ABD eski başkanlarından
Richard Nixon'ın
istifasıyla sonuçlanan
Watergate skandalına ilişkin
gizli belgeler açıklanıyor.
Halka açıklanacak Haziran 1975 tarihli gizli belgeler, Nixon'ın kendisi hakkında
dava açılıp açılmayacağı konusunda karar vermek üzere toplanan büyük jüriye verdiği gizli ifadeyi, ölümünden 17 sene sonra gün ışığına çıkaracak.
Belgeler, ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Judge Royce Lamberth'in, ABD Başkanı
Barack Obama yönetiminin, belgelerin halka açıklanmasına, Nixon'ın verdiği gizli ifadede yer alan çok sayıda kişinin bugün hala hayatta olmaları nedeniyle yaptığı itiraza rağmen aldığı karardan 4 ay sonra açıklanıyor.
Nixon'ın verdiği gizli ifade, ABD hükümetine bağlı Nixon Başkanlık Kütüphanesi'nin
California eyaletindeki bir şubesi aracılığıyla internet üzerinden halkla paylaşılacak.
ABD'li tarihçiler, Nixon'ın
başkanlıktan istifa etmesinden 10 ay sonra büyük jüriye kendi evinde iki günü aşkın bir süre içinde verdiği 11 saatlik gizli ifadenin, eski ABD başkanının istifasına kadar giden süreç hakkındaki en kesin ve kapsamlı tarihi
kayıt olduğunu belirtiyor.
Halka açıklanacak belgelerin arasında, Nixon'ın ifadesinin yanı sıra Watergate skandalına ilişkin binlerce sayfalık başka belgeler de bulunuyor.
Nixon Başkanlık Kütüphanesi'nden yapılan açıklamada, halkla paylaşılacak Watergate dönemine ilişkin binlerce sayfalık belgeler arasında çok sayıda sözlü tarihi anlatımlarının yanı sıra bir ses kayıt makinesi aracılığıyla tutulmuş Nixon'a ait 45 dakika süren kayıtların da bulunduğu belirtildi.
Ancak ABD
Ulusal Arşivler kurumundan yapılan açıklamada, internetten yayınlanacak belgelerin bazı bölümlerinin şu an için gizli tutulmaya devam edilmesine karar verildiği bildirildi. Nixon Başkanlık Kütüphanesi de dahil olmak üzere 13 ABD başkanlık kütüphanesinden sorumlu olan kurum tarafından yapılan açıklamada, söz konusu kararın, belgelerde adı geçen bazı kişilerin hayatta olmaları veya adlarının açıklanmasında halen ulusal güvenlik açısından sakınca bulunması nedeniyle alındığı kaydedildi.
Watergate skandalı olarak bilinen olay, ABD Başkanı Nixon'ın,
rakip Demokrat Parti'nin telefonlarını dinletmek istediğinin anlaşılması üzerine patlak vermişti.
Gerçeğin ortaya çıkmasının ardından 8
Ağustos 1974'te televizyondan yaptığı konuşmayla istifasını açıklayan Nixon, 44 ABD Başkanı arasında istifa ederek görevinden ayrılmak zorunda kalan ilk başkan olmuştu.
İstifanın ardından ABD Başkanlığı görevini üstlenen Gerald
Ford, Nixon'ın geçmişte işlediği suçlardan cezai takibata uğramasını engelleyen bir af çıkarmıştı. Ancak Ford'un çıkardığı af Nixon'ın büyük jüriye yalan ifade vermekten suçlanması durumunda geçerli değildi.
Halka açıklanacak belgeler arasında Nixon'ın, Demokrat Parti'nin Watergate'deki merkezine
hırsızlık amacıyla girerken yakalandığı söylenen, ancak daha sonra binaya gizli
mikrofon yerleştirmek amacıyla girdikleri anlaşılan kişilerin yakalanmasından 3 gün sonra, Haziran 1972'de
personel şefi H.R. Haldeman ile yaptığı görüşmelere ilişkin büyük jüriye verdiği ifadeyi içeren 18 dakikalık bir ses kaydı da bulunuyor.
Nixon'a büyük jüride yöneltilen, ''neyi bildiği'' ve ''neyi ne zaman fark ettiği'' konusunda yöneltilen sorular, Nixon'ı istifaya götüren sürecin odak noktasını oluşturuyordu.