1- Şiiler'in yükselişi Araplar'ı korkutuyor İsrail, Lübnan'a karşı başlattığı operasyonda Hizbullah'ı hedef aldığını açıklıyor. İsrail'in varlığına karşı çıkan Hizbullah, Şii Müslümanlar'ın kurduğu bir örgüt... ABD'nin Irak işgalinden beri Sünni-Şii farklılığı bölgede öne çıktı. Çoğu Arap ülkesi, Hizbullah'ın güçlenmesini iktidarlarına bir tehdit olarak algılıyor. Şiiler'in yükselişinden, bu mezhebi "İslam dışı" gören Vahhabiliğin egemen olduğu S. Arabistan özel olarak rahatsız. Başta Suudiler olmak üzere Körfez'deki diğer şeyhlikler, topraklarındaki Şiiler'in ayaklanmasından kaygılanıyor. S.Arabistan'da nüfusun yüzde 20'sini, Kuveyt'te yüzde 30'unu ve Bahreyn'de de yüzde 60'ını Şiiler oluşturuyor. 2. Şeyhler iktidarı kaybetmek istemiyor Arap Birliği üyesi 22 ülkenin sadece 11'inde parlamenter seçim sistemi bulunuyor. 11 ülkenin başında ise şeyh ve emirler var. Örneğin, S.Arabistan'ı 1932'den beri Suud Hanedanı yönetiyor. Mısır, Sudan ve Moritanya gibi seçim olmasına rağmen siyasi hanedanlıklara sahip olan ülkeler çıkarıldığında, geriye "demokratik" olarak adlandırılabilecek 4 Arap ülkesi kalıyor. Biraz daha açmak gerekirse, ekonomik açıdan söz sahibi ancak gücünü halklarından almayan zayıf iktidarlar yaşamlarını başta ABD olmak üzere Batı'ya dayanarak sürdürüyor. Bu nedenle ABD'nin ve dolaylı olarak İsrail'in bölgedeki politika ve girişimlerine ses çıkarmakta zorlanıyorlar. 3. İran'ın artan gücü endişe yaratıyor Mısır başta olmak üzere Arap devletlerini İsrail'e yakınlaştıran ana nedenlerden biri İran'ın artan nüfuzu... Afganistan ve Irak'ta yaşananlardan en fazla İran yararlandı; İran'da sürgünde yaşamış birçok Şii İslamcı Irak'ta üst düzey görevlere geldi. Hatemi döneminde devrim ihracı politikalarına ara veren Tahran, Ahmedinecad'ın cumhurbaşkanı olmasıyla bölgenin, hatta İslam dünyasının liderliğine oynuyor. İran, nükleer programıyla Batı'ya kafa tutarak, Hizbullah'la İsrail devletini tehdit ederek Araplar'ın ve Müslümanlar'ın kalplerini ve zihinlerini kazanmaya başladı. 4. Gerçek çözüm işlerine gelmiyor Arap milliyetçiliğinin iflasıyla birlikte Arap rejimleri de bir ideolojik kriz yaşıyor. Ellerinde kala kala sadece "Filistin davası" kaldı, halklarını yıllardır bununla oyalıyorlar. Dolayısıyla kalıcı bir barışı çok arzulamıyorlar. Hamas'ın İsrail'i, İsrail'in de Hamas'ı tanımakta acele etmesinden korkuyorlar. İsrail'in askeri gücü caydırıcı unsur Arap ülkeleri şimdiye kadar İsrail ile 3 kez büyük savaşlarda karşı karşıya geldi. 1948'deki Arap-İsrail savaşı, İsrail'in bağımsızlığı ile noktalandı. "6 Gün Savaşı" olarak adlandırılan 1967'de ise Gazze, Batı Şeria ve Golan İsrail'in oldu. Son büyük savaş ise 1973'teydi. Yom Kippur olarak bilinen çatışmaların başında Araplar zafer kazansa da İsrail daha sonra 4 Arap ulusunu püskürtmeyi başardı. Bu 3 savaştan ders alan Araplar şimdi İsrail'in çok daha gelişmiş gücünden çekiniyor. İsrail her yıl silah alımlarına 10 milyar dolar harcıyor. Bir o kadar da ABD'den hibe yoluyla silah alıyor. S. Arabistan dışındaki Arap ülkelerinin harcamaları ise çok gerilerde. Suriye gibi ülkeler modası geçmiş silahlar kullanmak zorunda kalıyor. Hamas'ın Onbaşı Gilat'ı kaçırması sonrası Esad'ın sarayının üzerinden İsrail jetleri uçarken en ufak tepki gösterilmemesi de bu yüzden. ABD tarafından giderek daha fazla suçlanan Suriye, yan komşusu Irak'ta 100 binden fazla ABD askeri varken bir girişim yapmaya korkuyor. Ruşen Çakır / VATAN