Nükleer savaş tehdidi, kuyruklu yıldız düşmesi olasılığı, terör saldırıları, küresel ısınma, eriyen buzullar ve giderek yükselen deniz seviyeleri... Tüm bu felaket seneryoları, Norveç'i insanlığın geleceğini korumaya alma fikrine itti. Kuzey Kutbuna yakın Spitsbergen Adası'nda bir dağın içine inşa edilen depoda dünyada varolan neredeyse tüm tarımsal ürünlerin tohum örneklerine ev sahipliği yapacak. Dev depo, Kuzey kutbunda donmuş toprak tabakasıyla kaplı bir dağın içine inşa ediliyor. Depo hava geçirmez iki kabinin ardında bir metre kalınlığında sertleştirilmiş betondan duvarlarla örülecek, patlamaya dayanıklı kapıları olacak. 100 ülke projeyi destekliyor Grönland'ın doğusundaki Svalbard Adası'nda inşa edilen depoda dondurulacak tohumların, küresel bir felaket yaşanması durumunda, tahıl çeşitliliğini güvenceye alması umuluyor. Tohum bankası, Norveç'e ait olsa da 100'ü aşkın ülke projeyi destekliyor ve buraya tohumlarını göndermeye hazırlanıyor. Deponun temel atma törenine, Norveç'in yanı sıra, Danimarka, Finlandiya, İsveç ve İzlanda'nın başbakanları da katıldı. Kuzey Kutbu'na yaklaşık bin kilometre mesafedeki Longyearbyen'deki deponun 2007 Eylül ayında faaliyete geçmesi planlanıyor. "Kıyamet Günü Kasası" Genetik çeşitlilik kaybının kültürel mirasın bir bölümünün kaybedilmesi anlamına geleceğini belirten Norveç yetkilileri, bu projede BM Gıda ve Tarım Örgütü ile birlikte çalışıyor. Depo, "Kıyamet Günü Kasası" olarak isimlendiriliyor. Gen bankalarının elektrik kesintisi, doğal felaketler, savaşlar ve para sıkıntısından olumsuz etkilenebileceğini hatırlatan Norveç Tarım ve Gıda Bakanı Terje Riis-Johansen, ''Norveç bu şekilde, bitkilerin çeşitliliğini garanti etmede küresel sisteme katkıda bulunacak. Yani Svalbard'da bir çeşit Nuh'un Gemisi yapılacak'' dedi. Tohumların eski 18 derecede tutulacağı, elektrik kesilse bile bu bölgede hava, yazın eksi 3-4 derece arasında seyrettiği için tohumların etkilenmesinin beklenmediği belirtildi. Depo'nun bekçileri kutup ayıları Dünyanın diğer noktalarında da son yıllarda 1.400'e yakın tohum bankası kuruldu. Bunların pek çoğu ülkedeki ürünlerin devamlılığının sağlanmasına yönelik, ulusal ölçekli projeler. Norveç Başbakanı Jens Stoltenberg ise, kendi projelerinin hem ticari bir yönü bulunmadığını hem de benzerlerinin en büyük ve güvenlisi olduğunu vurguluyor. Buzulların içine inşa edilen beton tesis, çelik hava geçirmez kapıların gerisinde tohumları eksi 18 derecede saklayacak. Bu koşullarda tohumların yüzlerce yıl bozulmadan kalabileceği belirtiliyor. Norveçli yetkililer, güvenlik önlemleri veya soğutma sistemleri devre dışı kalsa bile, buzla kaplı dağın derinliklerindeki örneklerin bozulmayacağına güveniyorlar. Bilimadamları Kuzey Kutbu'ndaki deponun başında devamlı bir görevlinin beklemediğini Norveç'teki ıssız adada yaşayan kutup ayılarının doğal koruma sağlayacağını söylüyorlar. Üç milyon tohum saklanacak Bu koşullarda, tarım ürünlerinin salgın, nükleer savaş, doğa felaketleri veya iklim değişimi gibi bir durum sonrasında bile devamlılığının sağlanabileceği belirtiliyor. Tohum bankasının işletmesinde 2004 yılında kurulan Küresel Tahıl Çeşitliliği Fonu da rol alacak. Fon, kalkınmakta olan ülkelerin tohumlarını hazırlayıp Svalbard'e göndermesine katkıda bulunacak. Her ülkenin tohumları aynı banka kasalarında olduğu gibi, kendisine ait bir kasada ve ülkenin mülkiyetinde tutulacak. Tam olarak faaliyete geçtiğinde Svalbard'daki tesiste üç milyon tohum çeşidi bulunacağı tahmin ediliyor. DÜNYA BÜLTENİ