isteyen yüzlerce insan var ama nasıl gidecek? Adam eşiyle gidip iki kişilik odada kalıp hac vazifesinin yerine getirmeye çalışsa 300 bin lira ediyor” diyor.

Hacı adayı olan ve yıllar öncesinde ismini yazdırarak sırasını bekleyen 64 yaşındaki Cafer İlhan da ismi çıksa da gidemeyeceğini vurguluyor. İlhan şunları söylüyor: “Benim babam hacca gitti, onun babası gitmişti, ben de ismimi Diyanet’e yazdırarak niyetlendim gitmeye. Şimdi çıksa da nasıl gideceğim? Eşimle gitmeyi planlıyoruz. Beş yıl önce ismimi yazdırdım. O zamanlar çıksaydı rahat gidebilirdim, ekonomik durumum ona uygundu ama şimdi mümkün değil. Dini vecibemizi yerine getiremiyoruz.”