Papa 16. Benedict'in
Almanya seyahati sırasında
İslam dinine ve Hz.
Muhammed'e
hakaret içeren açıklamalarına tepkiler büyüyor. Papa'nın, İslam'ın şiddet dini ve
akıldan yoksun olduğu yönündeki ifadeleri
Türkiye,
Pakistan,
Mısır,
Hindistan ve Endonezya'ya kadar geniş bir coğrafyada infiale yol açtı. Ortaçağ Haçlı seferi çağrısına benzetilen sözleri için Pakistan Parlamentosu, Papa'yı
kınama kararı alırken
Müslüman Kardeşler Örgütü, Papa'nın özür dilememesi durumunda
Vatikan ile ilişkileri kesme çağrısı yaptı. İslam Alimleri Birliği Başkanı Yusuf Kardavi ise Papa'nın Müslümanlara karşı ‘affı mümkün olmayan bir hata’ yaptığını belirterek özür istedi.
İslam Konferansı Örgütü (İKÖ) bünyesinde bulunan Fıkıh Akademisi 16. Benedict'e ilmî bir
cevap hazırlamak için Papa'nın sözlerini incelemeye aldı. Zaman'a konuşan İKÖ Genel Sekreteri Prof. Dr.
Ekmeleddin İhsanoğlu, Papa'nın açıklamalarıyla
İslamiyet ve Hıristiyanlık arasında önceki
papalar döneminde başlatılmak istenen
diyalog kanalını berhava ettiğini belirtti. İhsanoğlu, “İbn-i Sina, İbn-i Rüşd olmasaydı Hıristiyanlıkta akılcılık olmazdı.” dedi. İKÖ Genel Sekreteri, papalığın yeni çizgisini de tartışmaya açtı. İhsanoğlu, “Niye böyle bir açıklama ihtiyacı hissetti? Acaba papalığın çizgisi değişiyor mu?” diye konuştu.
Papa'ya Hıristiyan kesimden de tepki geldi. “Papa, hâlâ üniversite profesörü gibi entelektüel egzersizler yapma peşinde." diye konuşan Türkiye Ermenileri Patriği Mesrob
Mutafyan, Haçlı Seferleri gibi birçok örneği unutmamak gerektiğini kaydetti. Vatikan'ın olayı yumuşatmaya dönük son açıklamasını yetersiz bulan
Diyanet İşleri Başkanı
Bardakoğlu, “Doğrusu Papa'nın özel kaleminin yapacağı düzeltmeden ziyade Papa'nın kendisinin kürsüye çıkıp özür dilemesi dünya barışına katkı sağlayacaktır.” ifadesini kullandı. Bu arada Papa'ya sert bir cevap veren
Diyanet İşleri Başkanı’nın açıklamaları, tüm dünyada yankı buldu.
New York Times, “Bardakoğlu'nun eleştirileri özellikle sertti.” diyerek Papa'nın Türkiye ziyaretinin tehlikeye girebileceğini yazdı.
Le Figaro da Türkiye'de Papa'nın kardinalken AB üyeliğine karşı çıktığının unutulmadığını belirtti.
Papa’nın sözleri karşısında, “Her şeyden önce şaşırtıcı bir açıklama. Böyle bir açıklamayı niye yaptı? Anlamak çok zor, gündemde yoktu.” diyen İhsanoğlu, Papa’nın 14. asırda yazılmış tartışmalı bir metni kullandığına dikkat çekti. Papa, Almanya seyahati sırasında, “İslam’da Tanrı ile akıl arasında ayrılmaz bir bağ yok. İslamî cihat, akla ve Tanrı’ya karşı.” iddiasında bulunurken, 14. asırda yaşamış olan
Bizans İmparatoru Paleologos’un, “Muhammed, sadece kötü ve insanlık dışı şeyler getirdi.” ifadelerini kullanmıştı. 16. Benedict’in neden tartışmalı bir metni kullandığını soran İhsanoğlu, “Papa’nın İslam dini hakkındaki kanaatinin bence tarihi gerçeklerle, İslamiyet’in dini temelleriyle ilgisi yok. İslam’da yer alan akıl meselesindeki temel bilgiler konusunda, İslamiyet ile Hıristiyanlığı mukayese etmek akıl kârı değil.” dedi. Hıristiyanlıktaki “akılcılık”ın İslamiyet’ten etkilendiğini ortaya koyan İKÖ Genel Sekreteri, “İbn-i Sina, İbn-i Rüşd olmasaydı Hıristiyanlıkta akılcılık olmazdı. Onların sayesinde Katolikliğe akılcılık girdi.” dedi. Ekmeleddin İhsanoğlu, Papa 16. Benedict'in konuşmasının tümünün İKÖ bünyesinde bulunan “Fıkıh Akademisi” tarafından inceleneceğini ve “ilmî” bir cevabın verileceğini söyledi.
Öte yandan, Türkiye’nin önde gelen ilahiyatçıları da Papa’nın sözlerini ‘cahillik’ olarak nitelendirdi ve Vatikan’dan özür istedi.
Selçuk Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi Öğretim Üyesi Prof. Dr.
Mehmet Aydın, Vatikan’ın başında İslamiyet hakkında bu düşünceleri açıklayan bir Papa’nın bulunmasının talihsizlik olduğunu söyledi. “16. Benedict bu sözlerle İslam dünyasını üzerken aynı zamanda Papa 23. John’un kemiklerini sızlatmıştır.” diyen Aydın, Papa 23. John tarafından başlatılan dinler arası diyalog çalışmalarının boşa çıkmak üzere olduğuna dikkat çekti.
Papa’ya en güzel cevabın Diyanet İşleri Başkanı tarafından verildiğini belirten Prof. Dr. Ömer Faruk Harman ise bir milyarlık Katolik dünyayı temsil eden Papa’nın “ortaçağın düşmanlıkları üzerine kurulu” sözler sarf ettiğini söyledi. Harman, “Bu sözlerin bilimsellik ve objektiflikle ilgisi yok.
Kilisenin dışa
açılım politikası ile de uygun değil.” diye konuştu. 16. Benedict’in İslam’ın kutsal cihadını eleştirmesini cevaplandıran Prof. Harman şöyle konuştu: “16. Benedict bir teolog olarak çok iyi bilir ki 4. yüzyılda kutsal savaşı ortaya ilk atan kilise babası Aziz Agustin’dir. Ondan sonraki papalar da Haçlı Seferleri’nde hep aynı şeyi söyleyerek hareket etti. Kutsal cihadın kaynağını kendi tarihlerinde arasınlar.”