Vietnam'da 1965'ten 1973'e kadar savaşan
Amerikan ordusu 54 bine yakın askerini kaybetti,
sivil kayıpları ise 4 milyonu buldu. İnsanlık suçları ve trajedileri ile tarihe geçen savaşta Amerika yenilerek apar topar ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. O yıllarda
Amerikan basının bazı kesimleri savaşı eleştiriyor ve sorguluyordu.
ABD BAŞKANI NİXON 1971'DE GAZETELERE YASAK GETİRMEYE ÇALIŞTI AMA...
Savaş sürerken 13 Haziran 1971'de The
New York Times gazetesi
Pentagon'un gizli Vietnam tutanaklarını yayımlamaya başladı. Savaşın kirli çamaşırlarını ortaya koyan 7 bin sayfalık tutanakların üçüncü gününde Nixon yönetimi, yayına mili çıkarlar gerekçesiyle ihtiyati
tedbir uygulattı. Ancak, aynı gün bir başka gazete;
Washington Post, aynı belgeleri yayımlamaya başladı.
ABD MAHKEMELERİ HABER YASAKLAMAYI KABUL ETMEDİ
Nixon yönetimi
Washington Post'a da ihtiyati tedbir uygulamak istediyse de, gazete temyize gitti ve yayına devam etti. Bunda eyaletler arasındaki basın hukuku farklılıkları da rol oynadı. Yüksek Mahkeme,
New York Times'ın temyiz başvurusu ile Washington Posta uygulanmak istenen yasağın
davasını birleştirdi. 30 Haziran'da Yüksek Mahkeme kamu çıkarı gerekçesiyle gazetelerin yayınına izin verdi. ABD'de basın özgürlüğünün önünü açan en önemli davalardan biri olarak kabul edilen 1971'deki bu davadan sonra ülkede gazetede çıkan haberleri
yasaklama türünden hiç bir yasaklama girişi olmadı.
Öte yandan
Hürriyet Gazetesi yazarı
Oktay Ekşi de
Genelkurmay Başkanı
Org. İlker Başbuğ'un açıklamalarını değerlendirdiği bugünkü köşe yazısında bu olaya değindi. İşte
Oktay Ekşi'nin yazısının ilgili bölümü...
"GENELKURMAY Başkanı Org.
İlker Başbuğ’un dünkü asabi ifadeli açıklaması bize 1970’li yılların meşhur "Pentagon Belgeleri" olayını anımsattı.
... ABD hükümetinin Vietnam savaşı ile ilgili planlarını, izlediği ve izleyeceği politikaları içeren "Gizli" damgalı bir
rapor 1971 yılında
The New York Times Gazetesi tarafından yayınlanınca ABD’de
kıyamet koptu. Başkan Richard Nixon’un emriyle gazete ve ilgili muhabir hakkında dava açıldı. Ama uzun süren hukuk kavgasını The New York Times kazandı. Böylece kusuru "gazetecide" değil, "kendi kurumunda" aramak gerektiği tartışmasız şekilde kabul edildi."