Nükleer programı nedeniyle Cumartesi günü
Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyi`ne sevk edilen
İran, bu karardan bir gün sonra nükleer tesislerine yönelik ani BM denetimlerine son verirken,
uranyum zenginleştirme çalışmalarına da yeniden başlayacağını ilan etti. Diplomatlar, dünyanın en büyük dördüncü petrol ihracatçısı olan İran`ın karara meydan okumasının yaşanan uyuşmazlığı daha da derinleştirebileceği uyarısında bulundu. Batılı devletler, İran`ın nükleer
silah üretmesinden endişe duyarken, İran ise bu çalışmalarının yalnızca enerji üretme amacı taşıdığını ifade ediyor.
İran
Dışişleri Bakanı Manouchehr Mottaki dün düzenlediği basın toplantısında, ``İran, son 2.5-3 yıl içerisinde attığı bütün
gönüllü adımları durdurmuştur... Bundan böyle Ek Protokol`den doğan herhangi bir taahhüdümüz bulunmamaktadır dedi ve şöyle konuştu: ``İki açık seçeneğimiz var. Birincisi, nükleer haklarımızdan vazgeçmeye karar vermek, diğeri de haklarımızı korumak. Biz direnmeyi seçtik.`` İran`ın attığı adımlar arasında en önemlisi, uranyum zenginleştirme çalışmalarına ara vermesi olmuştu. Uranyum düşük oranda zenginleştirildiğinde enerji üretiminde, yüksek oranda zenginleştirildiğinde ise nükleer savaş başlığı üretiminde kullanılabilir hale geliyor.
İran, Nükleer Silahlarım Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması`nı (NPT) 2003 yılında imzaladı ve bu tarihten itibaren, nükleer tesislerine ani denetim yapılmasına da izin vermeye başladı. BM nükleer denetim biri Uluslararası Atom
Enerjisi Ajansı (IAEA) Cumartesi günkü oturumunda, İran`ın Güvenlik Konseyi`ne sevkini öngören kararı kabul etti. Ancak Konsey,
Mart ayında IAEA raporunu açıklayana kadar İran konusunda harekete geçmeyecek.
Konsey`in siyasi ve
ekonomik yaptırımlar uygulama gücü bulunuyor. Ancak, Konsey`in veto yetkisine sahip beş daimi üyesi ABD,
İngiltere,
Fransa,
Rusya ve Çin, İran konusunda yapılabilecekler konusunda görüş birliği içinde değiller. Rusya
Savunma Bakanı Sergei Ivanov dün yaptığı açıklamada, yaptırımların fazla etki sağlayacağından emin olmadığını söyledi. Rusya, İran`ın tek
nükleer enerji santralinin inşasına yardımcı oluyor. Rus LUKOIL şirketinin de İran`da bir petrol sahasında yatırımı bulunuyor.
Çin ise
ithal ettiği petrolün yüzde 12`lik bölümünü İran`dan karşılıyor. Ivanov, İran`ın Batılı devletlerin kaygılarının giderilmesine yardımcı olmak için önümüzdeki birkaç hafta içinde IAEA`dan gelecek bir dizi soruyu yanıtlamasını istedi. İran Cumhurbaşkanı
Mahmud Ahmedinejad da dün yaptığı konuşmada, hiçbir şeyin İran`ı nükleer yetenek kazanma yolundan alıkoyamayacağını belirterek, ``Düşmanlarımız hiçbir şey yapamazlar. Sizlere hiç ihtiyacımız yok. Ama sizin İran halkına ihtiyacınız var... Kendinizi tatmin etmek için istediğiniz kadar karar çıkartın, İran halkının iradesinin önüne geçemezsiniz`` dedi.