Gazete okuyucularının, televizyon seyircilerinin pek çoğunun neredeyse pratisyen doktor seviyesinde tıp bilgisine sahip olduklarını biliyorum. Hatta, içlerinde selülit, tüp bebek, iktidarsızlık... gibi konularda uzmanlarla yarışacak düzeyde olanları bile var. Ama, siz değerli okuyucularımın ‘Lyme hastalığı’ adını ilk defa duyduğunuza da eminim. Bunda üzülecek bir şey yok; bırakın sıradan vatandaşı pek çok doktor bile bu hastalığın adını duymamış olabilir. Bu hem yeni tanımlanmış olan bir hastalık ve hem de şimdilik ülkemizde fazla görülmüyor. Lyme hastalığı Belki gazetelerde siz de okudunuz: Beyaz Saray sözcüsü tarafından bir hafta önce yapılan açıklamada Amerika Başkanı Bush’un geçen sene ‘Lyme Hastalığı’ sebebiyle tedavi gördüğü ve tamamen iyileştiği bildirildi. Hastalığın ismi Amerika’nın Connecticut Eyaleti’ndeki Lyme isimli küçük bir şehirden gelmekte. Zira, hastalık ilk defa 1975 yılında Lyme’de pek çok çocukta romatoit artrit, yani iltihaplı eklem romatizması teşhis edilmesi ile tanınmış ve bundan dolayı da hastalığa bu şehrin ismi verilmiştir. Lyme, insanlara kene ısırmasıyla geçen bir bakterinin yarattığı bir enfeksiyon hastalığıdır. Birkaç milimetre büyüklüğünde olan kenelerin ısırması çoğu zaman ağrılı değildir. Hastalık daha çok köylüler, çiftçiler, orman işçileri... gibi ağaçlık, çalılık yerlerde çalışanlarda görülür. Bush’un çok meraklı olduğu bisiklet gezmeleri sırasında kene tarafından ısırıldığı tahmin ediliyor. Hafıza kaybı yapabiliyor Hastalığın ilk belirtisi kenenin ısırmış olduğu yerde günler ve bazen haftalar içinde, ortası soluk, ağrısız kırmızı bir lekedir. Isırılan yerler daha çok uyluk, kasık ve koltukaltı gibi bölgelerdir. Bu dönemde ateş, iştahsızlık, halsizlik, kas ve baş ağrıları... gibi gribal enfeksiyonu andıran şikayetler de olabilir. Kızarıklık tedavi edilmese bile bir ay içinde düzelir, ama bu olaydan haftalar-aylar sonra bakteri kan yoluyla tüm vücuda yayılarak sinirleri, eklemleri ve kalbi tutabilir. Ateş, baş ağrısı ve ense sertliği ile beraber menenjit, yüz felci, kas zayıflığı veya ağrılı sinir iltihapları gelişebilir. Bazı hastalarda geç dönemde hafıza kaybı, konsantrasyon bozukluğu, uyku bozukluğu ve ruhsal sıkıntılar ortaya çıkabilir. Lyme hastalığında en çok hastalanan eklemler dizlerdir, ama omuz, el ve ayak bilekleri ve kalça da etkilenebilir. Eklemlerde şişme, sertlik ve ağrı olur. Bazı hastalarda kalpte ritim bozuklukları ve kalp yetersizliği görülebilir. Teşhis ve tedavi Kesin teşhis için hastanın kanında bakteriye karşı oluşmuş antikorların gösterilmesi gerekir. Hastalığın tedavisinde etkili olan pek çok antibiyotik vardır, ama henüz etkili bir aşısı yoktur. Kene ısırmasından korunmak için hastalığın yaygın olduğu yörelerde yaşayanların dışarı çıktıklarında uzun kollu kazak giymeleri, pantolonlarını botlarının içine sokmaları önerilir. Kenelerin kaçmasına neden olan ve deriye sürülen kene kovucu ilaçlar da çok etkilidir. Kenelerin olduğu bölgelerde bulunan insanlar evlerine gelip soyunduklarında vücutlarında, elbiselerinde kene bulunup bulunmadığını kontrol etmeli ve duş almalıdırlar. Deride görülecek kene bir cımbızla zedelenmeden alınmalıdır. Kenenin ısırdığı yer su-sabun veya antiseptik bir losyonla temizlenmelidir. Hastalıktan hisseler 1- FBI, CIA... fena çuvalladı. Demek ki dünyanın en iyi korunan adamının da zayıf yönleri olabiliyormuş. Bush düşmanlarına, suikast düzenlemek isteyenlere önemle duyurulur. 2- Gerçi haberde Başkanın çok iyi tedavi edildiği bildiriliyor, ama insan ister istemez ‘Bush’un yaptığı abuk sabuk işlere bakıp hastalık sinir sistemini bayağı etkilemiş olmalı’ diye düşünmeden edemiyor. 3- Bush düşmanları fazla sevinmesin, bu hastalık öldürücü değil. STAR/Prof. Dr. Ahmet Rasim KÜÇÜKUSTA