“Dolmusch X-Press” adıyla başlatılan pilot proje yeterli ilgi görürse, Türkiye’deki birçok şehirde toplu taşımada etkin olarak görülen dolmuş taşımacılığının Almanya’da da alternatif bir taşıma aracı olması söz konusu olup-olamayacağını ise zaman gösterecek Federal Kültür Vakfı’nın desteğiyle Raumlabor Berlin ve Peanutz Mimarlık’ın ortaklaşa düzenlediği ve 2 hafta sürecek proje ile ilgili açıklamalarda bulunan organizatörlerden Matthias Rick, ‘Dolmuş Ekspres’ fikrinin şehirdeki Hebbel Tiyatro Grubu ile geliştirdiklerini anlatarak bu sistemle insanları daha da yakınlaştırmayı hedeflediklerini anlatıyor. Rick, “Kreuzberg’in demografik yapısını da dikkate alarak bu projeyi burada başlatma kararı aldık. Diğer toplu taşıma araçlarına göre dolmuş yolculuğunda farklı milletlerden insanlar bir aracın içerisinde çok yakın olarak yolculuk yapıyorlar. Farklı şoförlerle de diyalogları oluyor. İstanbul’da çok sayıda insanı taşıyan bu taşımacılık sistemi benzer bir yapıya sahip olan Berlin’de de bu sistemin çalışabileceğini düşünüyoruz. Proje yeterli ilgi görürse dolmuşçuluk da Berlin’in taşımacılık sisteminin bir parçası haline gelebilir.” dedi. Şimdilik şahsi araçlarla gerçekleştirilen seferler için tek yön gidiş için 1 avro alınırken günlük bilet içinse 10 avro ödemek gerekiyor. Pilot projede aracıyla taşımacılığa katılan herkese organizatörler 40 avro ücret verirken yolculardan alınan paralar da sürücüye kalıyor. Ancak Almanların bu işe biraz hızlı başladığı da dikkat çekiyor. Çünkü dolmuş sistemi sadece karada değil Berlin’deki kanallarda da uygulamaya geçmiş durumda. Çevre dostu güneş enerjisi ile çalışan ve 8-10 kişilik küçük botlar da dolmuşçuluk sisteminin bir parçası olarak öne çıkıyor. Bu yolla da hiç trafik sorunu da yaşamayacak olan botlarda belki ilk bot-dolmuşlar olarak tarihe geçebilir. Organizatörler ayrıca ana durağa ‘mangalda hamsi’ opsiyonunu da ekleyerek bekleyen yolculara farklı bir hizmet daha sunuyorlar. Daha önce Türkiye’ye gitmiş Almanların olaya alışık oldukları her hallerinden belli olurken ilk kez bu taşıma aracını kullanacaklar hem şaşırmış hem de heyecanlı gözüküyorlar. Ancak Almanlar şimdiden dolmuşçuluğun daha cazip hale gelebileceği konusunda teklifler yapmaktan da geri durmuyorlar. Dolmuş taşımacılığının tanıtıldığı broşürde dolmuş taşımacılığının yerel bir toplu taşıma aracı olduğuna dikkat çekilerek, ‘ bürokrasiden uzak, sürece kısıtlı, kolay daha hızlı, daha ucuz ve daha yakın’ kelimeleriyle tarif ediliyor. “ Her dolmuşta ayrı bir dünya sizi bekliyor. Yavaşça tanımadığınız komşunuzun yanına dip dibe oturup , taşıtın kendine özgü iç döşemesini seyrediyorsunuz. Birbirinden farklı karakterdeki birçok şoför, yolcuları farklı yollardan şehir içinde istedikleri yere götürüyor.’ ifadeleri de dolmuşçuluğu tanımlayan cümlelerden bazıları. Türkiye’nin Avrupa Birliği ile müzakerelerde karşılaşacağı sorunlar konuşulurken toplu taşımacılık alanında gündeme gelen ve Avrupa’da olmayan dolmuş taşıma sisteminin nasıl bir kategoriye konulacağı konuşulurken olay daha farklı bir şekilde çözülecek gibi gözüküyor. Dolmuşçuluk Almanya’ya ihraç edilirse bu sorunu belki de Almanlar çözmek zorunda kalabilir. Ancak kurallara bağlılığıyla bilinen Almanların, dolmuşların seyir hatları üzerinde herhangi bir durağının olmaması nedeniyle dolmuşçuluğun tabiatında olan trafikte her el kaldıranı yol kenarından almaya kalkması ve rast gele yerlerde yolcu indirmesi gerek sürücülerin gerekse de yolcuların bu olaya nasıl alışacakları da merak konusu. Almanya’da şehir toplu taşımacılığı açısından en gelişmiş şehirlerden birisi olan ve metro, tramvay, ekspres otobüs ve otobüs hatlarından oluşan, neredeyse dakik çalışan ve birbirine oldukça iyi bağlantıları olan başkent Berlin’in toplu taşıma sisteminde yer edinebilmesi için uygun hat ve fiyat tarifeleriyle başarılı olması mümkün. Berlin’de toplu taşıma için tek yön bir bilet 2 avro 10 sent. Yetişkinler için aylık abonman bileti fiyatı ise 67 avro. Kreuzberg Belediye başkanı Cornelia Reinauer, Yeşiller eyalet milletvekili Özcan Mutlu ve birçok yerel yetkili ve basın mensuplarının katılımıyla deneme seferleri yapılmaya devam ediliyor. Brilik 90/Yeşiller milletvekili Hans Christian Ströbele’de 9 kişilik bir minübüsle gönüllü şoförlük yaparak projeye destek verdi. Ströbele, “Biz dolmuş sistemini Kreuzberg’e de getirmek istiyoruz. Maalesef dolmuş kelimesini Türklerden başkası pek bilmiyor. Ancak bu kelimeyi Almanlara da öğreteceğiz. İlk gün buraya fazla rağbet olmasa da ikici gün ilgi arttı.” Diye konuştu Türkiye’dekine benzer bir şekilde indi-bindi için 1 Avro alınacak daha uzun mesafeler içinse yine benzer şekilde artan bir fiyat uygulamasına geçilecek.