ABD’deki bilim insanları, dünyanın en büyük lazer sistemini kullanarak milimetrik bir elmas parçasına yeryüzündeki atmosfer basıncının 50 milyon katı güç uyguladı. 'Temiz ve sınırsız enerji' araştırmaları kapsamındaki deney ile Jüpiter ve Neptün gibi dev gezegenlerin aşırı sıcak çekirdeklerindeki olağanüstü koşullar laboratuar ortamında canlandırıldı.
Amerikan Enerji Bakanlığı'nın California eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuarı'nda kurulan National Ignition Facility (Ulusal Ateşleme Tesisi), geçtiğimiz günlerde sıradışı bir deneye sahne oldu.
Aynı anda ateşlenebilen 192 lazer topundan 176’sı, 1 milimetre büyüklüğündeki sentetik bir elmas parçasının üst ve alt bölümlerine dünyadaki atmosfer basıncının 50 milyon katı gücünde füzyon lazer ışını uyguladı. Fizikçiler, inanılmaz boyutlardaki sıcaklığa maruz kalan elmasta meydana gelen reaksiyonları ölçtü.
Dünya üzerinde hiç denenmemiş boyutta sıkıştırılan silindirik şekildeki elmas, saatte 175 bin kilometre hızındaki lazer ışınları ile büküldü. Elmas üzerinde toplam 5 trilyon pascal (5 terapascal) gücünde basınç uygulandı. Elmasın yoğunluğu 3 kat artarken kütlesi ise yüzde 25’ine kadar azaldı.
Tesisteki bilim insanları, deney ile Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün veya Güneş sistemi dışındaki devasa boyutlarda süper-dünyaların çekirdeklerindeki olağanüstü basıncı canlandırdıklarını belirtti.
Bir sonraki aşamada ise basınca dayanabilen elmas örneklerine Jüpiter’in çekirdeğindeki basıncın miktarı olduğu düşünülen 7 terapascal gücünde laser ateşlemesi yapılacak. Elde edilen veriler, bilim insanlarına dev gezegenlerin ekstrem koşullarını daha iyi anlamak için eşsiz bilgiler sunacak. Araştırma sonuçları bilim dergisi Nature’da yayınlandı.
2010 yılında faaliyete geçen Ulusal Ateşleme Tesisi’nde, temiz ve sınırsız enerji elde etmek için daha önce hiç yapılmamış deneyler gerçekleştiriliyor.
CİHAN
